Genetische manipulatie

Nieuws

Wat is genetische manipulatie?

GM-voedsel

Gentherapie

Biotech-industrie

Meningen

Links

Door onze correspondent BEN VAN DER VELDEN
STRAATSBURG, 13 APRIL. Het Europees Parlement heeft gisteren ingestemd met de toelating van nieuwe genetisch gemanipuleerde landbouwproducten in de Europese Unie. Daarmee kan tegen het einde van dit jaar een moratorium opgeheven worden dat officieel sinds juni 1999 in de EU voor zulke producten gold. De EU heeft al twee jaar geen vergunningen voor nieuwe genetisch gemanipuleerde landbouwproducten verstrekt.

Het Europees Parlement heeft in grote lijnen ingestemd met de voorwaarden voor de toelating van genetisch gemanipuleerde landbouwproducten op de Europese markt, waarover de vijftien EU- lidstaten vorig jaar december al overeenstemming bereikten. Dat gebeurde bij onderhandelingen onder voorzitterschap van de Finse Groene voorzitter van milieu, Satu Hassi. In het Europees Parlement was het de Groene fractie die de meeste kritiek had op het door de lidstaten bereikte akkoord.

De beslissing valt gunstig uit voor bedrijven als Novartis, DuPont en Monsanto die genetisch gemanipuleerde gewassen telen. Ze zagen de productie van die gewassen het afgelopen jaar met bijna tien procent teruglopen wegens de Europese boycot. De Verenigde Staten en Europa voeren al een aantal jaren discussies over de teelt en toelating van deze gewassen. Europa is terughoudender dan de Verenigde Staten, waar de helft van het areaal soja en maïs uit gengewassen bestaat.

De amendementen die de Groenen hadden ingediend om de biotechnologische industrie strengere voorwaarden te kunnen opleggen, werden door de meerderheid van het parlement verworpen. De biotechnologische lobby had gedreigd dat de industrie de EU de rug zou toekeren als deze voorwaarden aanvaard zouden worden. Dat zou de EU niet alleen banen kosten, maar tevens de achterstand ten opzichte van de Verenigde Staten op het terrein van de biotechnologie vergroten.

De Groene fractie wilde dat de industrie die genetisch gemanipuleerde landbouwproducten op de markt brengt, verantwoordelijk wordt gesteld voor de schade die dit mogelijk veroorzaakt. De industriële lobby wees deze toepassing van het principe van 'de vervuiler betaalt' echter van de hand, omdat de verzekering tegen mogelijke schadeclaims te kostbaar zou zijn. Tegelijkertijd betoogde de industrie dat er geen enkele kans bestaat dat de genetisch gemanipuleerde producten ooit schadelijk voor de gezondheid zullen blijkenEen ander amendement dat niet de steun van de parlementaire meerderheid kreeg betrof maatregelen die genomen zouden moeten worden om "genetische vervuiling" te voorkomen. Dat wil zeggen dat genen van genetisch gemanipuleerde landbouwproducten voldoende zijn afgeschermd om te voorkomen dat genen op andere organismen overgaan. De Groenen wilden bovendien genetisch gemanipuleerde producten verbieden als deze resistent blijken tegen antibiotica. De vrees bestaat dat deze resistentie kan overgaan op bacteriën en andere micro-organismen, waardoor medicijnen hun werking zouden kunnen verliezen.

Eurocommissaris Wallströmm (Milieu) erkende dat zulke tegen antibiotica resistente producten zoveel mogelijk geweerd moeten worden. Maar zij pleitte tegen een algemeen verbod omdat wetenschappelijk niet vaststaat dat al zulke producten gevaarlijk zijn voor de gezondheid of het milieu en omdat dit bovendien een bedreiging zou betekenen voor de ontwikkeling van de biotechnologie in de EU. Zij zei dat EU dringend nieuwe wetgeving nodig heeft voor de toelating van genetisch gemanipuleerde producten.

Volgens de nieuwe wetgeving, die op details nog moet worden aangepast bij onderhandelingen tussen een delegatie van de EU-lidstaten en een vertegenwoordiging van het Europees Parlement, moeten vergunningen voor nieuwe genetisch gemanipuleerde producten iedere tien jaar opnieuw bekeken en vernieuwd worden. Voordat nieuwe producten op de Europese markt worden toegelaten moeten voor de beoordeling van de risico's onder andere geïnteresseerde groepen in de samenleving worden geraadpleegd. Bovendien moet duidelijk op labels worden vermeld welke voedingsmiddelen genetisch gemanipuleerde producten bevatten. De Europese Commissie besloot eerder deze week dat alle voedingsmiddelen waarin meer dan een procent genetisch gemanipuleerde producten is gewerkt, gelabeld moeten worden.

Tot nu toe zijn in de EU slechts achttien genetisch gemanipuleerde producten toegelaten. Industrieën, waaronder uit Nederland Bejo- Zaden en Pioneer, hebben aanvragen voor vergunningen voor veertien producten ingediend. Het betreft onder anderen mais, tomaten, aardappelen en katoen.