Genetische manipulatie

Nieuws

Wat is genetische manipulatie?

GM-voedsel

Gentherapie

Biotech-industrie

Meningen

Links

Derde Wereld wil einde aan biopiraterij

In de Mexicaanse deelstaat Chiapas bestaat grote onrust over een Amerikaans onderzoeksproject naar medicinale planten. Brent Berlin, de betrokken onderzoeker van de universiteit van Georgia, zei gisteren dat het 2,5 miljoen dollar kostende project daardoor ernstig in gevaar komt.

Door een onzer redacteuren

8 DECEMBER 1999. In ontwikkelingslanden groeit het verzet tegen de exploitatie van uniek genetisch materiaal uit die landen. Ze bestempelen het gebruik van hun biologische erfgoed zonder compensatie als ,,biopiraterij''.

Zoals The New York Times onlangs schreef, wordt de natuur steeds meer beschouwd als een `genetische hulpbron', de leverancier van de grondstoffen voor het tijdperk van de biotechnologie, net als olie en kolen dat waren voor het industriële tijdperk.

Het project in Chiapas is een goed voorbeeld van wat ook wel bioprospecting wordt genoemd. Organisaties van Maya-indianen beschuldigen antropoloog Berlin van diefstal van lokale kennis en hulpbronnen. Ze hebben Berlin opgeroepen zijn onderzoek te staken en aan de Tzeltal en Tzotzil, lokale bergvolken, gevraagd niet meer met onderzoekers samen te werken. Volgens een woordvoerder is het doel van het onderzoeksproject ,,het produceren van geneesmiddelen die niet ten goede komen aan gemeenschappen die deze hulpbronnen gedurende duizenden jaren hebben gevoed en verzorgd''.

Berlin weigerde gisteren aan het verzoek van de indianen tegemoet te komen. Zijn onderzoeksteam heeft volgens hem de afgelopen weken vruchteloos geprobeerd in contact te komen met leden van de Maya-raad. Volgens hem is het project juist ,,geheel gericht op het welzijn van de Maya's in de hooglanden, met wie ik al meer dan 35 jaar samenwerk.'' Berlin wijst er verder op dat hij een stichting in het leven heeft geroepen met de bedoeling ,,mogelijke winsten te laten terugvloeien naar de gemeenschappen''.

Op de Klimaatconferentie in 1992 in Rio de Janeiro is de Conventie over Biologische Diversiteit opgesteld waarin is vastgelegd dat landen het recht hebben te beschikken over hun genetisch erfgoed en dat zij recht hebben ,,op een eerlijke en evenwichtige verdeling van mogelijke opbrengsten''. Sindsdien hebben veel landen wetten aangenomen die beogen de toegang tot genetisch materiaal in die landen te reguleren en te compenseren.

Wetenschappers steunen over het algemeen de gedachte van compensatie van ,,bronnenlanden'', maar klagen ook dat `onredelijke eisen' en `ambtelijke rompslomp' een bedreiging vormen voor onderzoek. Volgens het onlangs verschenen boek The commercial use of Biodiversity waren zeven van de 25 best verkopende medicijnen in 1997 derivaten van natuurlijke produkten. De gezamenlijke opbrengst van deze middelen bedroeg 11,6 miljard dollar.