Genetische manipulatie

Nieuws

Wat is genetische manipulatie?

GM-voedsel

Gentherapie

Biotech-industrie

Meningen

Links

Canadese biotechnologen hebben transgene muizen gecreëerd die een menselijk hormoon uitscheiden in hun zaadvocht. Het wordt beschouwd als een nieuwe stap bij het gebruik van zoogdieren als productiesysteem van geneesmiddelen voor mensen.

Door onze redactie wetenschappen

4 NOVEMBER 1999. De onderzoekers van de Université Laval in Québec meldden hun vondst in het novembernummer van het wetenschappelijk maandblad Nature Biotechnology. Hun onderzoek ligt in het verlengde van pogingen die bedrijven als het Nederlandse Pharming al ruim een decennium doen. Dat bedrijf maakt transgene zoogdieren die menselijke eiwitten aanmaken in hun melk. Pharming richt zich op koeien, bij het Amerikaanse bedrijf Genzyme lopen geiten rond en het Britse PPL Therapeutics gebruikt schapen.

Voorbeelden van geproduceerde geneesmiddelen zijn de bloedstollingseiwitten factor 8 en factor 9, bedoeld voor hemofiliepatiënten. Men gaat ervan uit dat menselijke eiwitten uit een zoogdier beter werken in de mens dan menselijke eiwitten die worden geproduceerd door bacteriën, schimmels of gisten.

Behalve melk, zo schrijven de Canadese onderzoekers, zijn er nog andere vloeistoffen die zoogdieren uitscheiden. Urine bijvoorbeeld. Vorig jaar maakten Amerikaanse onderzoekers bekend dat ze transgene muizen hadden gemaakt die humaan groeihormoon in hun urine uitscheiden. Nu hebben de Canadezen zelf een derde mogelijkheid onderzocht: de productie van menselijke eiwitten in zaadvocht.

De biotechnologen plaatsten het gen voor humaan groeihormoon in een aantal muizen, waar het zich nestelde in het erfelijk materiaal. Het gen werd voornamelijk afgelezen in het zaadblaasje, dat het zaadvocht aanmaakt. En het gen werd ook afgelezen in de nieren. Het lichaamsgewicht van de transgene muizen was gemiddeld anderhalf keer zo hoog als dat van niet-transgene muizen. Dat is mogelijk het gevolg van het geproduceerde menselijk groeihormoon.

De Canadezen zien hun idee graag verder uitgewerkt voor het varken, een dier dat 200 tot 300 milliliter zaadvocht per ejaculaat produceert. En dat twee tot drie keer per week, het hele jaar door. Maar voordat die toepassing er komt, zal de concentratie van het menselijk eiwit in het zaadvocht omhoog moeten. Nu lag die op enkele microgrammen per milliliter zaadvocht, ver beneden de concentratie die op dit moment wordt bereikt in melk.

Het voordeel is wel dat eiwitten makkelijker uit zaadvocht zijn te isoleren dan uit melk. In dat product zitten namelijk veel eiwitten en vetten van het zoogdier zelf. Dat maakt de isolatie van de menselijke eiwitten lastig.