Dossier Telecom

Cahier Veiling mobiele-telefoniefrequenties

Frequentieveiling in
Nederland

Nieuws

Achtergrond

Frequentieveilingen in het buitenland

Europa

Verenigd Koninkrijk

Duitsland

Links

Reacties

Versatel is de gebeten hond

Versatel speelt de hoofdrol in de veiling van frequenties die gisteren is begonnen. De andere vijf bieders zien het bedrijf liever eerder dan later verdwijnen.

Door STÉPHANE ALONSO

SCHEVENINGEN, 7 JULI. Met een zak ijsjes loopt Marc van der Heijden het Scheveningse Kurhaus in, onderwijl druk telefonerend. Na een dagje Risk op hoog niveau verlangt het bestuurslid van Versatel naar verkoeling. Maar het overleg gaat ook onder de luifel van de ijscoboer gewoon door. Versatel neemt deel aan de veiling van vergunningen voor mobiele telefonie (UMTS) waarvoor de verkopende partij - het ministerie van Verkeer en Waterstaat - gisterochtend het startschot gaf. De voor de gelegenheid door het ministerie afgehuurde vleugel van het Kurhaus wordt verder bewoond door KPN, Libertel, Dutchtone, Telfort en Ben. De zes partijen mogen naar huis als voor elk van de vijf vergunningen één koper is gevonden. Een partij zal het pand met hartzeer verlaten.

De veiling in Nederland is opvallend open van karakter. Deelnemers lopen het hotel in en uit, praten met de pers (die niet naar binnen mag), mogen met elkaar praten - zolang ze maar niet samenspannen om het verloop van de veiling te beïnvloeden. Daarop staat uitsluiting als straf.

In Groot-Brittannië, waar eerder dit jaar een soortgelijke veiling plaatshad, waren de regels strenger. Contact tussen de deelnemers was verboden. Het verschil met de Britse veiling is dat de uitslag van de Nederlandse min of meer vaststaat, vooral nadat twee buitenlandse bieders zich gisteren terugtrokken uit de veiling. Er valt dus weinig aan elkaar te verklappen. Van der Heijden heeft tussen twee rondes wel even tijd voor een kopje koffie op een terrasje voor het Kurhaus. Verderop zitten twee concurrenten van Libertel al een tijdje te genieten van het mooie weer. Ze boffen. Libertel liet in de eerste biedingsronde meteen maar een macho-bod noteren, dat in de loop van de dag door geen van de concurrenten zal worden betwist. Van der Heijden moet straks weer naar binnen om te passen of om nul gulden te bieden. Want veel beweging zit er nog niet in de veiling.

Versatel heeft - net als de concurrenten - voor de veiling een speltheoreticus in de arm genomen. De Amerikaan Barry Nalebuff volgt de veiling vanuit Amsterdam. Daar is een war-room ingericht, aldus Van der Heijden wiens eigen rol zich beperkt tot de gang naar de notaris met de biedbriefjes. De hoogte van het bod wordt in Amsterdam bepaald. Het vier-koppige team van Versatel in het Kurhaus laat wel een computersimulatie van de veiling in de hotelkamer meedraaien voor het geval de verbindingen wegvallen, zegt Van der Heijden. In het ruime halfuur dat tussen de biedrondes zit, geeft de computer alle opties voor de volgende ronde aan.

Versatel was gisteren de gebeten hond. Dat de vijf huidige aanbieders van mobiele telefonie - waar Versatel niet toe behoort - de vijf vergunningen niet meteen onderling kunnen verdelen, wijten ze aan de koppigheid van het telecombedrijf uit Amsterdam. Versatel wil per se ook de markt voor mobiele telefonie op en verpest het daarmee voor de anderen. Paul Renaud, financieel-directeur van Dutchtone, noemde Versatel gisteren een niet-serieuze partij die de duur van de veiling flink kan bekorten door er snel uit te stappen. Zo geschiedde ook bijna. Toen Van der Heijden om even voor half drie 's middags het biedbriefje wilde gaan leveren, kwam hij vast te zitten in de lift. "Het bod moest uiterlijk om vijf over half drie zijn gedaan", vertelt Van der Heijden, die zich uit zijn penibele situatie wist te redden dankzij de mobiele telefoon. Zo bleef Versatel in de race.

"Ik vind het niet eerlijk dat wij worden geacht de sleutel te hebben", zegt Van der Heijden, die door de stoppels op zijn kin nog vermoeider oogt. "Laat iemand anders maar opstappen." De markt voor de derde generatie mobiele telefonie - video en internet op de mobiele telefoon - is "te belangrijk om links te laten liggen", zegt het bestuurslid. Versatel is niet geïnteresseerd in een (nog te bouwen) UMTS-netwerk waarvan het 100 procent eigenaar zou zijn. "We willen de controle hebben over slechts een stukje van het netwerk", zegt Van der Heijden.

Een stukje netwerk als toegangspoort naar de UMTS-hemel. Het probleem is dat de gelukkige bezitters van een UMTS-frequentie hun netwerk straks niet per se aan concurrenten hoeven open te stellen. Alleen partijen met een 'aanzienlijke marktmacht', zoals KPN, kunnen hier mogelijk toe worden gedwongen. Versatel vindt dat iedereen die belangstelling heeft en bereid is mee te investeringen meteen toegang tot het UMTS-netwerk moet krijgen. "Dat zou ook nog eens superefficiënt zijn", zegt Van der Heijden.

Over de deelname van Versatel aan de veiling wordt vaak lacherig gedaan. Het bedrijf zou vooral een statement willen maken. Waar kan dat beter dan op een veiling die veel bekijks trekt? Versatel, zo concludeerde ook Renaud van Dutchtone gisteren, heeft geen rijke buitenlandse partner achter zich staan zoals alle andere deelnemers dat wel hebben. Maar, zegt Van der Heijden, "we zijn een stuk serieuzer dan de meeste mensen denken". De veiling kan wel eens heel lang gaan duren, mijmert hij. Dag 1 verliep bizar en deed een impasse vermoeden. In de eerste ronde bracht alleen Libertel een bod uit. De andere vijf partijen leverden hun paskaart in, waardoor de overheid zich genoodzaakt zag de prijzen te laten zakken. Het reglement zegt dat er in zo'n situatie ongeveer een derde van de laatste prijs afmoet. In ronde 2 en 3 werden opnieuw vijf paskaarten ingeleverd. En dus waren de vergunningen aan het begin van de middag niets meer waard. De regels zeggen dat de waarde van de vergunningen zelfs exact nul gulden is na drie onbewogen rondes.

Elke bieder mag maar drie keer passen. In ronde 4 móest worden geboden. Dat gebeurde: de meeste partijen boden exact nul gulden, want - tja - dat waren de vergunningen op dat moment waard. Twee partijen boden volgens ingewijden nul gulden op dezelfde vergunning en er moest om worden geloot welk bod hoger was. Deze gang van zaken zet geen zoden aan de dijk, zo moeten de notaris en de veilingmeester hebben gedacht. Gistermiddag werd het tempo van de veiling flink opgevoerd. De versnelling werd vanochtend doorgezet met negen nieuwe rondes - elk 20 minuten lang. Evenzoveel rondes werden gisteren in een hele dag gehouden. Vooral tussen Telfort en KPN lijkt wat strijd te zijn ontbrand. Beide hebben hun oog laten vallen op vergunning 'A', die meer frequentieruimte biedt. De waarde van 'A' was aan het einde van de ochtend gestegen tot 2 miljoen gulden. De andere partijen zaten met de armen over elkaar.