Dossier Euro

Nieuws

De invoering van de euro

De koers van de euro

Europese Centrale Bank

Economische en Monetaire Unie

Meningen

Feiten en cijfers

Links

Van een 'administratieve big-bang' zal aan het eind van dit jaar onder de grote Nederlandse beursfondsen dus geen sprake zijn, zo blijkt uit de door NRC Handelsblad georganiseerde enquete. De Amsterdamse effectenbeurs hanteert vanaf 1 januari 1999 weliswaar alleen nog euro's, maar tweederde van de beursgenoteerde bedrijven blijft intern nog gewoon in guldens rekenen. Slechts 28 procent stapt al direct volledig over op de euro.

Hoe modern en vooruitstrevend het ook is om bij de kopgroep te horen die in januari in een klap overstapt, het merendeel van de bedrijven wacht liever even af hoe het de anderen vergaat voordat ze zelf de sprong in het diepe wagen.

Met name het detailhandelsconcern Vendex kijkt de kat uit de boom. Het heeft tot dusver alleen nog besloten intern niet voor 2002 over te stappen op de euro. Wanneer Vendex, al dan niet naast guldens, gaat rapporteren in euro's en of het jaarverslag over 1998 al ten dele in euro's zal luiden, weet het bedrijf niet. ,,Dat hangt af van wat de markt doet. Vendex is in dat opzicht meer volger dan trendsetter', meldt het concern.

Voor KPN (telecommunicatie) en Laurus (voortgekomen uit een fusie van detailhandelconcerns De Boer Unigro en Vendex Food Group) geldt een vergelijkbare redenering. Vast staat dat de ondernemingen pas in 2002 intern overstappen op de euro, In hoeverre de nieuwe Europese munt in eerdere rapportages of het jaarverslag van dit jaar terugkomt, is nog niet duidelijk.

De ING Groep gaat een stap verder. De bank legt nog helemaal niets vast. ,,Wij willen de mogelijkheid behouden om met het tijdstip van invoering te schuiven.' Dat geldt zowel voor de rapportage als voor de interne boekhouding, laat het financiele concern weten.

Vendex, KPN en ING zijn buitenbeentjes met deze opvattingen. De andere fondsen hebben allang bepaald hoe ze de overgang naar de euro vormgeven. Het merendeel kiest voor een geleidelijke overgang: vanaf 1 januari 1999 geven ze vrijwel allemaal direct hun cijfers al in euro's weer, maar tweederde doet dat voorlopig nog naast rapportage in guldens. Geen ervan kan zich permitteren de euro volgend jaar te negeren en alleen guldens te hanteren. Met de interne boekhouding stappen ze op verschillende tijdstippen over: op 1 januari van 1999 (veertien), 2000 (zeven), 2001 (zeven) of 2002 (zestien).

Alleen automatiseerder Getronics kiest een ingangsdatum die niet samenvalt met een jaarwisseling: 1 mei 1999. ,,Die datum heeft geen speciale reden, we hebben intern gewoon een datum geprikt waarop het hele bedrijf in een klap de omslag maakt', licht een woordvoerder toe.

In het jaarverslag over 1998 zal de euro al in veel gevallen zijn ingevoerd. Tweederde van de beursfondsen zal de winst over het lopende jaar in euro's uitdrukken. ASM Lithography is dat in elk geval niet van plan, omdat een jaarverslag in euro's in strijd zou zijn 'met de Europese richtlijnen'. De meeste bedrijven rekenen in guldens, maar drukken in elk geval de kerncijfers in euro's uit. In het jaarverslag van het concern Koninklijke Shell/Groep komt er nog eens een munteenheid bij: de belangrijkste cijfers worden al in zowel dollars als guldens gegeven, en vanaf volgend jaar ook in euro's. ABN Amro wacht tot de definitieve overstap in euro's eerst het advies van de Amsterdamse effectenbeurs af. Maar van die kant valt geen formeel advies te verwachten, zo stelt een woordvoerder. ,,We komen een dezer dagen met een aanbevelingsbrief, waarin we pleiten om vanaf 1999 volledig in euro's te rapporteren. Daarover hebben we nu nog overleg met de vereniging van accountants.'

Wanneer bedrijven overstappen op de euro hangt voor een groot deel af van de mate waarin ze met contant geld te maken hebben. Zakelijke transacties, tussen bedrijven onderling, worden vrijwel uitsluitend giraal afgewikkeld. Fondsen als de automatiseerder Cap Gemini , verpakkingsbedrijf Buhrmann en het staalbedrijf Hoogovens kunnen zonder problemen op 1 januari volledig overstappen op de euro.

De detailhandel wacht liever tot 2002, omdat in de winkels alle transacties tot die tijd uitsluitend in guldens worden afgewikkeld. Alleen Ahold met zijn dochterbedrijven Albert Heijn en Etos wil zijn interne verslaglegging eerder omschakelen naar euro's, zodat het alle energie in het begin van 2002 kan steken in de 'big bang' - een snelle omwisseling van het chartale geld - die het bedrijf graag wil.

De andere detailhandelaren volgen Ahold niet in de snelle introductie binnen de boekhouding. ,,Wij zijn een guldensbedrijf', stelt KBB (Bijenkorf, Hema) . Dat geldt ook voor Vendex (Vroom & Dreesmann) . ,,Het merendeel van de transacties in de winkel is chartaal en in guldens. Dan ligt het voor de hand om in guldens te blijven boekhouden.' Vendex voegt daaraan toe dat PIN-betalingen tot 1 januari 2002 ook allemaal in guldens worden afgehandeld. Laurus (Super de Boer, Edah) voert bovendien aan dat, zolang verkoopprijzen in guldens luiden, ook voor de communicatie met leveranciers en afzonderlijke supermarkten gewoon guldens gebruikt worden. In de boekhouding met euro's werken zou dan alleen maar verwarrend zijn. ,,Onze administratiesystemen zijn overigens wel geschikt voor verwerking in euro's, maar we gaan het niet stimuleren', aldus Laurus.

Een op de vijf beursfondsen wil per 1 januari dat zijn leveranciers factureren in euro's. Nog eens 20 procent zal zijn volledige betalingsverkeer in euro verrichten. Voor 60 procent geldt dat gulden en euro tot 2002 naast elkaar worden gebruikt, afhankelijk van de wens van de leverancier respectievelijk de klant.

Dat bedrijven leveranciers of klanten aan de dijk zouden zetten als ze niet op tijd in euro's kunnen communiceren, blijkt een indianenverhaal. Welgeteld een fonds heeft plannen in die richting: bierbrouwer Grolsch . ,,Indien een leverancier de overgang naar euro's niet realiseert, zal deze ophouden te bestaan en zullen wij een andere leverancier moeten zoeken.'

De andere bedrijven die 1 januari alleen nog euro-facturen verlangen, geven aan daarbij enige coulance te betrachten voor leveranciers die dat (nog) niet kunnen. Zoals Grolsch' concurrent Heineken . ,,Grote inkooporganisaties die al eerder op de euro overgaan zouden een andere factuur kunnen krijgen dan een buurtcafe waarvan verwacht mag worden dat die pas in 2002 op euro's overgaat.'

Philips is van plan de leveranciers die volgend jaar nog niet in euro's kunnen tellen desnoods de helpende hand toe te steken. Onwil wordt niet op prijs gesteld. Het concern heeft in een brief gemeld dat ,,als men ons niet in euro's gaat factureren, wij belemmerd zullen worden in het overgangsproces.' Philips laat de toeleveranciers raden naar de consequenties van een dergelijke belemmering.

Over de interne administratieve invoering van de euro is het Nederlandse bedrijfsleven verdeeld, maar over de chartale, rinkelende intrede van de munt bestaat een grote mate van eensgezindheid. Bijna alle grote beursfondsen die dagelijks daadwerkelijk (dus niet alleen giraal) met geld werken, pleiten voor een omwisseldag. Daarmee gaan ze in tegen het beleid van het ministerie van Financien, dat de euro en de gulden zo'n drie tot vier weken naast elkaar wil laten bestaan. Hoe de overgang in elk land afzonderlijk wordt geregeld, staat iedereen vrij, maar een ding is duidelijk: op 1 juli 2002 kunnen de nationale munten van de elf deelnemende Europese landen niet meer in het normale betalingsverkeer worden gebruikt.

In elk geval krijgt de werknemer de tijd om aan de halvering van zijn salaris te wennen. Bijna de helft van de beursfondsen begint volgend jaar de euro op de loonstrookjes te vermelden, wat bij Philips met een mooi woord 'gewenningsinformatie' wordt genoemd. Getronics , Pakhoed en BolsWessanen betalen zelfs in euro's uit, maar de banken zullen in die gevallen de bedragen direct terugrekenen tot guldens: de meeste Nederlanders beschikken alleen nog maar over een guldensrekening.

www.nrc.nl/Economie