Vrees voor gebrek aan rekenschap; Economen willen Eurobank
bewaken
Door onze redacteur MAARTEN SCHINKEL
AMSTERDAM, 12 MAART. De Europese Centrale
Bank krijgt een particuliere waakhond. Een groep bekende Europese
economen wil het monetaire beleid van de centrale bank jaarlijks in een
eigen verslag tegen het licht houden.
Onder de economen, verenigd in het Centre for European Policy Research
(CEPR), bevinden zich bekende namen als Francesco Giavazzi (Milaan),
Charles Wyplosz (Genève), Harald Uhlig (Tilburg) en Paul de
Grauwe (Leuven).
Volgens De Grauwe is het initiatief ontstaan omdat er argwaan bestaat
over de openbare rekenschap die de Europese Centrale Bank zal afleggen
over het gevoerde rentebeleid. Het Europese Monetaire Instituut, de
voorloper van de Eurobank in Frankfurt, beschouwt het afleggen van
rekenschap overigens zelf als een van de speerpunten van haar beleid. Zo
zal de president van de ECB eens per jaar openheid van zaken geven
tegenover het Europese Parlement.
Volgens De Grauwe is dat onvoldoende, vergeleken met de Amerikaanse
Federal Reserve Board. De president van de 'Fed' legt elk halfjaar
verantwoording af tegenover het Amerikaanse Congres. ,,Maar het Congres
heeft daadwerkelijk macht. Het kan met een gewone meerderheid de
statuten van de centrale bank wijzigen'', zegt De Grauwe.
,,In de monetaire unie zijn de statuten van de ECB vastgelegd bij
verdrag, zodat unanimiteit is vereist om ze te wijzigen. De president
van de ECB zal jaarlijks in het Europees Parlement verantwoording
afleggen tegenover mensen die geen macht over hem hebben.''
Om de leden van het Europese Parlement van munitie te voorzien tegenover
het technisch jargon van de centrale bankiers zal het CEPR zijn
jaarlijkse beoordeling van het rentebeleid van de ECB zoveel mogelijk in
begrijpelijke taal stellen. ,,De bedoeling is een onafhankelijk
instituut op te zetten dat die economische situatie in de muntunie
evalueert en het gevoerde monetaire beleid onderzoekt.'' Ook zal het
rapport een vooruitblik bevatten. Naast het jaarlijkse rapport dat een
maand vóór het officiële ECB-jaarverslag uitkomt, zal
het CEPR ook commentaar geven op het officiële jaarverslag van de
ECB.
Een andere belangrijke voorwaarde waaraan de centrale bank moet voldoen
is dat zij zichzelf een duidelijk en openbaar doel stelt dat moet worden
gehaald. Hoewel nog geen principe-besluit is genomen over de monetaire
strategie, lijkt het erop dat de ECB zich in het openbaar zal
concentreren op de groei van de geldhoeveelheid als anker van het
rentebeleid.
Omdat het gedrag van de geldhoeveelheid in de eerste jaren van de
muntunie wispelturig kan zijn, zou informeel ook een doelstelling voor
de inflatie worden nagestreefd, todat de geldgroei betrouwbaar genoeg is
om als graadmeter te dienen.
Volgens De Grauwe kan dat beter worden omgekeerd. Hij pleit er voor dat
de ECB begint met het nastreven van een openbaar geformuleerde
inflatiedoelstelling, zodat de centrale bankiers daarop door het publiek
kunnen worden afgerekend.