Lessen in euro's
JAN HEEFT twee kwartjes en
Marie heeft een rijksdaalder. Hoeveel gulden hebben ze samen? Sommen
met een dergelijke strekking verliezen op 1 januari 2001 hun betekenis.
Dan maakt niet alleen de gulden plaats voor de euro, maar dan verdwijnen
ook de kwartjes en rijksdaalders uit het Nederlandse muntenassortiment.
De waardes van de euro gaan in veelvouden van 1, 2, en 5 en niet meer in
kwarten. Rekenboeken met guldenssommen raken hierdoor uit de tijd, net
zoals taalboekjes waarin sprake is van guldens, of leergangen
aardrijkskunde en economie waarin het bruto nationale product, de kosten
van een vliegveld in zee of de omvang van de pluimveehouderij in guldens
worden uitgedrukt. Al die bedragen moeten straks worden gedeeld door
2,20371 en dat is in de les tamelijk bewerkelijk.
Alle reden om schoolboeken direct aan te passen, zou men denken. Nee,
dus, althans niet in Nederland. De Stichting Leerplanontwikkeling (SLO)
schat dat veertig procent van alle lesmateriaal moet worden veranderd,
en dat het in sommige gevallen wel tien jaar kan duren voordat de oude
gulden-boeken zijn afgeschreven en vervangen. Minister Zalm (VVD,
Financiën) ziet niets in een financiële bijdrage om
schoolboeken versneld europroof te maken. Het kwam hem deze week op
Kamervragen te staan van de parlementariërs Crone, Barth en Dijksma
(allen PvdA) en op een onverwachte reprimande uit Frankfurt. Daar werd
de officiële campagne van de Europese Centrale Bank gelanceerd om
de euro, driehonderd dagen voor de officiële introductie van de
bankbiljetten en munten, onder het Europese publiek grotere bekendheid
te geven. Met als slogan 'De EURO, ONZE munt' ging de pr-campagne van
tachtig miljoen euro (176 miljoen gulden) feestelijk van start. Er is
een website beschikbaar waarop geautoriseerde afbeeldingen van de munten
en bankbiljetten staan (www.euro.ecb.int), er is een Partnership
Programma om de betrokkenheid van het particuliere bedrijfsleven bij de
eurocampagne te versterken, en in september begint er een
reclamecampagne in de massamedia. Kinderen, zei ECB-president
Duisenberg, spelen een belangrijke rol bij de verspreiding van kennis
over de euro. In dat verband sprak een van de campagnemedewerkers zijn
verbazing erover uit dat Nederland geen geld uittrekt om de
euroconversie in schoolboeken te versnellen.
ZALM WIL ER niet aan. Tweeënhalve week geleden zei hij in de
Kamer dat het onderwijs geld krijgt voor de invoering van de euro (112
miljoen gulden, voor onder meer aanpassing van de administratie). Maar
hij raadde de scholen nadrukkelijk af dit geld te besteden aan
vervanging van de leerboeken: de munten en bankbiljeten veranderen
weliswaar, maar één en één blijft twee, dus
rekenen verandert door de komst van de euro niet. Bovendien, zei Zalm,
is het goed voor het historische besef van jongeren dat leerlingen nog
een tijdje blijven rekenen in guldens. Deze argumenten zijn goedkoop, in
guldens én in euro's. Zalm zal ook niet bepleiten dat de
miljarden van de rijksbegroting in stapels botjes worden weergegeven
omdat onze voorouders dat deden, of dat natuurkundeleraren om
nostalgische redenen 'duimen' en 'voeten' als lengtematen blijven
gebruiken.
Het Nationaal Forum voor de introductie van de euro, dat in Nederland de
invoering van de euro begeleidt, heeft lesmateriaal voor scholen op
verschillende niveaus beschikbaar. Dit is nuttig om de zelfwerkzaamheid
van de leerlingen te bevorderen en er zullen de komende maanden nog veel
meer aardige dingen in het kader van de europromotie op de markt komen.
Maar uiteindelijk betekent de overgang van de gulden op de euro een
radicale omschakeling. Na 1 januari zullen klanten van supermarkten of
banken ook niet accepteren dat de prijzen of de bankafschriften voor de
aardigheid nog een tijdje in guldens luiden.
SCHOOLBOEKEN ZIJN belangrijk en gaan jaren mee. Oude leerboeken
blijven hun waarde behouden als herinnering aan het tijdperk van de
gulden. Maar het is niet te veel gevraagd dat de aanpassingen van het
lesmateriaal aan het eurotijdperk gelijk met de munten en bankbiljetten
worden ingevoerd. De slogan 'de euro ons geld' geldt ook voor de
leerkrachten en leerlingen in het onderwijs.