Dossier Euro

Nieuws

De invoering van de euro

De koers van de euro

Europese Centrale Bank

Economische en Monetaire Unie

Meningen

Feiten en cijfers

Links

Bingo doet Italiaan wennen aan euro

Met bingo-avonden en sterkere broekzakken bereidt Italië zich voor op de introductie van de euro. Maar de meeste Italianen maken zich nog niet druk om de nieuwe munt.

Door onze correspondent MARC LEIJENDEKKER

ROME, 20 FEBR. "De euro? Maar die komt toch pas volgend jaar? De vrouw achter de kassa van de ijzerwarenwinkel is verbaasd. Of ze al aan de euro dachten, was de vraag. Nog niet, dus. Na de zomervakantie zullen ze eens gaan rekenen. In ieder geval heeft de fabrikant van de kassa gezegd dat die vrij simpel is om te bouwen. Een rondgang langs een verzameling winkels in Rome laat zien dat weinig winkeliers zich zorgen maken over de euro. Niemand hier etaleert al prijzen in euro. "Dat vinden we overdreven", zegt de man in de schoenenwinkel. " Misschien na de zomer. We willen onze klanten nu niet in verwarring brengen." Op zijn bonnetjes staat het bedrag al wel in euro, net als bij de apotheek en in de supermarkt. Zoals zo vaak vertrouwen de Italianen op hun eindsprint en hun improvisatievermogen. Op de website van de middenstandsorganisatie Confcommercio kan je aflezen hoeveel dagen, uren en seconden het nog duurt voordat de euro wordt ingevoerd. De meeste grote bedrijven en overheidsinstellingen zeggen er klaar voor te zijn. Het is de bedoeling dat alle overheidsinstellingen en heel de sociale zekerheid vanaf juli in euro denkt. Maar in het midden- en kleinbedrijf moet het meeste werk nog gebeuren. De president van Confcommercio, Sergio Billè, zei een paar weken geleden dat nog maar acht procent van het MKB rekeningen in euro kan uitschrijven. In de winkels is de helft van de kassa's nog niet aangepast. En Benito Benedini, voorzitter van de Assolambarda, de werkgeversorganisatie in de Noord-Italiaanse regio Lombardije, merkt op: "We zijn nog niet klaar. Maar we redden het wel."

"Drie nullen eraf en delen door twee, om het simpel te houden, dat wordt de slogan waarmee het Italiaanse publiek eurobewust moet worden gemaakt. Tienduizend lire wordt straks vijf euro, in de wandeling. Wie preciezer rekent, komt uit op 5,16 euro. Het kabinet hoopt dat er veel naar beneden wordt afgerond. Dat zou inflatie bij de conversie van lire naar euro voorkomen. Het ministerie van Schatkist heeft vorige week laten weten geen inflatoir effect te verwachten. Maar wat voor psychologisch effect het heeft als iets eerst tweeduizend kostte, en straks één, dat is nog een vraagteken. Voor de fabrikanten van kassa's is het een drukke tijd. Ook daar moeten de drie nullen eraf. Een woordvoerder van kassafabrikant Sweda laat weten dat alle kassa's die ouder dan vijf jaar zijn, moeten worden vervangen. Recentere exemplaren kunnen worden aangepast, voor 300.000 lire. Hoeveel euro is dat? " Eh, eh, 150 geloof ik."

Behalve dat de rekeningen van telefoon, gas en licht nu al ook in euro worden aangegeven, gaat het meeste van de voorbereidingen buiten het grote publiek om. De voorlichtingscampagne is wel in gang gezet, maar draait nog lang niet op volle toeren. Het zou on-Italiaans zijn om lang van te voren te beginnen. Behalve veel spotjes en posters komen er ook speciale avonden om tombola te spelen, een soort bingo. Die zijn ervoor bedoeld om ouderen vertrouwd te maken met de nieuwe munt. Het ministerie van Schatkist heeft ongeveer een miljard gulden uitgetrokken voor de begeleiding van de overgang.

Door die trage start bestaat er nog een grote onwetendheid over de euro. Bij een recent onderzoek bleek bijna eenderde van de ondervraagden niet te weten waar het over ging. Een ander derde van de ondervraagden maakt zich zorgen of ze het wel goed zullen begrijpen, of alles wel goed zal gaan. Eén probleem is inmiddels opgelost. In het Italiaans zeg je nu nog dat je geen lira (enkelvoud) op zak hebt of dat je nog ergens een briefje van duizend lire (meervoud) hebt gevonden. Moest dat meervoud gehandhaafd blijven en kost een goede fles wijn straks otto euri? Het kabinet heeft de taalbewakers van de Accademia della Crusca om advies gevraagd, en die vindt euri niet zo mooi. Dat wordt dus otto euro betalen aan de kassa.

De gevolgen voor de mode zijn nog minder duidelijk. Nu heeft bijna niemand los geld in zijn zak van enige waarde. Muntjes zijn niet zo belangrijk, want er is geen muntstuk dat meer waard is dan duizend lire (een halve euro). Bovendien gebruiken de Italianen voor dat bedrag liever het paarsige bankbiljetje met Maria Montessori. Al vanaf de tweeduizend lire wordt alles met bankbiljetten betaald. Maar voor die kleinere bedragen komen straks munten, en die moet je ergens kwijt. Ook de eurodesk op het ministerie van Schatkist heeft zich daarmee beziggehouden. "We moeten de portemonnees gaan veranderen of de broekzakken versterken", zegt Giancarlo Del Bufalo, hoofd van de euro- eenheid op het ministerie. Het modehuis Gucci is daar al mee begonnen. Portefeuilles voor mannen krijgen een apart vakje voor muntgeld (vroeger was het kennelijk zo dat een echte Gucci-man geen losse muntjes had), en in de portemonnees voor vrouwen is meer ruimte gemaakt voor muntgeld.

Italië heeft besloten tot een overgangsperiode van twee maanden, tot en met 28 februari 2002. In die tijd kunnen de oude muntjes worden omgewisseld tegen euro's. Wie dat de moeite niet waard vindt, kan zijn kleingeld kwijt in speciale inzamelingspunten voor het kankerfonds en voor de FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, die haar hoofdkwartier in Rome heeft.

Tiende aflevering in een serie over de komst van de euro in twaalf Europese landen. Eerdere afleveringen verschenen op 20, 24, 26 en 30 januari, 13 en 15 februari.

www.nrc.nl/Economie