Dossier Euro

Nieuws

De invoering van de euro

De koers van de euro

Europese Centrale Bank

Economische en Monetaire Unie

Meningen

Feiten en cijfers

Links

Door onze redacteur MAARTEN SCHINKEL
AMSTERDAM, 6 OKT. Met de rentestap van gisteren toont de ECB een voorkeur voor het verrassingseffect. Gewend aan de massages van de Amerikaanse centrale bank, neemt de markt dat Frankfurt niet in dank af.

Dat de Europese Centrale Bank bestuurlijk en operationeel grotendeels een kopie is van de oude Duitse Bundesbank was al duidelijk toen twee jaar geleden de blauwdruk voor de centrale bank bekend werd. Sinds gisteren lijkt ook de stijl van de Bundesbank overheersend te worden in Frankfurt. Voor de derde maal dit jaar zetten president Duisenberg en zijn raad van bestuur de financiële markten op het verkeerde been met een rentestap. Ditmaal met een kwart procentpunt tot 4,75 procent voor de basis-herfinancieringsrente, het belangrijkste tarief van de bank.

De verrassing, waar slechts een kleine minderheid van banken en effectenhuizen op had gerekend, komt na de nog grotere schok van de plotselinge valuta-interventies in de euro, nu twee weken geleden.

Dat doet erg aan de Bundesbank denken, die er vroeger ook een eer in stelde de markt voortdurend in onzekerheid te houden. De ECB-strategie is in scherp contrast met die van de Amerikaanse Federal Reserve, die van tevoren de psychologie op de markt zó sterk bewerkt, dat de besluiten over de rente nauwelijks meer als een verrassing komen.

Beide varianten hebben hun voors en tegens. Een deel van de lof die Fed-voorzitter Greenspan krijgt toegezwaaid behelst juist de voorspelbaarheid van zijn beleid. Maar die voorspelbaarheid kan ook leiden tot roekeloosheid van de partijen op de financiële markten. Het vrijwel verdwijnen van risicopremies uit de Amerikaanse aandelenkoersen zou daar mee kunnen samenhangen.

De Frankfurter-variant werkt andersom: de markten leren hier langzamerhand voorbereid te zijn op het onverwachte, en dat houdt ze scherp. Maar de euro wordt er wel een riskantere munt door, en dat kan ten koste gaan van de koers. Op de markten is de Federal Reserve nog steeds de maatlat waar de ECB langs wordt gelegd: verrassingen zijn niet populair. Analisten die geen rentestap verwachtten hebben niet graag ongelijk, en de rentestap van gisteren is dan ook slecht ontvangen.

Gezien de opdracht van de ECB - het handhaven van prijsstabiliteit - staat ze echter in haar gelijk. Gedreven door dure olie en een lage euro zal de inflatie in Euroland, nu 2,4 procent, over september waarschijnlijk boven de 2,5 procent uitstijgen. Nederland kwam vanmorgen al met stip binnen op 2,9 procent inflatie. De looneisen van de bonden lopen op, en het begrotingsbeleid van de overheden van de eurolanden wordt dit en volgend jaar expansief. Er zijn risico's dat de tijdelijk hoge inflatie een permanenter karakter krijgt. Inflatieverwachtingen, zei Duisenberg gisteren, zijn de belangrijkste reden voor het rentebesluit. De markt verwacht nu dat de 4,75 procent rente het dit jaar voorlopig wel is. Duisenberg zelf zei gisteren dat een volgend besluit 'een lange tijd' kan nemen. Gezien de nakende Bundesbank-reputatie van de ECB is er reden om daar niet al te veel op te rekenen.

www.nrc.nl/Economie