Dossier Euro

Nieuws

De invoering van de euro

De koers van de euro

Europese Centrale Bank

Economische en Monetaire Unie

Meningen

Feiten en cijfers

Links

Een 'nee' tegen de euro kost Denemarken banen, een 'ja'levert het land miljarden voordeel op. Mogens Lykketoft, minister van Financiën: ,,De argumenten van de tegenstanders hebben niets met de euro te maken.''

De Deense minister van Financiën, Mogens Lykketoft, is doodmoe. Hij heeft net een moeizame persconferentie achter de rug waarin hij heeft uitgelegd dat afwijzing van de euro, waarover de Denen morgen in een referendum een besluit nemen, het land zeker 20.000 banen kost. Daar tegenover zou Denemarken aan een 'ja' tegen de euro tien miljard kroon (ruim 3 miljard gulden) verdienen, geld dat allemaal gebruikt zou kunnen worden om het prachtige, maar dure sociale stelsel in stand te houden. Ook zou een 'ja' nog eens eenzelfde bedrag opleveren doordat het leidt tot een lagere rente en een lagere buitenlandse schuldenlast.

,,Geen enkele Deense regering zou ooit afwijken van de huidige strategie. We volgen de ontwikkeling van de euro nu op de voet'', zegt Lykketoft, een man met een wilde haardos en een spits gezicht dat nog eens wordt geaccentueerd door een grijs plukje baard aan zijn kin. ,,Al achttien jaar is de Deense kroon gekoppeld aan de Duitse mark en sinds 1999 aan de euro. Toetreding tot de Europese munt zou daarom een logische consequentie zijn van dat succesvolle beleid.''

Maar het is een lastig gevecht voor Lykketoft. En op deze donderdag, precies een week voor het referendum, heeft hij niet de indruk dat dit gevecht nog te winnen is. ,,De argumenten van de tegenstanders hebben niets met de euro te maken. Ze zijn bij voorbeeld tegen de Brusselse bureaucratie, of tegen de corruptie binnen de EU. Maar dat is geen reden om de euro af te wijzen'', aldus Lykketoft. ,,Sommige tegenstanders zijn gewoon bang voor veranderingen. Ze zien de globalisering als een bedreiging. Ze hopen dat ze de wereld kunnen tegenhouden door 'nee' te zeggen tegen Deense deelname aan de euro.''

Volgens de minister is het ,,betekenisloos'' om, zoals het nee-kamp doet, een soort onafhankelijkheid te suggereren als Denemarken de euro afwijst. Formeel staat de regering weliswaar een deel van zijn soevereiniteit af, maar in de praktijk wordt de wisselkoers van de kroon bepaald door de Europese Centrale Bank. Denemarken zit in de zogeheten tweede fase van de Economische en Monetaire Unie.

,,Waarom zouden we onze politieke invloed op een beleid waar we toch al deel van uitmaken niet maximaal gebruiken? En waarom zouden we financieel niet maximaal profiteren van de euro?'' Dat zijn vragen, vindt Lykketoft, waarop het nee-kamp een antwoord schuldig blijft.

Hoe groot de financiële voordelen van toetreding precies zullen zijn, is moeilijk te zeggen. Tot vorige week waagde de regering zich dan ook niet aan voorspellingen. Maar in een wanhoopspoging om het tij te keren, werden ineens 20.000 banen en twintig miljard kroon uit de hoed getoverd.

Minister Lykketoft ontkent dat dit een poging was om onzekere kiezers over te halen. ,,Als we buiten de eurozone blijven, moeten we het risico afkopen. Dat doe je door de rente een half tot één procent hoger te houden. Dat kost dus geld. Bovendien zouden we als euroland verlost zijn van wisselkoersschommelingen. Wat we bij de berekening van de financiële voordelen nog niet eens hebben meegerekend zijn de 'dynamische effecten'. In hun keuze om in een land te investeren speelt bij buitenlandse bedrijven de deelname aan de euro een rol - ook al is die misschien niet altijd doorslaggevend.''

Vooral de val van de euro sinds de zomer heeft het ja-kamp geen goed gedaan. ,,Je kunt honderd keer uitleggen dat de kroon net zo hard is gevallen, maar dat helpt niet'', verzucht Lykketoft. Ook het feit dat een lage euro of kroon goed is voor de export en dus voor de handelsbalans heeft volgens hem geen effect. ,,Nee, voor de tegenstanders zijn er slechts twee scenario's: de euro stort in, of het gaat goed met de euro, maar dan dreigt een Verenigde Staten van Europa, waarin Denemarken verdwijnt.''

Het nee-kamp is er in geslaagd om een sfeer van onzekerheid te creëren, vindt Lykketoft. ,,Het is een vage angst, die moeilijk te bestrijden is. Ze gebruiken geen economische argumenten. Hooguit dat het 'niet zoveel uitmaakt' of Denemarken deelneemt of niet. Ik denk dat het wel degelijk iets uitmaakt. Nu is het nog steeds mogelijk dat we aan de euro gaan deelnemen. Als we straks 'nee' zeggen is die weg voorlopig afgesneden. De situatie is daardoor ingewikkelder en in geval van een crisis gevaarlijker. Dan is het misschien niet meer zo goedkoop als nu om onze economische positie te handhaven.''

www.nrc.nl/Economie