Bijlmer-enquête

Actueel

Rapport enquete-commissie

Lading

Ondervraging politici

Gezondheid bewoners en bergers

Getuigen

Relatie Israel

El Al

Betekenis parlementaire enquête

Artikelen op datum

Profiel over de Bijlmerramp
(21 jan. 1999)

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN
De Israelische minister van Transport en de directeur van El Al spraken gisteren van antisemitische tendensen in Nederland.

Wie niet voor Israel is wordt er in de joodse staat snel van verdacht tegen Israel te zijn. De stap naar het beschuldigen van critici van de joodse staat van antisemitisme is dan snel gezet.

Dat gebeurde gisteren in de Economische Commissie van de Knesset. De religieuze minister van transport Shaul Yahalom en de seculiere directeur van El-Al Yoel Feldschuh zagen in de manier waarop El Al in Nederland onder vuur is gekomen naar aanleiding van het onderzoek naar de Bijlmerramp, antisemitische tendensen. Minister Yahalom gelooft zelfs dat antisemitische telefoontjes naar El Al in verschrikkelijke dingen kunnen ontaarden, terwijl Feldschuh in aanwezigheid van de Nederlandse ambassadeur sprak van een antisemitische sfeer in Nederland.

Was het een weloverwogen poging om Nederland te intimideren? Is het een uitdrukking van paniek over het verloop van het onderzoek door de Nederlandse enquete-commissie naar de Bijlmerramp? Met het idee-fixe in hun achterhoofd dat Nederland nog steeds pro-Israel is, hebben beide Israeli's gisteren met het opwerpen van het antisemitische verwijt tegen Nederland wellicht gespeculeerd op het opwekken van pro-Israelische krachten in Nederland tegen de gang van zaken rond het onderzoek van de parlementaire enquete-commissie. Israeli's bleken vanmorgen nogal verbaasd te zijn dat de glazen van het pro-Israel imago van Nederland gisteren in Jeruzalem werden ingegooid. De Israelische kranten maken vandaag vrij uitvoerig melding van het in de commissie aan de orde gestelde Nederlandse antisemitisme.

Het begrip antisemitisme verliest overigens aan scherpte in de cultuur van het Israelische politieke debat door veelvuldig gebruik ervan. Onderling bestrijden Israelische politici elkaar met namen en symbolen van de grootste verdelgers van het joodse volk door de eeuwen heen. Deze week riep een ultra-orthodoxe parlementarier tegen een socialistische collega tijdens een debat in de Knesset dat hij ,,een kleine antisemiet is''. Premier Benjamin Netanyahu haalde onlangs Hitler van stal om de nieuwe naam van de overkoepelende socialistische partij `Een Israel' te geselen. Hij deed dat nadat socialisten en anderen zijn verkiezingsleus `Netanyahu, sterke leider van een sterk volk' als fascistisch bestempelden en hem met Mussolini vergeleken.

Vanuit deze optiek beschouwd kunnen ook de uitvallen tegen het ,,antisemitische Nederland'' van gisteren worden gezien. De emotie krijgt in Israel te vaak te snel de overhand op feitelijke kritiek. Dat heeft ook te maken met de culturele en psychologische kortsluiting tussen Israel en de grote buitenwereld. Israel is een diep in zichzelf gekeerd land met een lange geschiedenis van jodenvervolgingen en een zware bestaansstrijd als symbolen van de nationale ethos achter zich. Dat stimuleert gevoelens altijd gelijk te hebben. Wie dat niet aanvaardt, wordt onmiddellijk in het vijandbeeld geplaatst dat Israel heeft van de buitenwereld. Dat is ook een verklaring voor de ongekend felle uitvallen in de Knesset.