Het AMC weigert een gezondheidsonderzoek uit te voeren onder getroffenen van de Bijlmerramp. Een arbodienst heeft de opdracht wel aanvaard, maar inmiddels zorgen andere ziekenhuizen weer voor vertraging.

Door onze redacteur WIM KÖHLER

ROTTERDAM, 23 APRIL. Aanhoudende en toenemende gezondheidsklachten van getroffenen en hulpverleners waren de belangrijkste aanleiding voor de parlementaire enquête naar de Bijlmerramp. Met de publicatie van het eindrapport is de zoektocht van de getroffenen en hulpverleners naar de oorzaak van hun ziekte echter niet ten einde.

De belangrijkste conclusie van de enquêtecommissie op het gebied van gezondheid is dat ,,traag op klachten reagerende overheden de gezondheidsklachten in aard en getal hebben doen toenemen''. Deze conclusie zet de politieke toekomst van minister Borst (Volksgezondheid) op het spel. De eerste aanbeveling van de commissie is zo snel mogelijk alsnog te starten met een gezondheidsonderzoek onder de bewoners en hulpverleners ,,waarbij uitgebreid moet worden gekeken naar alle gezondheidsklachten die de patiënt in relatie brengt met de Bijlmerramp.'' Maar het is de vraag of dat onderzoek er snel komt.

In Amsterdam Zuid-Oost is op 31 maart een meldpunt voor een gezondheidsonderzoek geopend waar zich inmiddels, volgens een woordvoerder van de gemeente, duizend mensen hebben aangemeld. De verwachting is dat het er uiteindelijk 1.300 tot 1.500 zullen worden. Met personeelsleden van brandweer, GG&GD en politie, sloopbedrijven, KLM en afvalverwerkingsbedrijven die zijn blootgesteld aan het Boeingwrak kan het aantal te onderzoeken mensen op maximaal 6.000 uitkomen. Het doel van het onderzoek is, volgens de gemeente, het objectiveren van de gezondheidsklachten, het wegnemen van angst en het eventueel aanbieden van een behandeling.

Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam laat er al enkele maanden geen twijfel over bestaan dat een lichamelijk onderzoek geen geschikt middel is om de angst en ongerustheid weg te nemen. In het derde tussenrapport Onderzoek Gezondheidsklachten Bijlmerramp beveelt het AMC slechts aan alert te blijven op individuele gezondheidsklachten, zoals post-traumatische stress stoornis en auto- immuunziekten die mogelijk het gevolg zijn van de Bijlmerramp. Maar de grote groep mensen met gezondheidsklachten moet volgens het AMC door voorlichting en niet door onderzoek gerust worden gesteld. De belangrijkste argumenten van het AMC zijn dat de klachten niet door stoffen uit het ramptoestel zijn veroorzaakt, dat een medische behandeling niet voorhanden is en dat lichamelijk onderzoek eerder tot toename dan afname van medicalisering leidt. De enquêtecommissie komt echter op grond van vrijwel dezelfde gegevens tot de conclusie dat zo'n onderzoek toch nodig is. De arbodienst KLM Arboservices BV heeft al enkele maanden geleden de opdracht van de gemeente Amsterdam aanvaard het onderzoek uit te voeren. Inmiddels heeft de arbodienst zich verzekerd van een commissie van deskundigen en met het VU-ziekenhuis en het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis in Amsterdam afgesproken dat de lichamelijke onderzoeken in principe in die twee ziekenhuizen kunnen plaatsvinden. Maar de deskundigencommissie, waarvan de samenstelling wegens noodzakelijke rust en een ontbrekende voorzitter niet bekend wordt gemaakt, heeft alweer de eerste vertraging van het onderzoek veroorzaakt. Het onderzoek zou in april of mei starten, maar het wordt nu oktober. De commissie wil eerst een voorstudie uitvoeren en de medisch-ethische commissies van VU-ziekenhuis en Onze Lieve Vrouwen Gasthuis in Amsterdam moeten zich nog buigen over de zin van het onderzoek. Het VU-ziekenhuis laat zelfs weten dat de mogelijkheid bestaat dat de VU toch niet mee zal werken.