Bijlmer-enquête

Actueel

Rapport enquete-commissie

Lading

Ondervraging politici

Gezondheid bewoners en bergers

Getuigen

Relatie Israel

El Al

Betekenis parlementaire enquête

Artikelen op datum

In politiek Den Haag wordt met spanning uitgekeken naar de publicatie, morgen, van het verslag van de Enquêtecommissie Vliegramp Bijlmermeer.

Door onze redacteuren
HARM VAN DEN BERG en FLORIS VAN STRAATEN

DEN HAAG, 21 APRIL. In afwachting van de dag des oordeels van de Bijlmercommissie neemt de nervositeit op het Binnenhof snel toe. Vooral de fracties van VVD en D66 zien reikhalzend uit naar de conclusies van morgen over het optreden van hun vice-premiers, Annemarie Jorritsma en Els Borst. Loopt de Bijlmer-affaire voor hen met een sisser af of verliezen politieke leiders als Dijkstal (VVD) en De Graaf (D66) de controle over de zaak?

De onzekerheid over de afloop blijft tot het laatste moment gehandhaafd. De eerste rapporten, die bij elkaar vele honderden pagina's tellen, zijn pas morgenochtend om 6.00 uur onder embargo op het Binnenhof af te halen. Ook de betrokken ministers zullen pas in de uren daarna worden bijgepraat door hun medewerkers over de conclusies van het rapport en de mogelijke consequenties daarvan voor henzelf.

Tijdens het schrijven van het eindrapport heeft het commissielid Th. van den Doel (VVD) het meermalen aan de stok gehad met zijn collega's over de conclusies. Tot diep in de nacht werd hierover dikwijls gedelibereerd. Herhaaldelijk trok Van den Doel zich terug voor telefonisch overleg, naar betrokkenen aannamen soms ook met zijn fractieleider Dijkstal. Afgelopen maandag konden de conclusies eindelijk naar de drukker, zij het met een wat ingewikkelde voetnoot van Van den Doel.

Ook heeft de commissie er tijdens de verhoren nooit een geheim van gemaakt dat ze vindt dat de betrokken ministeries, in het bijzonder dat van Volksgezondheid, te kort zijn geschoten bij het afwikkelen van de gezondheidsklachten van veel hulpverleners en bewoners van de Bijlmermeer. Met name voorzitter Meijer heeft zich bij diverse gelegenheden juist hierom verbonden verklaard met ,,de mensen in de Bijlmer''.

Morgenmiddag om half twee is het zover. Dan presenteren Meijer en zijn vier medeleden in de Oude Zaal van de Tweede Kamer het eindverslag van hun lange zoektocht naar de waarheid over de Bijlmerramp van 1992 en de nasleep daarvan. Dan ook zal blijken welke lessen kunnen worden getrokken voor de toekomst, zoals één van de doelstellingen van deze enquête luidt.

Tijdens het onderzoek en de daarop volgende verhoren heeft de commissie met haar enthousiaste staf een aantal zaken kunnen ophelderen. Er is nu, zo lijkt het, meer duidelijkheid over de laatste 20.000 kilo vracht. De commissie kreeg de beschikking over kopiën van de vrachtbrieven. Geen geringe prestatie na al die jaren. Volgens commissielid Oudkerk weet de commissie dat er mannen in witte pakken met puntmutsen op de rampplek hebben gelopen. In het rapport zal blijken of dat anderen waren dan de reeds eerder gesignaleerde ploeg van de Amsterdamse ongediertebestrijding, die soortgelijke kostuums droegen.

Over de cockpitvoicerecorder zal het eindrapport niet veel melden; die is nog altijd spoorloos. De commissie heeft ongetwijfeld kritiek op de wijze waarop de Rijksluchtvaartdienst (RLD) in het onderzoek naar de oorzaak van de ramp met het onderhoud van de 4X-AXG is omgesprongen. De commissie beschikt over een lijst van 25 pagina's achterstallig onderhoud betreffende het verongelukte toestel. Uit het rapport zal blijken hoeveel ernstige zaken daar bij zijn.

De NOS-televisie, die de kijkers al dagenlang onthaalt op spotjes waarin Meijers eindoordeel wordt aangekondigd, zal de aanbieding van het rapport live verslaan. Het lot wil dat verscheidene van de hoofdrolspelers op het moment dat het eindrapport verschijnt in het buitenland verblijven. Borst is op werkbezoek in de Griekse hoofdstad Athene, terwijl premier Kok in Washington is voor een NAVO-bijeenkomst. Mede hierdoor zal er aanstaande vrijdag ook geen kabinetsberaad plaatshebben.

Jorritsma is morgen wel de hele dag in Den Haag voor overleg met de Tweede Kamer. Een woordvoerder van Economische Zaken zegt echter dat de minister vooralsnog niet van plan is op het rapport te reageren. Dat doet ze wel tegen de tijd dat er over het rapport wordt gedebatteerd met de Tweede Kamer. Ook Jorritsma's opvolgster op Verkeer en Waterstaat, Netelenbos, is vooralsnog niet van zins veel te zeggen voordat ze in het parlement verschijnt.

Wanneer dat debat met de Kamer over het Bijlmerrapport zal plaatshebben staat nog niet geheel vast. In principe is afgesproken het eind mei te houden, maar de coalitiepartijen houden ook nog een scenario achter de hand om de hele zaak al veel sneller, bij voorbeeld volgende week, af te wikkelen. Het voordeel daarvan zou voor de coalitie zijn dat de media niet de tijd hebben om bepaalde bewindslieden vooraf uitgebreid onder druk te zetten.

Terwijl de uitkomsten van de Bijlmerenquête worden bestudeerd, blijft de oorlog in Kosovo intussen zijn schaduwen werpen over Den Haag. Mochten daar de gebeurtenissen opnieuw in een stroomversnelling raken, dan zou de belangstelling voor Bijlmerrapport - ondanks alle ophef van nu - wel eens snel kunnen verslappen.