Bijlmer-enquête

Actueel

Rapport enquete-commissie

Lading

Ondervraging politici

Gezondheid bewoners en bergers

Getuigen

Relatie Israel

El Al

Betekenis parlementaire enquête

Artikelen op datum

In de Tweede Kamer is een eerste debat gewijd aan de uitkomsten van de parlementaire enquête naar de vliegramp in de Bijlmer. De kritiek uit de Kamer op de collega's van de enquêtecommissie waren niet van lucht.

Door een onzer redacteuren

DEN HAAG, 19 MEI. Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft forse kritiek op zowel de conclusies van de parlementaire enquêtecommissie Vliegramp Bijlmermeer als op de door haar gevolgde werkwijze. Alleen oppositiepartijen CDA, GroenLinks en SP zijn het in grote lijnen eens met het rapport. Dit bleek gisteren tijdens de eerste reactie van de fracties op het eindrapport 'Beladen Vlucht' van de commissie, die vooral de gevolgen van het ongeluk met de El Al- Boeing heeft onderzocht.

Deze week bespreekt de Tweede Kamer het rapport met de enqutecommissie, volgende week zou een debat volgen met het kabinet. Die behandeling moet door de crisis over het referendum vrijwel zeker worden uitgesteld, waardoor voorlopig ook geen (politieke) gevolgtrekkingen over de eindconclusies kunnen worden gemaakt.

De coalitiepartijen PvdA, VVD en D66 hebben weliswaar waardering voor het snelle werk van de commissie, waardoor duidelijkheid is verschaft over de lading en "een eind kon worden gemaakt aan tientallen complottheorieën", maar ze vinden tegelijk de resultaten nogal tegenvallen. Verder zijn ze ontevreden over de wijze waarop de commissie "een mediaspektakel" heeft gemaakt van de openbare verhoren waarin sommige getuigen volgens SGP-woordvoerder Van den Berg als verdachte werden behandeld. Voor de coalitiepartijen is deze aanpak al voldoende aanleiding om een aparte discussie te wijden aan het middel van de parlementaire enquête. Terugdenkend aan het verhoor van El Al-monteur Gaalman was de liberaal Te Veldhuis op de gedachte gekomen "of iedere getuige wel altijd in het openbaar moet worden verhoord".

Brede kritiek bestaat er in de Kamer nog steeds over de wijze waarop commissielid Augusteijn (D66) de geluidsband van de verkeersvliegers met informatie over gevaarlijke stoffen in het vliegtuig in de openbaarheid had gebracht. Dit ondanks het feit dat de commissie daarvan recent heeft gezegd dat het anders had gemoeten. PvdA-woordvoerder Van Gijzel hield voorzitter Meijer en zijn commissie voor: " U had de volgende dag recht voor zijn raap moeten uitleggen hoe het precies zat." Zijn collega Te Veldhuis (VVD) ging een stap verder: "De commissie past zeer diepe schaamte als ze vooraf wist dat de lijst die voorgelezen werd, de verkeerde was." Commissielid Van den Doel (VVD) heeft onlangs toegegeven dat de commissie eerder wist dat de informatie die een El Al-medewerker in het telefoongesprek met de verkeersleiding voorlas, onjuist was. In het beleidscentrum in Amsterdam had men eerder op de avond van de ramp al de beschikking over de goede vrachtlijst met gevaarlijke stoffen. D66-Kamerlid Van Walsem verweet de commissie door dit optreden honderden mensen in de Bijlmer in paniek te hebben gebracht. Zij meldden zich de volgende dag met gezondheidsklachten bij het AMC.

Bij het begin van zijn betoog zei Van Gijzel dat in deze enquête, anders dan voorzitter Meijer diverse malen had aangekondigd, "niet de volledige waarheid boven tafel is gekomen". Zo is er nog steeds geen duidelijkheid over de cockpit voice recorder, er hebben niet- geïdentificeerde, volgens getuigen soms Hebreeuws sprekende personen op de rampplek gelopen, het raadsel van de mannen in witte pakken is niet opgehelderd. "Vast staat wel dat er geen groot complot is geweest met hulp van de Nederlandse overheid", stelde Van Gijzel opgelucht vast. Zonder gedetailleerd op de formuleringen in te gaan, "dat is iets voor het debat met het kabinet", kondigde hij aan dat zijn fractie tien van de zeventien conclusies in het rapport "heel serieus" neemt. De belangrijkste politieke conclusie, dat de Tweede Kamer in de afgelopen te vaak "onduidelijk, onvolledig, ontijdig of onjuist" is geïnformeerd, onderschrijft de PvdA niet. "Dat doet geen recht aan de individuele ministeriële verantwoordelijkheid", aldus Van Gijzel, die aankondigde hierover "grondig met de regering te willen debatteren". Anderzijds is hij het met zijn collega Te Veldhuis eens dat een minister niet elk gerucht onmiddellijk hoeft te onderzoeken.De PvdA-woordvoerder zei het eens te zijn met de eerste conclusie in het rapport dat er een "directe relatie is tussen gezondheidsklachten en de ramp", maar voegde er onmiddellijk aan toe " voorzover dat de psychische klachten betreft".