Dossier DNA

Nieuws

DNA-bank

Klonen

Humane Genoom

Chromosomen

Klonen maakt koeien jonger

Door onze redactie wetenschappen
ROTTERDAM, 28 APRIL. merikaanse en Canadese onderzoekers hebben zes koeien een 'verjongingskuur' gegeven door ze te klonen. De dieren zijn inmiddels één jaar oud, maar hun cellen lijken een stuk jonger dan de cellen van even oude, normale koeien. Dat meldt het wetenschappelijk tijdschrift Science vandaag.

Het Amerikaanse bedrijf Advanced Cell Technology, dat bij het onderzoek betrokken was, hoopt nu ook extra jonge menselijke cellen te kunnen maken, die zouden kunnen helpen bij de bestrijding van ziekten zoals diabetes en de ziekte van Parkinson.

Hoe het kan dat de gekloonde koeiencellen zo sterk zijn verjongd, is de onderzoekers nog niet duidelijk. Maar hun vondst blaast wel nieuw leven in de discussie omtrent klonen. Want tot op heden nam men aan dat een gekloond dier juist sneller veroudert dan een normaal dier. Onderzoekers van het Schotse bedrijf PPL Therapeutics meldden vorig jaar bijvoorbeeld dat het DNA van de driejarige Dolly al op dat van een negenjarig schaap leek.

De celbiologen gebruikten lichaamscellen van een 45 dagen oud koeienfoetus voor hun kloontechniek. Daarbij wordt de celkern van een lichaamscel overgezet in een eicel waaruit de celkern is verwijderd. De eicel die is gevuld met een nieuwe celkern (en dus met een nieuw pakket erfelijk materiaal) begint vervolgens te groeien, alsof hij bevrucht was. De wetenschappers begonnen hun experiment met 1896 eicellen. De meeste gekloonde embryo's overleden al snel, uiteindelijk werden zes kalveren geboren, via een keizersnede. Ze bleken enkele kilo's zwaarder dan normale kalveren.

Toen de celbiologen het erfelijk materiaal van de gekloonde koeien onderzochten, bleek dat de zogeheten telomeren extra lang waren. Telomeren spelen waarschijnlijk een rol bij veroudering. Bij iedere celdeling verdwijnt een stukje van de telomeren. Een cel kan 60 tot 70 keer delen. Daarna zijn de telomeren zo kort dat een cel zich niet meer kan delen en vernieuwen.

De onderzoekers noemen de extra lange telomeren opmerkelijk. Te meer omdat de telomeren in de gebruikte koeiencellen vóór het klonen juist heel kort waren. De cellen hadden hun maximum aantal delingen al bijna achter de rug, in cellulair opzicht waren ze oud. Maar na het klonen waren hun telomeren weer hersteld. En meer dan dat. De cellen konden niet 60 keer delen, maar 90 keer. Anderhalf keer zo veel als normaal. Of de koeien ook anderhalf keer zo oud worden als normaal, is nog niet duidelijk.