Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL
Was het toeval dat president Clinton besloot toe te slaan in Soedan en Afghanistan op een moment dat hij in de Verenigde Staten in de problemen raakte door de affaire-Lewinsky? Een chronologie van de afgelopen week.

WASHINGTON, 21 AUG. De afgelopen tien dagen heeft president Clinton niet alleen de ernstigste crisis in zijn presidentschap doorgemaakt. In het diepste geheim gaf hij ook leiding aan de voorbereidingen voor de grootste militaire actie sinds hij aan de macht is: de raketaanvallen van gisteren op doelen in Afghanistan en Soedan.

Vorige week woensdag keerde Clinton 's nachts naar het Witte Huis terug van een politiek bezoek aan Californië. In de ondergrondse situation room stelden zijn veiligheidsadviseurs hem op de hoogte van het plan voor een militaire aanval op het terroristische netwerk van Osama Bin Laden. Volgens informatie van de CIA is deze groep verantwoordelijk voor de bomaanslagen op 7 augustus op de Amerikaanse ambassades in Kenia en Tanzania. Clinton gaf in beginsel zijn goedkeuring aan de missie.

Met het vooruitzicht dat hij binnen enkele dagen voor een grand jury moest getuigen over zijn affaire met Monica Lewinsky, bezon Clinton zich op zijn strategie in het schandaal. Donderdag meldde hij enkele medewerkers dat hij van plan was om na zijn getuigenis het Amerikaanse volk toe te spreken.

Vrijdag meldde The New York Times dat de president overwoog om na zeven maanden terug te komen op zijn stellige verklaring dat hij geen seksuele relatie met Lewinsky had gehad. Diezelfde dag kwam Clinton weer bijeen met zijn veiligheidsadviseurs, en keurde hij de luchtaanvallen op doelen in Afghanistan en Soedan goed.

In het weekeinde trok de president zich terug met zijn advocaten, die zich er via woordvoerder Mike McCurry en de pers over beklaagd hadden dat ze te weinig tijd kregen om hun cliënt voor te bereiden op zijn verhoor door de onafhankelijke aanklager Starr en zijn medewerkers. In het weekeinde, zo liet het Witte Huis weten, voerde Clinton ook nog pijnlijke gesprekken met zijn vrouw en dochter over de buitenechtelijke verhouding die hij voor de grand jury en in het openbaar zou moeten opbiechten.

Maandag sprak Clinton met Nationale Veiligheidsadviseur Sandy Berger over de voorbereidingen voor de actie, kort voor hij urenlang door Starr en zijn collega's verhoord werd over de bijzonderheden van zijn relatie met Lewinsky. Die avond erkende de president op de televisie dat hij het Amerikaanse volk, zijn ministers en zijn staf zeven maanden lang misleid had.

De volgende dag vertrok Clinton met zijn vrouw Hillary, dochter Chelsea en hond Buddy naar Martha's Vineyard, voor een vakantie en om ,,herstelwerkzaamheden'' binnen zijn gezin te verrichten, zoals McCurry het uitdrukte. Terwijl de politieke klasse en de media de president en zijn toespraak volledig afbrandden, zou hij zich twee weken lang in afzondering gaan beperken tot het redden van zijn huwelijk. Een kleine groep adviseurs wist toen echter al dat de president weer snel naar Washington zou terugkeren.

Woensdag, op zijn 52e verjaardag, belde Clinton van zijn vakantie-adres onder meer met vice-president Al Gore, minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright en Veiligheidsadviseur Sandy Berger over de naderende militaire actie. Na een etentje bij zijn vriend Vernon Jordan zou hij nog tot twee uur 's nachts over de operatie getelefoneerd hebben. Kort voor zes uur gisterochtend, het laatste moment waarop Clinton de actie nog kon afblazen, arriveerde luchtmacht-generaal Donald Kerrick op Martha's Vineyard, om bij de president te zijn als de actie begon. Op dat moment meldde het ochtendnieuws dat dit de dag was waarop Monica Lewinsky opnieuw voor de grand jury zou getuigen.

Was er een causaal verband tussen de twee crisissituaties waarmee Clinton dezer dagen kampte?, vroegen velen zich gisteren af. Waren de Amerikaanse raketaanvallen alleen gericht tegen terroristische doelen in Afghanistan en Soedan? Of waren ze ook gericht tegen het Lewinsky-schandaal, dat de positie van president Clinton de afgelopen dagen steeds onhoudbaarder leek te maken?

Volgde de president, zoals gisteren onmiddellijk werd geopperd, misschien het zogeheten 'Wag-the-Dog-scenario', genoemd naar een recente film waarin een Amerikaanse president de aandacht van een seksschandaal afleidt door het televisiekijkende publiek een oorlog tegen Albanië voor te toveren? In de tent voor journalisten en fotografen die Clinton naar Martha's Vineyard begeleidden, werd op de videorecorder gisteren uitgerekend die film vertoond, toen het bericht doorkwam dat de president een mededeling zou doen over de nationale veiligheid.

Regeringsfunctionarissen zeiden dat ze de vragen over het 'Wag-the Dog-scenario' wel verwacht hadden, begin dit jaar tijdens de crisis met Irak was immers hetzelfde geopperd. Maar verontwaardigd wezen uiteenlopende politieke figuren als Newt Gingrich en minister van Defensie William Cohen de theorie van de hand.

Op de televisie was gisteravond het hele Lewinsky-schandaal, dat dagenlang talloze uitzendingen had beheerst, nauwelijks nog terug te vinden. De logo's White House in Crisis en Investigating the President hadden opeens plaatsgemaakt voor America Strikes Back. President Clinton verscheen, drie dagen na zijn Lewinsky-toespraak, opnieuw met een ernstig gezicht op het beeldscherm, deze keer vanuit de Oval Office met een vlag schuin achter zich. Hij heeft het eindelijk begrepen, merkte een Amerikaan op die hem nog altijd een goed hart toedraagt: Make war, not love.