Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

PRESIDENT CLINTON heeft gisteren geprobeerd over zijn eigen schaduw heen te springen. Ja, hij had een ongepaste relatie met Monica Lewinsky, maar zijn eerdere verklaringen daarover waren juridisch correct. Hij was alleen terughoudend geweest met het verstrekken van informatie. Ja, hij had mensen misleid, onder wie zelfs zijn eigen vrouw, en daarvan had hij intens spijt. Neen, hij had niemand aangezet te liegen of bewijsmateraal te verbergen of te vernietigen of enige andere onwettige actie te ondernemen.

Daarna ging de president tot de aanval over. Hij wraakte het gewroet in zijn privé-leven en kondigde aan dat dit weer uitsluitend een zaak zou worden van hemzelf, zijn vrouw, hun dochter en ,,onze God''. Voor een president golden dezelfde regels als voor iedere Amerikaan: hij heeft recht op een eigen leven. Ten slotte ging Clinton over tot de orde van de dag. Na ruim vier uur getuigenis te hebben afgelegd voor de speciale aanklager en, op afstand, voor de grand jury en na zijn korte verklaring tot het Amerikaanse volk zou het nu weer over staatszaken gaan _ voor de afhandeling waarvan hij in het hoge ambt was gekozen.

Het zou voor zijn reputatie en zijn politieke toekomst beter zijn geweest als Clinton een dergelijke verklaring op eigen initiatief maanden geleden had afgelegd. Sommige van zijn adviseurs hadden hem daartoe aangespoord toen letterlijk de vuile was van een relatie met een jeugdige stagiaire in het Witte Huis voorwerp van een ononderbroken nationale discussie was geworden. Nu heeft het Amerikaanse volk moeten aanzien hoe onafhankelijk aanklager Starr eerst Lewinsky en vervolgens de president zelf de hoek in dreef - Clinton met behulp van de getuigenis die zijn voormalige vriendin, onder de garantie van vrijwaring van rechtsvervolging wegens meineed, inmiddels had afgelegd. Al die tijd hing bovendien een volgens zeggen door Clinton bevlekte jurk hem als een zwaard van Damocles boven het hoofd. Eenmaal in die situatie terechtgekomen was de koninklijke uitweg afgesloten.

ZIJN VERKLARING besloot de president gisteren met de oproep ,,het weefsel van de nationale dialoog te herstellen''. De vraag is of dat zal gebeuren. Starr beschikt nu niet alleen over de getuigenis van de president, maar ook van Lewinsky, haar moeder, Monica's vroegere vriendin die Lewinsky's amoureuze ontboezemingen maar al te graag verder vertelde, stafleden, body guards en ander personeel uit het Witte Huis en van Clintons vrienden en relaties die om uiteenlopende redenen bij het onderzoek zijn betrokken. Of Clintons verweer dat hij juridisch correct heeft gehandeld en niemand heeft bewerkt om de rechtsgang te frustreren standhoudt tegenover de voorraad feiten die de onafhankelijke aanklager heeft verzameld, moet worden afgewacht. Evenals Clinton heeft Starr een lange weg afgelegd. Hij heeft laten zien dat hij niet makkelijk is af te brengen van een spoor dat hij besloten heeft te volgen. Hij is daarvoor gehoond en veroordeeld, maar gisteren boekte hij met de historische getuigenis in eigen zaak van een president voor een grand jury een belangrijk succes en schiep hij ten minste een staatsrechtelijk precedent.

Met zijn conclusie 'genoeg is genoeg' heeft Clinton vermoedelijk aansluiting willen zoeken bij een algemeen en in peilingen geregistreerd gevoel onder het Amerikaanse volk. Tegelijkertijd valt de indruk niet weg te nemen dat Starrs onderzoek zijn eigen wetten en zijn eigen momentum schept. Zoals de president zich niet aan de loop der dingen heeft kunnen onttrekken, zo zal dat mogelijk straks ook voor het Congres gelden als de onafhankelijke aanklager, zoals verwacht, zijn verslag voorlegt. Ook al wordt het beginnen van een procedure tot impeachment (afzetting) van de president onder de gegeven omstandigheden politiek misschien niet opportuun geacht, als het verslag, ondanks Clintons ontkenningen, voor de president bezwarend materiaal aandraagt, dreigt de politieke opportuniteit op de tweede plaats te komen. Tenslotte is het statuut van de onafhankelijke aanklager door het Congres ingesteld.

OOK ALS Clinton nu de vergeving wordt geschonken, die leden van het Congres hem in het vooruitzicht hebben gesteld, zal dit presidentschap moeilijk meer tot leven kunnen worden gebracht. De teleurgestelde en aangeslagen Witte Huis-staf, die de president maandenlang - overigens op juridisch verdedigbare gronden - op afstand heeft gehouden, en de Democraten in het Congres, die Clinton al veel eerder van zich had vervreemd, vormen niet de geëigende omgeving voor een geloofwaardige en beloftevolle heropening van de nationale dialoog. De aandacht zal niet gemakkelijk opnieuw worden gericht ,,op alle uitdagingen en alle beloften van de volgende Amerikaanse eeuw''. Enkele van Clintons belangrijkste initiatieven - de aanpak van de tabaksindustrie, verruiming van de internationale handel, extra middelen voor het Internationale Monetaire Fonds bij de bestrijding van de Aziatische crisis - zijn al in het Congres gesneuveld, ook door toedoen van de partijgenoten van de president. Uit de gebeurtenissen van de afgelopen maanden valt weinig te destilleren dat in deze stand van zaken verandering zou kunnen brengen.