Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze correspondent
WASHINGTON, 18 AUG. In een korte televisietoespraak heeft president Clinton gisteravond erkend dat hij het Amerikaanse volk misleid heeft over zijn verhouding met de voormalige stagiaire Monica Lewinsky.

Clinton betuigde daarover zijn ,,diepe spijt'' en aanvaardde de volledige verantwoordelijkheid voor zijn verhouding met Lewinsky, die hij ,,niet gepast'' en ,,verkeerd'' noemde. Maar behalve nederig toonde de president zich in zijn korte toespraak ook strijdlustig. Hij uitte felle kritiek op het onderzoek van de onafhankelijk aanklager Starr. ,,Het is tijd om het kapotmaken van mensen en het wroeten in privé-levens te staken'', aldus Clinton.

Eerder op de dag was de president in het Witte Huis meer dan vier uur verhoord door Starr en zijn medewerkers, in een zitting die via een videoverbinding getoond werd aan de grand jury, de geheime kamer van onderzoek in de zaak. Clinton gaf in het verhoor toe dat hij een ,,ongepaste'' seksuele verhouding met de voormalige stagiaire heeft gehad. In januari verklaarde hij nog onder ede tegenover de advocaten van Paula Jones, die hem had aangeklaagd wegens ongewenste intimiteiten, dat hij geen ,,seksuele relaties'' met Lewinsky had onderhouden. En voor de televisiecamera's bezwoer hij het Amerikaanse publiek toen eveneens dat er geen sprake was geweest van seksuele relaties met ,,die vrouw, Miss Lewinsky''.

Hoewel Clinton van te voren had aangekondigd dat hij voor de grand jury volledig en naar waarheid zou getuigen, weigerde hij gisteren in te gaan op bepaalde vragen over zijn contacten met Lewinsky, ,,om zijn persoonlijke privacy en institutionele waardigheid te behouden'', aldus zijn advocaat David Kendall na afloop.

Clinton ontkende in zijn televisierede dat hij ook maar iemand heeft aangezet om te liegen, dat hij bewijsmateriaal heeft verstopt of vernietigd, of dat hij iets anders onwettigs heeft gedaan. ,,Ik weet dat mijn publieke commentaar en mijn stilzwijgen over deze kwestie een verkeerde indruk hebben gewekt. Ik heb mensen misleid, onder wie mijn eigen vrouw. Dat spijt mij intens.''

In een eerste reactie op Clintons toespraak toonde de vooraanstaande Republikein Orin Hatch, voorzitter van de Senaatscomissie voor Justitie, zich verontwaardigd dat de president aanklager Starr aanviel en niet alle blaam op zich nam. Toch noemde Hatch de openbare bekentenis van Clinton ,,een stap in de goede richting''. Vice-president Gore liet van zijn vakantieadres op Hawaii weten dat hij trots op Clinton is, ,,niet alleen omdat hij een vriend is, maar ook omdat hij de moed heeft om fouten te erkennen''.

Buiten de VS is terughoudend gereageerd. De scherpste reactie kwam uit Israel, waar enkele commentatoren van vooraanstaande kranten menen dat Clinton door de affaire een ,,verlamde'' leider is geworden en niet meer in staat is krachtig te interveniëren in het in een diepe impasse verkerende Israelisch-Palestijnse vredesproces.

Medewerkers van Witte Huis teleurgesteld

Over Clintons getuigenis voor de grand jury gisteren is verder nog weinig bekend. Ook is niet duidelijk of Starr de president zal verzoeken om nog eens te getuigen. Het onderzoek van Starr richt zich niet alleen op de vraag of Clinton meineed heeft gepleegd over zijn verhouding met Lewinsky, maar ook op mogelijke tegenwerking van het onderzoek door de president.

Onder medewerkers van het Witte Huis die Clinton de afgelopen maanden tegen alle aantijgingen verdedigd hebben, bestaat grote bitterheid dat de president hen al die tijd heeft misleid. Gisterochtend hield stafchef Erskin Bowles medewerkers van de president voor: ,,Het is makkelijk om achter iemand te staan als het hem goed gaat, maar een goede medestander is er ook als iemand in de put zit''.

Uit een eerste opiniepeiling na de tv-rede van Clinton blijkt dat de populariteit van de president is gestegen.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Albright verklaarde vanochtend in de Tanzaniaanse hoofdstad Dar es Salaam dat zij ,,volledig vertrouwen'' heeft in president Clinton. ,,Hij heeft ons gevraagd de affaire achter ons te laten en ons werk te doen'', aldus Albright. De meeste leden van het Congres zijn in verband met het zomerreces niet in Washington, en konden zich zo gemakkelijk nog even van commentaar onthouden.

Nadat Clinton, met enkele onderbrekingen voor overleg met zijn raadslieden, van één uur 's middags tot half zeven was verhoord, sprak hij om tien uur 's avonds op de televisie het Amerikaanse volk toe. Zowel voor- als tegenstanders van de president drongen er de afgelopen weken sterk op aan dat hij een dergelijke toespraak zou houden.

,,Ik heb een verhouding met MissLewinsky gehad die niet gepast was'', aldus de president. ,,In feite was ze verkeerd. Het was een cruciale beoordelingsfout en een persoonlijk falen van mijn kant, waarvoor ik alleen en volledig verantwoordelijk ben.'' Clinton zei dat hij de advocaten van Paula Jones in januari ,,juridisch correcte'' antwoorden had gegeven. Daarmee bedoelde hij waarschijnlijk dat zijn ontkenning van ,,seksuele relaties'' overeind blijft staan, omdat hij orale seks daar niet toe rekende.

Volgens de Amerikaanse media heeft Clinton pas dit weekeinde tegenover zijn vrouw en dochter erkend dat hij een verhouding met Lewinsky had. ,,Dit is nu een zaak tussen mij, de twee mensen die ik het liefst heb - mijn vrouw en onze dochter - en onze God'', aldus de president. ,,Dit gaat niemand wat aan, behalve ons. Zelfs presidenten hebben een privéleven.'' Vandaag zal Clinton naar verwachting met vrouw en dochter voor een al lang geplande vakantie vertrekken naar het eiland Martha's Vineyard, voor de kust van Massachusetts. Hillary Clinton was betrokken bij de formulering van de toespraak van gisteravond. Volgens dominee Jesse Jackson, die het presidentiële gezin dit weekeinde bezocht, zal het huwelijk van de Clintons deze crisis overleven.

Clinton zei gisteren in zijn rede niet met zoveel woorden dat hij heeft gelogen. Dat hij mensen misleidde over zijn verhouding met Lewinsky kwam voort uit ,,het verlangen me te beschermen tegen schaamte over mijn eigen gedrag'' en ook ,,om mijn gezin te beschermen''. Maar hij voegde daaraan toe dat ook de vragen meespeelden die hem gesteld werden in een rechtszaak (die van Paula Jones), die ,,politiek gemotiveerd was en die inmiddels van de baan is''. Bitter sprak Clinton over het onderzoek van aanklager Starr, dat zich aanvankelijk richtte op een zakelijke transactie (de Whitewater-affaire), en dat zich daarna bezig ging houden met mijn staf, mijn vrienden en mijn privéleven. En nu wordt het onderzoek zelf onderzocht.''

Clinton doelde daarmee op een onderzoek naar de vraag of Starr of zijn medewerkers in strijd met de wet geheime informatie uit de grand jury naar journalisten hebben laten uitlekken.