Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL

Democraten en Republikeinen kijken bezorgd toe terwijl Clinton verder in het nauw gedreven wordt in de affaire-Monica Lewinsky. Ze dringen aan op een openbare biecht van depresident, waarna het volk hem zal vergeven en de politiek zich weer aan serieuze zaken kan wijden.

WASHINGTON, 31 JULI. De vraag die politiek Washington zich stelt over de Lewinsky-affaire is allang niet meer: heeft-ie het gedaan? Inmiddels vraagt men zich af: zal-ie het doen? Dat wil zeggen: zal president Clinton zich in een toespraak rechtstreeks tot het Amerikaanse volk richten om zijn positie te redden?

Steeds meer politici, journalisten en andere commentatoren roepen Clinton op om het land nu eindelijk eens opheldering te verschaffen over zijn gedrag in de kwestie. Aanklager Kenneth Starr mag op 17 augustus de kans krijgen om de president te ondervragen, maar heeft Clinton niet ook wat uit te leggen aan de rest van de natie?

Nog maar weinig mensen geloven dat de president de waarheid sprak toenhij zes maanden geleden met grote stelligheid ontkende dat hij een seksuele verhouding had met ,,die vrouw, miss Lewinsky''. Opiniepeilingen geven aan dat de waardering voor de manier waarop hij zijn werk doet, nog altijd uitzonderlijk groot is. Maar tegelijk neemt het respect voor hem als persoon snel af. En dat zit niemand lekker. Want een president die niet vertrouwd wordt, kan op den duur niet effectief regeren.

Het vooruitzicht dat Clinton zich straks tegenover Starr verder zal vastbijten in zijn eerdere ontkenningen, baart velen zorgen. Als hij aanvankelijk de waarheid niet sprak, of zelfs loog onder ede, dan kan hij daarmee nu maar beter voor de draad komen, zo is de gedachte. Meteen mooie, berouwvolle toespraak zal deze talentvolle politicus er zeker in slagen om vergiffenis van het Amerikaanse volk krijgen. En als hij niets doet, dan blijft de kwestie voortzieken en zijn eigen politieke invloed verder afbrokkelen.

Voor suggesties voor zo'n redevoering hoeft Clinton de krant maar op teslaan, of de televisie maar aan te zetten. De conservatieve columniste Arianna Huffington doet de president in The Los Angeles Times de volgende woorden aan de hand:,,Ik was niet helemaal oprecht toen ik in januari sprak over mijn relatie met mevrouw Lewinsky. Ik had wèl een relatie met haar die de meeste Amerikanen onbetamelijk zouden vinden. Om mijn gezin te ontzien wil ik daar niet verder op ingaan, maar ik verschijn hier vanavond voor u om te zeggen dat mijn gedrag verkeerd was en dat het mij nu intens spijt. Ik heb de zaak besproken met Hillary en mijn dochter, en zij hebben mij vergeven. Ik hoop dat u in uw hart ook vergiffenis voor mij kunt vinden.''

Volgens de schrijver en journalist Haynes Johnson, gisteren in een commentaar op de publieke televisie, moet Clinton een waardige toespraak houden waarin hij verantwoordelijkheid neemt voor zijn fouten. ,,Hij moet zeggen: dit en dit is er gebeurd, en toen ik erop aangesproken werd, was ik zo overrompeld dat ik mijn gezin wilde beschermen tegen de waarheid. Maar mijn werk als president is the peoples' business te doen, en voor de laatste twee jaar van mijn presidentschap heb ik de volgende concrete plannen. Het Amerikaanse volk is er altijd gevoelig voorgeweest als een president zich direct tot hen wendt.''

Ook The New York Times drong er gisteren in een hoofdartikel op aan dat Clinton de natie snel opheldering verschaft. ,,Het verlangen naar een president die geloofd kan worden en die zonder afleidingen kan regeren, groeit'', aldus de krant.

Dat gevoel heerst in brede kring, van links tot rechts, van Democraten tot Republikeinen. Zelfs voormalige Clinton-adviseurs als George Stephanopoulos, David Gergen en Lanny Davis pleiten voor een presidentiële rede. En een recente opiniepeiling geeft aan dat 56 procent van de Amerikanen vindt dat de president het volk over de kwestie moet toespreken. ,,Als hij niets doet'', zei de Republikeinse opiniepeiler Frank Lunz gisteren in een televisieprogramma, ,,dan zalmen zich Clinton later alleen nog herinneren van de grappen.''

Over de vraag hoeveel bijzonderheden de president in zo'n televisierede zou moeten opbiechten, lopen de meningen nogal uiteen. Sommigen maken zich zorgen dat het spreken over intieme details te koste zal gaan van de waardigheid van het ambt. Maar men kan zich afvragen wat er van die waardigheid nog over is, nu bijvoorbeeld bekend is dat het FBI-laboratorium in Washington een jurk van Monica Lewinsky onderzoektop presidentiële spermavlekken.

,,Het is de hoogste tijd om de waarheid te vertellen'', schrijftcolumnist Richard Cohen (The Washington Post) in een hartstochtelijk pleidooi voor een toespraak. ,,Laten we deze kwestie uit de wereldhelpen, zodat we ons weer op andere zaken kunnen richten. Het IMF bloedt, Japan zinkt, Rusland gaat failliet en (de oudedagsvoorziening) Social Security moet hervormd worden. De leugens die met buitenechtelijke seks gepaard gaan, zijn begrijpelijk. Sinds januari zijn we allemaal Fransen. We zullen niet geschokt zijn. Met meineed van een president kunnen we niet instemmen, maar als land zullen wewaarschijnlijk geen steun geven aan een impeachment gebaseerd op een misdaad die vele van ons begaan zouden hebben. We kunnen het niet goedkeuren, maar we kunnen het begrijpen.''

De bedreven politicus die Clinton is, zal zeker overwegen of het zijn belang dient om zich rechtstreeks to het volk te wenden, voor of na zijnverhoor door Starr. Toen in 1992 zijn eerste presidentiële verkiezingscampagne voortijdig dreigde te stranden op beschuldigingen van een buitenechtelijke affaire, redde hij zijn kandidatuur door een gezamenlijk televisieoptreden met zijn vrouw, waarin ze samen erkenden dat hun huwelijk ,,moeilijke periodes'' had doorgemaakt.

Maar ook weet Clinton als geen ander dat problemen vaak vanzelf overgaan, als je maar lang genoeg wacht. Toen hij minder dan een week nadat de Lewinsky-affaire in januari aan het rollen was gebracht zijn jaarlijkse rede tot het Congres moest houden, de plechtige State of the Union, bezwoor menige commentator dat hij in die rede niet aan het schandaal voorbij kon gaan. Maar Clinton sprak er met geen woord over,en algemeen werd de toespraak als een groot succes beschouwt.

Als Washington ergens opgewonden over is, betekent dat niet dat het heleland op zijn kop staat. Clinton doet voorlopig dus of het land, net als hij zelf, wel iets anders aan zijn hoofd heeft dan de Lewinsky-affaire. Samen met vice-president Gore verklaarde hij gisteren in North-Carolina een rivier tot natuurmonument. Gore zei dat hij er trots op is om onder deze president te dienen. Het haalde de meeste nieuwsuitzendingen op het nippertje, maar werd overschaduwd door de berichtgeving over de jurk met de vlekken.