Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL

Terwijl aanklager Starr verder graaft in de zaak Lewinsky, en het Witte Huis al het mogelijke doet om Starr's onderzoek verdacht te maken, bereiden in het Congres de Republikeinen zich in stilte voor op de volgende fase van de affaire.

WASHINGTON, 10 FEBR. In het openbaar nemen de Republikeinse leiders in het Congres een afwachtende houding aan in het jongste schandaal waarin president Clinton is verwikkeld. Anders dan Republikeinen buiten het Congres houden ze hun kruit droog, om niet de indruk te versterken dat de president het slachtoffer is van een grote rechtse samenzwering.

Voorlopig laten ze Kenneth Starr, de onafhankelijke aanklager, en de pers de kastanjes uit het vuur halen. Maar in stilte bereiden de Republikeinen zich al voor op de mogelijkheid dat de kwestie uitmondt in een zogeheten impeachment-procedure, die tot afzetting van de president kan leiden. Of het ooit zo ver komt is nog hoogst onzeker. Het 'i-woord' wordt na de eerste opgewonden dagen van het schandaal nog maar zelden in het openbaar gehoord. Maar achter gesloten deuren kwam Newt Gingrich, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, vorige week met vooraanstaande partijgenoten bijeen om alvast te bespreken hoe ze een mogelijke impeachment zullen aanpakken.

De krant Roll Call, die uitsluitend bericht over activiteiten op Capitol Hill, meldde gisteren dat Gingrich en de zijnen onder meer bespraken hoe zo'n procedure gefinancierd moet worden. Ook kwam aan de orde hoe de Commissie voor Justitie van het Huis van Afgevaardigden zich het best op het complexe proces kan voorbereiden, en hoe er onderzoekers en extra medewerkers voor aangetrokken kunnen worden.

Het Republikeinse leiderschap staat niet te trappelen om de president, die volgens opiniepeilingen populairder is dan ooit, aan impeachment te onderwerpen. De publieke opinie zou het hun wel eens niet in dank kunnen afnemen. Maar de keuze of de hele staatsrechtelijke machinerie in werking wordt gesteld, ligt niet bij het Congres maar bij Starr.

Deze onderzoekt of Clinton de waarheid sprak toen hij op 17 januari tegenover de advocaten van Paula Jones onder ede verklaarde dat hij geen seksuele verhouding had met de voormalige stagiaire Monica Lewinsky. Daarnaast gaat Starr ook na of Clinton een cover-up in gang heeft gezet, om te verhullen wat er werkelijk is gebeurd en zo de rechtsgang tegen te werken.

Heeft hij zijn persoonlijke secretaresse, Betty Currie, ingeschakeld om kadootjes die hij aan Lewinsky had gegeven uit handen van de advocaten van Jones te houden? Heeft hij Lewinsky, Currie of anderen aangezet hun getuigenis bij te stellen of zelfs om meineed te plegen? Betaalden de president en zijn vriend Vernon Jordan Lewinsky zwijggeld, in de vorm van een baan in New York? Waarom spanden zowel Jordan, als VN-ambassadeur Bill Richardson en plaatsvervangend stafchef John Podesta zich in om werk voor Lewinsky te vinden? En waar kwamen de drie getypte velletjes ,,gesprekspunten'' vandaan die Lewinsky aan haar vriendin Linda Tripp gaf, toen deze door de advocaten van Paula Jones verhoord zou worden over een incident waarbij Clinton weer een andere vrouw in het Witte Huis - Kathleen Willey - tegen haar zin betast zou hebben? Die gesprekspunten waren tips aan Tripp om een versie van de gebeurtenissen te geven die de president zo min mogelijk schade zou berokkenen.

Wat Starr zal doen als hij voldoende bewijs in handen krijgt dat Clinton inderdaad een misdaad heeft begaan, is onzeker. Maar de verwachting in Washington is dat hij de president dan niet in staat van beschuldiging stelt. Volgens de meeste juristen kan men tegen een zittende president geen strafzaak voeren. Om een ingewikkeld constitutioneel debat te vermijden zou Starr, als zijn onderzoek strafbare feiten oplevert, de zaak kunnen overdragen aan het Congres. Volgens de wet op de onafhankelijke aanklager moet hij het Huis van Afgevaardigden zelfs inschakelen zodra hij ,,substantiële en geloofwaardige informatie'' heeft dat de president zich schuldig heeft gemaakt aan misdaden die impeachment rechtvaardigen. Welke misdaden, high crimes and misdemeanors, dat precies zijn, is nergens vastgelegd. Maar ex-president Gerald Ford heeft eens gezegd, toen hij nog leider van de Republikeinen in het Huis was, dat alles tot impeachment kan leiden ,,wat een meerderheid van het Huis van Afgevaardigden op een bepaald moment in de geschiedenis'' daarvoor in aanmerking laat komen.

Hoewel het onderzoek van aanklager Starr zich afspeelt in het strafrecht, is de kans groot dat over de consequenties van zijn bevindingen wordt beslist in de politiek. En dat is precies waar de kracht van Clinton ligt. Zouden de Republikeinen in het Congres, onder leiding van de hoogst onpopulaire Newt Gingrich, het aandurven om een president af te zetten die zo geliefd is bij het publiek? De Republikeinen zijn blij dat die vraag nog niet aan de orde is. Voor veel van hen is het een aantrekkelijker scenario om de president de rest van zijn ambtstermijn te laten uitzitten als aangeschoten wild, of zoals het in de tijd van Watergate door John Ehrlichman werd omschreven, twisting slowly, slowly in the wind.