WASHINGTON, 19 SEPT. Het Witte Huis vreest dat de openbaarmaking van de videoband met het verhoor van de president, maandagochtend, zijn positie, ook in de media, nog verder zal ondergraven. Zeker 125 kranten hebben Clinton de afgelopen weken in hun hoofdartikelen aangespoord om plaats te maken voor zijn vice-president, Al Gore. In totaal zijn er zo'n 1.500 kranten in het land.

Niet alleen conservatieve kranten vinden dat Clinton moet opstappen, maar ook kranten die hem in het verleden hebben gesteund en hun lezers hebben opgeroepen om voor hem te stemmen, zoals The Philadelphia Inquirer. ,,Hij zou moeten aftreden omdat zijn herhaalde, roekeloze bedrog zijn presidentschap onherstelbaar onteerd heeft'', aldus het hoofdartikel van The Inquirer afgelopen zondag.

Ook andere grote en serieuze dagbladen, zoals The Chicago Tribune, The Atlanta Journal-Constitution, The Denver Post en The San Jose Mercury News, hebben voor aftreden gepleit. En de landelijke krant USA Today, die zich anders dan de meeste Amerikaanse kranten bij verkiezingen altijd onthoudt van stemadviezen, sloot zich daarbij maandag aan. ,,Een president die zijn eigen belangen voorrang geeft boven die van het land, kan niet leiden'', aldus USA Today. De centrale vraag is volgens de krant: ,,Heeft de president zozeer gefaald in zijn verplichtingen jegens het land dat hij moet aftreden? Het antwoord is ja, en niet na maanden van nationale verwarring, maar nu.''

The New York Times, The Washington Post en The Los Angeles Times gaan niet zover, maar dat wil zeker niet zeggen dat ze het voor Clinton opnemen. Vooral de invloedrijke Newyorkse krant oordeelt al enkele jaren bijzonder kritisch over de president. Maandag waarschuwde het hoofdartikel van de Times het Amerikaanse volk dat een keuze voor berisping van de president in plaats van afzetting, een prijs heeft, ,,de prijs iemand te accepteren die een visie op presidentiële schaal heeft, maar niet het karakter, het oordeel en de discretie die daarbij horen.'' Het Britse weekblad The Economist, dat in Amerikaanse regeringskringen goed wordt gelezen, had gisteren een portret van Clinton op het omslag met de simpele woorden: Just go. Alleen al bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington worden wekelijks honderden exemplaren van het gezaghebbende blad bezorgd.

Ook onder individuele commentatoren en columnisten in kranten en op televisie neemt de roep om aftreden toe. Maar de publieke opinie lijkt de opinieleiders niet te volgen. Ook na de openbaarmaking van het rapport van aanklager Starr, vorige week, vindt nog altijd meer dan zestig procent van de Amerikanen dat Clinton zijn werk als president goed doet en dat hij moet aanblijven. Maar tegelijkertijd veroordeelt een groter percentage dan ooit het persoonlijke karakter van de president.

In het Congres nemen steeds meer Democraten afstand van Clinton, ook al heeft nog slechts een van hen, Paul McHale van Pennsylvania, opgeroepen tot zijn aftreden. Ook veel lokale Democratische politici laten zich bijzonder kritisch over Clinton uit: vergeleken met Clinton is Richard Nixon bijna een ,,morele reus'', zei donderdag de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden in Massachusetts, een van de meest Democratische deelstaten in het land.

Het Witte Huis vreest dat veel Democraten klaar staan om de president te laten vallen, zodra een vooraanstaande en algemeen gerespecteerde partijgenoot zich voor aftreden uitspreekt. De openbaarmaking van aanvullend bewijsmateriaal bij het rapport van Starr, aanstaande maandag, en de videoband met het verhoor van Clinton, zouden daarbij wel eens een rol kunnen spelen.

Vrijwel overal waar Clinton nu in het openbaar verschijnt, wordt hij opgewacht door kleine groepjes demonstranten met borden en spandoeken waarop hij een leugenaar wordt genoemd en waarop wordt aangespoord om af te treden. Maar Clintons aantrekkingskracht als fondsenwerver is nog niet uitgewerkt: de afgelopen week haalde hij bij verschillende diners en recepties ruim tweeëneenhalf miljoen dollar op.