Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Clinton begint zijn laatste campagne

Clinton toont zich ootmoedig en strijdlustig tegelijk in het offensief dat zijn politieke overleven en zijn presidentschap moet redden. Soms zitten die twee kanten van het offensief elkaar in de weg.

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL

WASHINGTON, 14 SEPT. Bill Clinton is begonnen aan zijn laatste campagne. Hij vecht voor de redding van zijn presidentschap. Hulp heeft hij nauwelijks, en tijd evenmin. De dreiging van impeachment wordt met de dag groter. Maar ook tijdens de diepste crisis van zijn loopbaan, en wellicht zijn leven, wil hij van opgeven niet weten.

Partijgenoten keren hem de rug toe, hoofdartikelenschrijvers roepen om zijn aftreden en zijn politieke vijanden ruiken al bloed. Hij heeft erkend dat hij het volk misleidde en dat hij gezondigd heeft. Maar bij het Congres liggen nu ook de gedetailleerde beschuldigingen van aanklager Starr: meineed, machtsmisbruik, beïnvloeding van getuigen en tegenwerking van de rechtsgang. En ondertussen leest de hele wereld geschokt, geamuseerd of walgend het klinische verslag van zijn heimelijke verhouding met Monica Lewinsky.

De komende dagen en weken moet Clinton laten zien dat hij er nog toe doet, dat hij nog respect kan afdwingen, nog vertrouwen kan wekken, nog beleid kan maken, kortom nog president kan zijn. Hij moet Congres-leden die hij maandenlang heeft voorgelogen, overtuigen dat ze hem moeten steunen. Hij moet ze zover krijgen dat ze hun nek voor hem uitsteken, ook al zijn ze als de dood dat het Lewinsky-schandaal hen bij de tussentijdse verkiezingen over zes weken de das om zal doen. Maar de overlevingscampagne speelt zich niet alleen af in het Congres. Weliswaar wordt daar beslist of de president aan impeachment zal worden onderworpen, maar de Congres-leden die dat gewichtige besluit moeten nemen zullen goed in de gaten houden hoe de publieke opinie er over denkt. En dus moet Clinton de hoge waarderingscijfers voor de manier waarop hij zijn ambt vervult, koste wat kost zien vast te houden. Hij mag de gunst van het publiek in geen geval verliezen.

Wat Clintons campagne extra moeilijk maakt is niet alleen dat hij twee verschillende doelgroepen heeft, het Congres en het publiek, maar ook dat hij twee verschillende boodschappen uitdraagt. Persoonlijk verontschuldigt hij zich voor zijn gedrag, toont hij zich deemoedig en vraagt hij om vergiffenis. Maar via zijn advocaten blijft hij een bikkelharde juridische strijd voeren tegen de onafhankelijke aanklager, die er louter op uit zou zijn om hem te vernederen.

De boetvaardige en de strijdlustige Clinton zitten elkaar in de weg. De emotionele betuigingen van schuld en spijt laten maar weinigen koud. Maar hoe zijn ze te rijmen met de strategie van Clintons advocaten om geen duimbreed toe te geven aan de conclusies van Starr?

Bij monde van zijn raadslieden hield Clinton dit weekeinde nog steeds koppig vol dat hij niet gelogen had, toen hij in januari onder ede ontkende dat hij seksuele relaties met Monica Lewinksy had gehad. Heel de mensheid weet inmiddels beter, maar de president en zijn advocaten blijven betogen dat zijn ontkenning ,,juridisch correct'' was, vanwege de beperkte definitie van seks die hij hanteerde.

Politici van beide partijen dringen er nu met kracht op aan dat Clinton die gewrongen redenering laat vallen. ,,Hij liegt door technisch correct te zijn, ik wou dat hij daarmee ophield'', zei dit weekeinde zelfs Afgevaardigde Barney Frank, een van de Democraten die hem nog redelijk goed gezind is.

Maar voor Clinton is dat geen gemakkelijke keuze. Deskundigen zijn het erover eens dat de beschuldiging van meineed juridisch het sterkste onderdeel is in het rapport van Starr, en daarmee de grootste bedreiging voor Clinton vormt. Niet alleen zou hij tegenover de advocaten van Paula Jones onder ede hebben gelogen, in een civiele zaak die inmiddels van de baan is. Hij hield zijn redenering vol op 17 augustus, in zijn verhoor voor de grand jury, de kamer van onderzoek in de affaire, die zijn getuigenis per televisieverbinding volgde.

Meineed tegenover een grand jury geldt als een veel ernstiger vergrijp dan meineed in een civiele zaak. Als Clinton erkent dat hij gelogen heeft voor de grand jury, dan geeft hij zijn tegenstanders een sterk argument voor impeachment. Maar er zijn ook lichtpuntjes voor de president. De eerste opiniepeilingen suggereren dat de meeste Amerikanen hem niet kwijt willen. Ze hebben geen hoge dunk van zijn karakter, maar ze hebben het vertrouwen in zijn leiderschap nog niet verloren. Daar kan Clinton de komende dagen zijn campagne in het Congres op bouwen.

Een ander lichtpuntje voor Clinton is dat de mogelijkheid nog bestaat dat hij er met een officiële berisping vanaf komt. Gisterochtend zwermden de adviseurs van de president uit over de politieke discussieprogrammma's op de televisie, die vaak de toon zetten voor de politieke week. Met vereende krachten gaven ze weerwerk tegen de groeiende roep om impeachment. Ze hadden enig succes. De Republikeinse senator Orrin Hatch gaf aan dat hij het mogelijk achtte dat de president de crisis politiek zou overleven.

Kenneth Starr ten slotte, de aanklager die de afgelopen jaren was uitgegroeid tot een formidabele tegenspeler van de president, heeft Clinton met zijn genadeloze rapport niet alleen reusachtige schade berokkend, maar hem ook een opening geboden. De ongegeneerde opsomming van intiemde details over de verhouding tussen Clinton en Lewinsky verschafte het Witte Huis een krachtig argument om het hele rapport van Starr als een schandelijke smaadcampagne af te doen. Volgens een opiniepeiling van The Washington Post en ABC News vindt ruim zestig procent van de Amerikanen dat Starr ,,onnodig gedetailleerd'' was in zijn beschrijving van seksuele contacten.

Zal het Congres het aandurven om over dit alles nog eens uitgebreid te gaan debatteren in openbare hoorzittingen, die te verwachten zijn als het tot een impeachment komt? Of zullen dan liever kiezen voor een of andere vorm van berisping, waarmee de zaak snel uit de wereld geholpen kan worden?

President Clinton geeft geen tekenen dat hij het de Congresleden makkelijk zal maken door uit eigen beweging op te stappen. Toen Charles Ruff, de juridische adviseur van het Witte Huis gisteren in het NBC-programma Meet The Press werd gevraagd of Clinton dat ooit zou overwegen, antwoordde hij:,,Absoluut niet. Nooit.''