Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze redacteur FERRY VERSTEEG
De dertien aanklagers in het impeachmentproces tegen president Clinton zijn gisteren met hun werk begonnen. Op 7 of 8 januari begint waarschijnlijk het proces. Meer kan er over dit historische proces niet met enige zekerheid worden gezegd.

Dertien openbare aanklagers, allen leden van de juridische commissie van het Huis van Afgevaardigden, zijn vervroegd van kerstreces teruggekeerd naar Washington. Daar begonnen zij gisteren onder leiding van commissievoorzitter Henry Hyde met de voorbereiding achter gesloten deuren van het komende impeachmentproces in de Senaat tegen president Clinton. De basis daarvoor werd op 19 december j.l. gelegd toen het Huis op dramatische wijze voor twee impeachmentartikelen stemde, te weten 'meineed voor een grand jury' en 'belemmering van de rechtgang'

Het proces zal ongetwijfeld ooit prominent figureren in toekomstige geschiedenisboeken. Maar op dit moment is moeilijk te voorspellen hoe de aanklagers precies te werk zullen gaan. Ook niet op Capitol Hill en in het Witte Huis. Er zijn immers geen precedenten. Het vorige impeachmentproces tegen een Amerikaanse president - Andrew Johnson - was 130 jaar geleden en gebeurde onder moeilijk vergelijkbare omstandigheden.

Mogelijk zullen de aanklagers hun licht opsteken bij opperrechter William Rehnquist. De constitutie vereist dat hij het komende proces in de Senaat zal voorzitten. Het toeval wil dat hij geldt als een van dezeldzame experts op dit terrein. Zes jaar geleden publiceerde Rehnquist het boek Grand Inquests, over de impeachmentprocessen tegen president Johnson in 1868 en opperrechter Sam Chase in 1805. Naar men zegt was er in de bibliotheken van Witte Huis en Congres maar een exemplaar van dit boek beschikbaar en bestaan daarvoor nu lange wachtlijsten.

Rehnquist weigert om in het openbaar ook maar iets over het komende proces tegen Clinton te zeggen. Maar in zijn boek kritiseerde hij wel de 'gepolitiseerde' wijze waarop radicale Republikeinen destijds de impeachment van Johnson nastreefden. Verder liet Rehnquist bij de presentatie van het boek in 1992 weten dat impeachment alleen in het uiterste geval dient te worden gebruikt en vooral is ontworpen om als 'een zwaard van Damocles' boven toekomstige presidenten te blijven hangen. Henry Hyde en zijn mede-aanklagers - impeachmentmanagers zoals ze hier worden genoemd - kunnen dus rekenen op een kritische leiding.

De vraag of het impeachmentproces er wel komt was een week geleden nog realistisch. Toen werd volop gespeculeerd over een compromis tussen Senaat en Witte Huis voor de opening van het 106de Congres op 6 januari. Die optie lijkt nu verdwenen. Zelfs de leider van de Democratische minderheid in de Senaat, Tom Daschle, zegt er nu vanuit te gaan dat het proces 'rond 7 of 8 januari' begint. Maar daarna zijn er weinig zekerheden meer.

Er zijn onder Republikeinse en vooral Democratische Congresleden voorstanders van een kort en krachtig proces tegen Clinton om overheid en publiek niet langdurig te belasten. Dat kan de vorm aannemen van een peiling direct na het begin van het proces om na te gaan of voor Clintons eventuele afzetting in de Senaat de vereiste tweederde meerderheid bestaat (dan zouden ongeveer 12 Democraten voor impeachment moeten stemmen). Mocht dat niet zo zijn, dan moet er zo snel mogelijk een compromis worden gemaakt. In de praktijk betekent dat een berisping van de president. Er kan ook een kort en volwaardig proces van enkele dagen of hoogstens een paar weken komen op basis van het al door onafhankelijk aanklager Ken Starr verzamelde materiaal, dus zonder tijdrovende getuigenverhoren.

Maar als Clintons team van advocaten, dat ook volop aan de slag is, direct na het begin van het proces moties indient, dan zal de afhandeling daarvan al gauw weken in beslag nemen. Bovendien zijn er veel voorstanders van een 'compleet' en 'volwaardig' proces, inclusief hernieuwde getuigenverhoren. En zoiets kan vele maanden vergen. Tenslotte wordt de onzekerheid ook nog vergroot doordat een gewone meerderheid van 51 senatoren het proces op elk gewenst moment kan staken, zonder dat Rehnquist of de impeachmentmanagers daar iets aan kunnen doen.

Binnen het team van aanklagers bestaat verdeeldheid. Ook al zijn het zonder uitzondering Republikeinen, blanken, mannen, juristen en, volgens de Republikeinse adviseur Nelson Warfield, ,,ideologisch gedreven conservatieven die gemiddeld vrij kort in het Huis zitten''. Chris Cannon sprak zich in de Washington Post niet alleen uit voor uitvoerige verhoren in de Senaat maar ook voor de presentatie van nieuw en door Starr en het Huis van Afgevaardigden niet gebruikt getuigenmateriaal. Zo zou hij graag nog eens goed kijken naar de zaak-Kathleen Willey, een vrijwilligster op het Witte Huis die Clinton eerder dit jaar beschuldigde van herhaalde handtastelijkheden maar die haar klacht later om onduidelijke reden introk.

Maar zijn collega George Gekas wil vooral snel procederen en uitsluitend op basis van materiaal dat onafhankelijk aanklager Starr al aan het Huis gaf. ,,Wij zijn ons bewust van het beperkte publieke verlangen naar een langdurige rechtszaak tegen de president'', aldus Gekas. ,,Dat zou degenen in de kaart spelen die mikken op Clintons snelle berisping.''