Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze correspondent
WASHINGTON, 20 NOV. De eerste hoorzitting over impeachment van president Clinton is gisteren in een bittere strijd tussen Republikeinen en Democraten ontaard. De Democraten en de persoonlijke advocaat van Clinton gingen fel in de aanval tegen de onafhankelijke aanklager Kenneth Starr, die meer dan twaalf uur lang getuigde voor de commissie van Justitie van het Huis van Afgevaardigden. Starr lichtte tijdens de zitting, die volledig op tv werd uitgezonden, voor het eerst in het openbaar zijn rapport over de affaire-Lewinsky toe. Hierin beschuldigt hij de president van misdrijven die mogelijk impeachment rechtvaardigen. Clinton zou meineed hebben gepleegd en de rechtsgang hebben gedwarsboomd in zijn pogingen een verhouding met Monica Lewinsky stil te houden.

Het was voor de derde keer in de Amerikaanse geschiedenis dat de commissie hoorzittingen houdt over impeachment van een president. De zitting had gisteren plaats in dezelfde zaal waar de commissie in 1974 stemde voor impeachment van president Nixon.

Zonder in te gaan op de seksuele bijzonderheden die zijn rapport zo omstreden maken, zette Starr in een twee uur durende verklaring nog eens uiteen waarom het gedrag van Clinton in de affaire ,,het Amerikaanse rechtssysteem in het hart raakt'. ,,Over de betamelijkheid van een relatie maakt het kantoor van de onafhankelijke aanklager zich geen zorgen', aldus Starr. ,,Maar het rapport gaat over tegenwerking van de rechtsgang, liegen onder ede, beïnvloeding van getuigen en misbruik van macht.'

En daarom, herhaalde Starr keer op keer, is de affaire niet af te doen als een persoonlijke kwestie. ,,Het gaat om de vraag of iemand die een klacht wegens seksuele intimidatie indient, recht heeft op waarheidsgetrouwe antwoorden. Rechtbanken kunnen niet functioneren als meineed wordt toegestaan of gebagatelliseerd.' Starr zei ook dat Clinton wanneer hij geen president meer is, vervolgd kan worden voor meineed.

Voor het eerst maakte hij bekend dat zijn onderzoeken naar een reeks omstreden ontslagen in het reisbureau van het Witte Huis (Travelgate), en naar de honderden FBI-dossiers van Republikeinen die in het Witte Huis opdoken (Filegate), niets hebben opgeleverd dat impeachment rechtvaardigt. Democraten verweten hem dat hij die informatie niet eerder bekend heeft gemaakt, maar gewacht heeft tot na de verkiezingen.

De komende weken wordt nog een aantal getuigen gehoord. Als de commissie in meerderheid besluit tot impeachment van de president, moet het voltallige Huis van Afgevaardigden zich er over uitspreken. Als ook daar een meerderheid voor impeachment stemt, dan kan de Senaat met een tweederde meerderheid tot afzetting besluiten.

Tv-marathon van verhoor niet in trek
Van het begin af aan beklaagden de Democraten in de commissie zich dat de impeachment-procedure oneerlijk is voor president Clinton. Ze verweten de Republikeinse commissievoorzitter Henry Hyde dat hij Starr twee uur aan het woord liet, terwijl de persoonlijke advocaat van de president, David Kendall, voor het ondervragen van Starr slechts een half uur toegewezen kreeg. Uiteenlijk mocht Kendall de aanklager toch meer dan een uur verhoren.

Na de openingsverklaring van Starr ondervroegen alle 37 leden van de commissie (21 Republikeinen en 16 Democraten) de onafhankelijke aanklager elk zo'n vijf minuten. De Republikeinen maakten het Starr niet moeilijk en onderschreven zijn conclusies grotendeels. Ze verweten de Democraten dat ze dat Starr aanvielen om de aandacht van het wangedrag van de president af te leiden.

De Democraten verweten Starr dat hij geobsedeerd is door het schandaal en dat hij met ongeoorloofde methodes getuigen onder druk heeft gezet. Hij werd afgeschilderd als ,,een door de overheid betaalde agent van de sekspolitie', die bovendien een belangenconflict had omdat hij, voor hij zich met de affaire-Lewinsky ging bezighouden, adviezen had gegeven aan de advocaten van Paula Jones.

Geen van de Democraten deed een poging om de president vrij te pleiten van wat hem ten laste wordt gelegd. Voor zover ze bij zijn gedrag stilstonden, was het alleen om te verklaren dat het volgens hen in geen geval afzetting rechtvaardigt. Sommige Democraten zeiden wel dat hij op een andere manier bestraft moet worden.

Starr wees alle verwijten die hem gemaakt werden rustig en zelfverzekerd van de hand. ,,Ik ben trots op wat we bereikt hebben', zei hij. Pas toen hij, laat op de avond, verhoord werd door David Kendall raakte Starr geërgerd. Ook Kendall ging niet in op de misdrijven waar Starr de president van beschuldigt, en richtte zijn betoog op de methodes van de aanklager. Kendall verweet Starr dat hij of zijn medewerkers informatie van de grand jury, de geheime kamer van onderzoek, hebben doorgespeeld naar de pers. Starr zei dat hij daar niet diep op kon ingaan, omdat die kwestie onder de rechter is.

David Schipper, de raadsman van de Republikeinen in de commissie, vroeg aan Starr: ,,Als liegen en obstructie van de rechtsgang het Amerikaanse rechtssysteem in het hart raakt, heeft de president zich dan niet schuldig gemaakt aan een aanval op het Amerikaanse rechtssysteem?' Starr antwoordde instemmend.

Schipper, een jurist uit Chicago die al zijn leven lang Democraat is, besloot met een lofrede op Starr (,,Ik ben trots dat ik met u in één zaal verkeer'), waarop de aanklager een staande ovatie kreeg.

Alle grote Amerikaanse televisiestations zonden het begin van de hoorzitting uit. Maar weinig kijkers waren geïnteresseerd in de totale tv-marathon en in de loop van de dag schakelden steeds meer zenders over naar de gewone programma's. Opiniepeilingen geven aan dat meer dan zestig procent van de Amerikanen tegen impeachment van Clinton is.

Clinton zelf is op reis in Azië. Het Witte Huis liet weten dat hij slechts een samenvatting van het verhoor op CNN had bekeken en daarbij weinig nieuws gezien had.