Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

De politieke toekomst van president Clinton ligt nu in handen van het Congres. Maar het Congres heeft vooral oog voor de tussentijdse verkiezingen, die over minder dan zes weken worden gehouden.

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL

WASHINGTON, 24 SEPT. Toen Richard Gephardt gisterochtend het Capitool verliet, om in de stralende herfstzon op een van de strakgeschoren gazons van Capitol Hill een persconferentie te geven, moet er in het Witte Huis een zucht van verlichting hebben geklonken. Eindelijk kwam de leider van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden president Clinton te hulp.

Gephardt sprak geen klinkende steunverklaring voor de verzwakte president uit. Hij hielp Clinton op een andere manier: met een felle aanval op de Republikeinen. Die zouden erop uit zijn de behandeling van de affaire-Lewinsky zo lang mogelijk te rekken, alleen om daar politiek gewin mee te boeken. ,,Ze hebben besloten het land nog maanden, misschien wel jaren, te onderwerpen aan hun uiterst partijdige onderzoeken van de president'', zei Gephardt tegen een batterij televisiecamera's. Daarmee zette hij de toon voor het politieke debat in de komende weken, tot aan de tussentijdse verkiezingen van 3 november. En hij veranderde in één moeite door het onderwerp van gesprek in Washington van het gedrag van de president, naar dat van de Republikeinen. Hij deed dat niet uit vriendelijkheid jegens Clinton, maar uit welbegrepen eigenbelang. Eerder op de dag had Gephardt er vergeefs bij Newt Gingrich, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, voor gepleit om een tijdslimiet te verbinden aan het impeachment-onderzoek dat naar verwachting tegen president Clinton zal worden ingesteld. Een periode van dertig of maximaal vijftig dagen zou voor zo'n onderzoek ruim voldoende zijn, aldus Gephardt.

Maar Gingrich wees dat idee resoluut van de hand. En ook wilde hij niets weten van een eventuele overeenkomst met het Witte Huis, waarbij president Clinton een berisping en mogelijk ook een geldboete zou accepteren in ruil voor het afblazen van het impeachment-onderzoek. ,,Wie over dat soort dingen spreekt voor we het onderzoeksproces hebben afgerond, spant het paard achter de wagen'', zei Gingrich op een eigen persconferentie. Hij zinspeelde erop dat de onafhankelijke aanklager Kenneth Starr mogelijk nog met meer bewijs komt van misdrijven die impeachment rechtvaardigen. Voor de Republikeinen is het schandaal een onverwachte opsteker, die de verontwaardigde achterban kan motiveren om in november in groten getalen naar de stembus te komen. Tevreden zien ze aan hoe de Democraten, die begin dit jaar nog de hoop koesterden om hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden terug te winnen, nu moeten oppassen dat ze in Huis en Senaat niet verder bij de Republikeinen achterop raken.

Overal in het land beklagen Democratische kandidaten zich erover dat ze nauwelijks nog de kans krijgen om hun politieke ideeën uiteen te zetten, want voortdurend wordt hen gevraagd wat ze van de affaire-Lewinsky vinden. Het is niet verbazingwekkend dat de Republikeinen die penibele situatie voor de Democraten zo lang mogelijk willen laten voortduren, op zijn minst tot na de verkiezingen.

Maar de Democraten zijn nu wakker geschud uit de panische verlamming die het rapport van Starr aanvankelijk bij hen veroorzaakte. Ze zijn zich zeer goed bewust van de opiniepeilingen die aangeven dat het publiek zijn buik vol heeft van het hele schandaal (ook al kijkt datzelfde publiek massaal naar alle televisie-uitzendingen over de affaire en zijn de pocketuitgaves van het rapport van Starr nu al bestsellers). En op die onvrede van het publiek spelen ze in met hun pleidooien voor een snelle oplossing van de crisis.

Enkele uren nadat Gephardt die lijn had uitgezet, sprak ook de Democratische senator John Kerry zich in die geest uit. ,,Dit is geen ingewikkelde zaak. Over de meeste feiten zijn we het eens. Het Amerikaanse volk weet dat de president een verhouding had en dat hij daarover de waarheid niet heeft gesproken. Moeten we echt nog een maandenlang onderzoek hebben over de vraag of een bepaald lichaamsdeel van de één een bepaald lichaamsdeel van de ander heeft aangeraakt? Het is overweldigend in het belang van het land dat de Republikeinse leiders het onderzoek bekorten, en dat ze een dolle kermis voorkomen'', aldus Kerry.

Hij waarschuwde de Republikeinse meerderheid in het Congres dat die ,,een prijs'' moet betalen als ze het land niet snel van de affaire-Lewinksy verlost. ,,Die prijs is dat het Amerikaanse volk hun opzetje doorziet en hen daarvoor bij de verkiezingen in november bestraft.'' Zoals de kiezers in 1995 en 1996 de heethoofdigheid van Gingrich en zijn ,,Republikeinse revolutie'' de schuld gaven van de tijdelijke sluiting van het overheidsapparaat, gevolg van een conflict tussen regering en Congres over de begroting, zo zullen de Amerikanen de Republikeinen ook verantwoordelijk stellen voor het eindeloos doorzieken van de affaire-Lewinsky in het Congres, aldus Kerry.

De bittere verdeeldheid tussen Republikeinen en Democraten die aanvankelijk vooral binnen de commissie van Justitie van het Huis van Afgevaardigden bestond, is nu overgeslagen naar de rest van het Congres, ook al zeggen de Republikeinen nog steeds dat ze graag willen samenwerken. Hoe meer onenigheid er tussen Republikeinen en Democraten bestaat, hoe beter het is voor president Clinton. Zelfs vooraanstaande Republikeinen hebben eerder deze maand nog gezegd dat een impeachment-procedure die alleen steunt op Congres-leden van één partij, maar weinig geloofwaardigheid heeft.

Maar voor Clinton is er ook slecht nieuws. De voormalige president Jimmy Carter, een partijgenoot maar geen vriend van Clinton, zei dinsdag dat hij zich ernstig in verlegenheid gebracht voelde door Clintons gedrag in de affaire-Lewinsky. Hij voorspelde dat het Huis van Afgevaardigden voor impeachment zal stemmen, maar dat de Senaat Clinton vervolgens niet zal veroordelen. De Commissie voor Justitie van het Huis van Afgevaardigden, die het voltallige Huis moet adviseren of er voldoende grond is voor een formeel impeachment-onderzoek, heeft zich tot nog toe alleen beziggehouden met het vrijgeven van het rapport van Starr en de aanhangsels daarbij. Na de openbaarmaking van de videoband van Clintons verhoor en ruim 3.000 pagina's aan bewijsmateriaal, afgelopen maandag, zijn er naar schatting nog zo'n 60.000 pagina's aan aanhangsels die de komende dagen vrijgegeven kunnen worden.