Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze redacteuren COEN VAN ZWOL en FERRY VERSTEEG
Impeachment geldt als een smet op het blazoen van Clinton, een president die geobsedeerd is door zijn eigen historische reputatie. Maar na de stemming van zaterdag, die bijna langs partijlijnen verliep, lijkt het meer op een gewone politieke nederlaag dan een vernederende terechtwijzing.

Het is voor Clinton een impeachment met een gouden randje. Toen de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden de president zaterdag in staat van beschuldiging stelden, steeg zijn populariteit met vier procent. Leidende Democraten verdrongen zich een uur later op het gazon van het Witte Huis om vierkant achter hun president te gaan staan en repten van een ,,wonderbaarlijk gevoel van solidariteit''. De Amerikaanse kranten betreurden een dag later vrijwel unaniem de impeachment als een deprimerend staaltje partijpolitiek.

Nu Clinton de strijd in het Huis van Afgevaardigden heeft verloren, is het woord aan de Senaat. Het Witte Huis belooft een agressieve verdediging. Zo zei chefstaf John Podesta gisteren voor CNN de wettigheid van de impeachment te willen aanvechten omdat een Huis dat op het punt staat ontbonden te worden, er niet over had mogen stemmen.

Tegelijkertijd voert het Witte Huis echter een discrete lobby onder senatoren. Discreet, omdat de senatoren nu de status van juryleden hebben in het proces-Clinton en een jury niet beinvloed mag worden. Maar naar verluidt zijn 'wijze mannen' als de Democraat George Mitchell en de Republikein Bob Dole ingeschakeld om een compromis te zoeken. Dole pleitte vorige week al voor een strenge, door Clinton op televisie ondertekende, schuldbelijdenis en een boete.

Er is een redelijke kans op zo'n schikking, wordt vrij algemeen aangenomen. Zelfs als een proces onvermijdelijk is, hoeft Clinton er alleen maar voor te zorgen dat hij 34 van de 100 senatoren achter zich krijgt, want afzetting kan slechts met een tweederde meerderheid. Dat moet lukken, omdat er 45 Democraten in de Senaat zitten. Bovendien kan het Clinton-kamp verwijzen naar rooskleurige opiniepeilingen: Volgens Gallup is de waardering voor Clinton sinds z'n impeachment opgelopen tot een comfortabele 72 procent. Wel kan de publieke opinie snel omslaan. Een meerderheid van de Amerikanen was lang tegen impeachment van president Nixon, totdat diens naaste medewerkers werden aangeklaagd en het publiek zich tegen hem keerde.

Dit zal bij Clinton zo'n vaart niet lopen, maar in het Democratische kamp bestaat wel degelijk vrees dat Clinton bij een slepend en pijnlijk proces in de Senaat de steun van een steeds geirriteerder publiek kan verliezen. Voor de senatoren zijn er ook redenen om een proces te vermijden. Het vooruitzicht van een kruisverhoor van Monica Lewinsky over orale seks wekt in het Capitool weinig enthousiasme.

The Washington Post meldde gisteren zes Republikeinse senatoren te hebben gevonden die genoegen nemen met een berisping van de president om een lang proces te ontlopen. Die zes zouden samen met de 45 Democraten in de Senaat een meerderheid van 51 (van de 100) leden vormen. En zo'n meerderheid kan een proces onbeperkt opschorten om een schikking met Clinton uit te werken. De Senaat kan ook alle impeachmentregels opschorten en helemaal geen proces houden mits daar een tweederde meerderheid voor is.

Theoretisch kan er al een schikking worden getroffen voordat het 106e Congres op 6 januari voor het eerst bijeen komt. Lukt dat niet, dan benoemt het Huis van Afgevaardigden op die dag nieuwe 'managers': de aanklagers in het Senaatsproces. De voorzitter van het Hooggerechtshof, William Rehnquist, wordt intussen door de oudste senator, Strom Thurmond, beedigd als rechter in het proces-Clinton. Daarna neemt Rehnquist de honderd senatoren de eed af. Zij doen dienst als jury, met beperkingen die een normale jury ook heeft. Zo worden de senatoren niet geacht uitspraken te doen over de verdachte William Jefferson Clinton terwijl het proces loopt. Als een senator een vraag wil stellen, moet hij een briefje inleveren bij de rechter. Wel heeft deze jury enkele unieke bevoegdheden: zo kan zij besluiten van de rechter met een meerderheid van stemmen ongedaan maken.

Voordat het proces in de Senaat daadwerkelijk begint, volgen nog enkele weken stilte. Het Witte Huis krijgt de tijd om een verdediging op schrift te stellen, het Huis van Afgevaardigden mag een antwoord voorbereiden. Het Huis kan professionele aanklagers inhuren voor de kruisverhoren, het Witte Huis advocaten. Nadat zo de eerste stappen zijn gezet in het proces-Clinton, is de tijd rijp voor een schikking, stelde de Republikeinse senator Robert F. Bennet dit weekeinde. Niet eerder. ,,De Senaat kan niet meteen een motie aannemen om het proces te staken'', aldus Bennet. ,,Dat zou een slag in het gezicht van het Huis van Afgevaardigden zijn.''

De invloedrijke Republikeinse senator Orrin Hatch, voorzitter van de Senaatscommissie voor Juridische Zaken, lijkt ook een voorstander van dit scenario. ,,Wij zullen bij het begin van een proces eerst eens goed moeten tellen. Als er dan 34 of meer senatoren blijken te zijn die onder geen voorwaarde voor impeachment stemmen, waarom zouden we het land dan zo'n proces met alle ellende van dien aandoen?'' De Republikeinse senator Bill Frist uit Tennessee voegt daaraan toe: ,,Onze rol zal zijn te veroordelen of niet te veroordelen, maar tijdens het proces moet het mogelijk zijn over alternatieve straffen te praten.''

Daar staat tegenover dat de Republikeinse leider in de Senaat, Trent Lott uit Missouri, een groot voorstander is van een proces in de Senaat, bij voorkeur gevolgd door de afzetting van Clinton. ,,Het recht moet zijn loop hebben en ik ben tegen elke regeling die dat verhindert'', sprak deze conservatief gisteren nog. Trent Lott stelt dat een proces snel na 6 januari kan beginnen en dat de duur uitsluitend afhangt van de tijd die het Witte Huis voor Clintons verdediging nodig denkt te hebben. ,,Is het zover dan kan het karwei tussen drie dagen en drie weken worden geklaard.''

Lott is invloedrijk, hij werd onlangs zonder noemenswaardige oppositie herkozen en weet meestal zijn zin door te drijven. Toch zit zelfs hij tussen twee vuren. Aan de ene kant voelt hij de druk van verwante Republikeinse conservatieven die met Clinton willen afrekenen, aan de andere kant zijn er de gematigder Republikeinen die na de teleurstellende recente Congresverkiezingen menen dat de obsessie met vervolging van Clinton de Republikeinse kansen bij de presidentsverkiezingen van het jaar 2000 in gevaar kan brengen.