Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

HET ONVOORSTELBARE is dan toch gebeurd in Washington: president Clinton is door het Huis van Afgevaardigden formeel voorgedragen voor afzetting. Ook al is de aanleiding (liegen over seks) flinterdun, geheel als een verrassing komt het niet. De partijstellingen waren al vroeg in de procedure betrokken en de eindstemming heeft zich goeddeels langs partijlijnen voltrokken. De stemming in het land blijft echter ten gunste van de president en dat onderstreept de vraag waar het Congres eigenlijk aan begonnen is.

Het antwoord dient mede te worden gezocht in een diepliggende afkeer van Clinton - zeg maar: haat - bij de Republikeinen, ingeblazen door de puriteinse vleugel van deze partij. De kracht van de dwepers werd dit weekeinde nog weer geïllustreerd door het opstappen van de beoogde voorzitter van het Huis van Afgevaarigden, Bob Livingston, wegens onthullingen over buitenechtelijke affaires. Dit extreme en nutteloze gebaar past niet erg bij de nieuwe Speaker, die geldt als een behoedzaam man. Des te opmerkelijker is het dat hij zich genoopt zag Clinton op deze manier een voorbeeld te geven.

Impeachment blijft het ultimum remedium (uiterste maatregel) van het Amerikaanse staatsrecht dat het niet kan stellen zonder steun over de politieke scheidslijnen heen. De partijverhoudingen in de Senaat, waar de Republikeinen de voor afzetting benodigde tweederde meerderheid missen, bieden Clinton dan ook voorshands hoop. De president laat het met reden aankomen op een proces in de Senaat, waarbij dit orgaan fungeert als jury onder voorzitterschap van Opperrechter William Rehnquist.

DE FEITEN DIE Clinton worden verweten zijn geen impeachment waard. Deze zaak verdient dan ook te worden uitgevochten tot het bittere einde. Niets minder dan het Amerikaanse grondwettelijke principe van de scheiding der machten staat op het spel. Toegeven aan het Huis dreigt iedere volgende president vogelvrij te maken. De Senaat heeft volgens kenners een aantal procedurele mogelijkheden om de schade te beperken. Hij zou zelfs bij de aanvang van het eigenlijke proces bij eenvoudige meerderheid kunnen besluiten de zaak af te blazen en een andere weg te kiezen. Een speciale motie van afkeuring (censure) wordt in dit verband het meest genoemd, ook al zijn historische precedenten schaars en niet erg sterk. De vraag is helemaal of het Huis van Afgevaardigden in nieuwe samenstelling volgende maand wél aan zo'n motie wil meewerken. Om dat te vergemakkelijken wordt bepleit aan de motie een (geld)straf voor Clinton te verbinden. Dat element zou dan wel de instemming van de president moeten hebben wegens het grondwettelijk verbod van wetsbesluiten die speciaal tegen een bepaald persoon zijn gericht. Dat zo'n in wezen ongrondwettelijke variant circuleert, illustreert hoe venijning de sfeer in Washington is geworden. De afloop van de procedure in de Senaat valt dan ook niet te voorspellen.

De grote onbekende in het spel is het functioneren van een moderne president die officieel in staat van beschuldiging is gesteld door zijn eigen Congres. De laatste die dit overkwam was Andrew Johnson, honderddertig jaar geleden. Ook dit was een politiek proces. De president won. Maar dat was wel geruime tijd vóór Desert Fox.