Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL
WASHINGTON, 20 JAN. In zijn State of the Union wilde president Clinton gisteren vooral laten zien hoe sterk hij nog is, ondanks het impeachment-proces. Over de hoofden van de verzamelde Congresleden heen maakte hij het Amerikaanse volk duidelijk waarom het hem niet kwijt wil.

Bill Clinton vecht terug. Ongebroken, blakend van energie en ambitie stond hij gisteravond oog in oog met de leden van het Huis van Afgevaardigden die voor zijn impeachment stemden, met de aanklagers die hem willen afzetten, en met de senatoren die over zijn lot zullen beslissen.

Maar hij glimlachte ontspannen. Hij presenteerde trots een waslijst van politieke plannen. Hij maakte zelfs grapjes. Als dit een president aan de rand van de afgrond is, dan weet hij dat goed te verbergen.

Clinton sprak over State of the Union, en hij vertelde hoe goed het daarmee staat. Maar het ontging niemand dat hij met zijn toespraak vooral wilde laten zien dat ook de State of the President nog sterk is. Hij sprak de verzamelde Congresleden toe, maar over hun hoofden richtte hij zich tot de Amerikaanse bevolking. Hij herinnerde de Amerikanen eraan waarom ze hem twee keer hebben gekozen, en waarom ze hem nog niet kwijt willen.

De president negeerde het hele impeachment-proces, door er met geen woord over te reppen. Maar op een indirecte manier, verwees hij er wel degelijk naar. De lage werkloosheid, het begrotingsoverschot, de algehele economische voorspoed, de afnemende criminaliteit — als goede politicus schrijft Clinton al die ontwikkelingen op zijn eigen beleid. Willen we dat allemaal op het spel zetten, was zijn onuitgesproken boodschap, in het impeachment-proces? Het kon niet op: de vrede in Noord-Ierland, het toegenomen huizenbezit, de dalende aantallen bijstandstrekkers, zelfs Sammy Sosa, een van de nieuwe helden van het honkbal, probeerde de president aan zijn zegekar te binden.

Op dezelfde manier klonk in zijn reeks nieuwe initiatieven een dreiging door. Zal er van al deze prachtige plannen ooit iets terecht komen, als de Senaat zich maar blijft bezighouden met het proces, of misschien zelfs tot afzetting besluit? ,,We can and must be One America.''

Op het dieptepunt van zijn politieke loopbaan, deed Clinton met zijn redevoering een onverschrokken poging om zijn beschadigde presidentschap te herstellen. Het is een vlucht naar voren, maar wel een met overleg. De politieke voorstellen zijn een mengeling van typische Democratische plannen, zoals verhoging van het minimumloon, en meer gematigde ideeën, zoals redding van Social Security, waarmee hij een breder publiek aanspreekt en de Republikeinen in het politieke centrum blijft beconcurreren.

Wat Clinton boven alles duidelijk wilde maken, is dat hij nog steeds in staat is om de politieke agenda in Washington te bepalen. Daarbij wordt hij geholpen door het feit dat hij op het moment geen echte rivaal heeft. De Republikeinse leider Newt Gingrich heeft de tegenvallende verkiezingsuitslag in november politiek niet overleefd, en zijn opvolger Dennis Hastert heeft zich nog nauwelijks kunnen profileren. Ook de leider van de Republikeinen in de Senaat, Trent Lott, is geen figuur die landelijk aanspreekt.

Bovendien worstelen de Republikeinen onderling nogal met de richting van hun partij. Opiniepeilingen geven aan dat ze moeten oppassen niet de reputatie van 'de impeachment-partij' te krijgen, maar de invloedrijke rechtervleugel wil alles uit het impeachment-proces halen wat er uit te halen is.

Clinton trekt ondertussen allerlei populaire politieke initiatieven naar zich toe. Hij is het afgelopen jaar overeind gebleven doordat zijn populariteit na het Lewinsky-schandaal niet is afgenomen, maar zelfs is gegroeid. Die steun wil hij koste wat kost vasthouden.

Maar in de op- en neergang die de carriere van Bill Clinton steeds heeft gekenmerkt, is overmoed steeds de voorbode van een nieuwe val. Zijn zelfbewuste optreden gisteravond was een zeldzaam staaltje politieke bluf. Maar zal het hem kunnen redden, in het impeachment-proces of in de geschiedenis? Voor zijn historische rehabilitatie heeft Clinton nog ruim te tijd. Maar het proces vordert gestaag. Op dat front heeft hij zijn verdediging uit handen gegeven aan zijn advocaten, van wie de eerste Charles Ruff, gistermiddag begon met de presentatie van zijn argumenten. Het nuchtere, juridische betoog van Ruff stak scherp af bij het politieke betoog, 's avonds, van de president. Ruff ging in op de details van de beschuldigingen tegen de president, zijn cliënt zèlf negeerde de hele impeachment. Voor Clinton is van belang dat de senatoren die straks over afzetting kunnen beslissen, zowel de juridische als de politieke argumenten meewegen. Senatoren die ertoe neigen hem op juridische gronden te veroordelen, kunnen door zijn politieke kracht misschien nog overtuigd worden om hem vrij te spreken.