Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door J.H. Sampiemon
18 DEC. Als iemand zich nog zou willen afvragen of het Amerikaanse impeachment wel of niet een politiek proces is, dan geeft de verwachte stemverhouding in het Huis van Afgevaardigden over het naderend impeachment van president Clinton een afdoend antwoord. De juridische commissie, die de artikelen van impeachment opstelde, stemde, op één uitzondering na, geheel langs de partijlijn. In de plenaire zitting lijken de enkele resterende dissidenten en de Democratische oppositie geen enkele invloed te zullen hebben op de uitkomst van het aanstaande debat. Clinton moet worden afgezet en ieder argument is geoorloofd. Het gaat de meerderheid erom het werk af te maken. Uitstel, als gevolg van het offensief tegen Irak, mag van de meerderheid geen afstel worden. De troepen te velde krijgen haar steun, de opperbevelhebber nadrukkelijk niet.

Terugkijkend is er nauwelijks een moment geweest waarop de persoon van deze president niet omstreden was. Het begon al tijdens Clintons eerste campagne in 1992 toen het verhaal over zijn verhouding met Gennifer Flowers hem bijna noodlottig werd. Slechts een deemoedige en schuldbewuste openbare biecht, zij aan zij met echtgenote Hillary, redde de kandidatuur.

Vanaf zijn verhuizing naar Washington is het vervolgens prijsschieten gebleven. Whitewater, het ontslag van het voltallige presidentiële reisbureau, in het Witte Huis zoekgeraakte FBI-dossiers over politieke tegenstanders, de zelfmoord van vertrouweling Vincent Foster in de zomer van 1993, Paula Jones, de financiering van de presidentiële verkiezingscampagne in 1996, Monica Lewinsky achtervolgden Clinton en zijn vrouw jaren aaneen in de schandaalpers, uiteindelijk ook in de gerenommeerde media.

Met speciale aanklager Kenneth Starr verscheen in augustus 1994 de jager die zijn prooi niet meer zou loslaten. Het nonchalante libido van de president hielp Starr aan een niet te missen doelwit.

Er is de laatste weken het een en ander te doen geweest over gematigde Republikeinen die hun aanvankelijke voornemen om tegen impeachment te stemmen niet meer gestand willen doen. Had Clinton nu maar eens een overtuigende knieval gemaakt en toegegeven dat hij over zijn relatie met Monica gelogen had, dan hadden zij hem vergiffenis kunnen schenken en met een schriftelijke veroordeling (censure) genoegen genomen. Maar een bekentenis was nu juist de strop waarin de president weigerde zijn hoofd te steken. Bovendien, tegen de achtergrond van de historische vijandschap tussen Republikeinen en Democraten was een zo duidelijke nederlaag niet te verkroppen.

Sinds Ronald Reagan in 1980 de Republikeinse partij overnam, heeft een verbond van conservatieven, christelijk fundamentalisten en radicalen die partij naar zijn hand gezet. 1994 was een cruciaal jaar. Toen slaagde de alliantie erin op de vleugels van de zogenoemde Gingrich-revolutie het Huis van Afgevaardigden traditioneel bolwerk van de Democraten voor de Republikeinse partij te veroveren. Dit betekende voor Clinton als zittend president een smadelijke nederlaag. Nog slechts twee jaren als lame duck schenen Clinton te zijn beschoren.

Clinton moet bloeden omdat hij de droom van een nieuw Republikeins tijdperk heeft verstoord. Sinds Franklin Delano Roosevelt tijdens de crisis van de jaren dertig zijn toen nieuwe Democratische coalitie smeedde (Roosevelt werd drie keer herkozen), waren de Republikeinen jarenlang de 'natuurlijke' minderheidspartij geweest. Slechts de oorspronkelijk partijloze generaal Eisenhower, als overwinnaar van de nazi's onverslaanbaar, wist in de jaren vijftig twee termijnen lang het Witte Huis voor de Republikeinen te behouden. Vervolgens dolf Eisenhowers vice-president Richard Nixon met opvallend klein verschil het onderspit tegen Kennedy. De rest van zijn leven is Nixon ervan overtuigd gebleven dat de Kennedy's hem de verkiezingen van 1960 ontstolen hadden. Toen hij acht jaar later, als gevolg van het debacle in Vietnam, toch nog het presidentschap veroverde, leidde zijn haat en wantrouwen tegen de Democraten hem rechtstreeks naar het Wategate-schandaal, en naar zijn ondergang.

Het voornemen eens en voor altijd de bakens in de Amerikaanse politiek te verzetten heeft sinds Nixon de Republikeinen niet meer losgelaten. Hun instrument daarbij was de 'zuidelijke strategie', gericht op de traditionele Democraten in het Oude Zuiden, die zich in een steeds progressiever wordende en op emancipatie van de zwarte minderheid gerichte partij niet meer thuis voelden. In 1980 slaagde Ronald Reagan erin van die strategie een succes te maken. Bovendien wist hij, naar het voorbeeld van Margaret Thatcher in Engeland, aanhang te verwerven onder de hard hats, de georganiseerde industrie-arbeiders, die zich niet langer herkenden in de meer en meer door linkse intellectuelen gedomineerde Democratische partij. Sinds het einde van het vorige Republikeinse tijdperk waren 48 jaar verstreken. Het Witte Huis was daarvan slechts zestien jaar in Republikeinse handen geweest. Met Reagan aan de macht zou dat voorgoed veranderen.

Twaalf jaar aaneen bleef die belofte vervuld. Totdat William Jefferson Clinton, afkomstig uit een gebroken gezin, ontwijker van de dienstplicht, dankzij zijn buitengewone intelligentie en ambitie voorzien van uitstekende universitaire getuigschriften, het resultaat van een wisselende, flamboyante politieke loopbaan in de uithoek Arkansas, in 1992 de Republikeinse droom verstoorde. Zijn boodschap was vernieuwing, van economie en verzorgingsstaat. Op het gebied van de internationale politiek was hij, vergeleken met George Bush, de zittende president, een onbeschreven blad. Maar de Amerikanen geloofden in hem. En toen hij zich vier jaar later bleek te hebben hersteld van de bijna-ondergang in 1994, kozen zij hem opnieuw, Bob Dole, senator met een indrukwekkende staat van dienst, in het stof achterlatend.

Bush en Dole waren geen van beiden vertegenwoordigers van de conservatieve, fundamentalistische, radicale revolutie. Dat was Gingrich, die zijn revolutie bij de eerste de beste gelegenheid het Witte Huis wilde binnenvoeren. Maar Clinton had, dankzij zijn eerder in Arkansas gebleken vermogen om van een nederlaag een overwinning te maken, de revolutie al binnen een jaar afgeslagen, eind 1995, tijdens de slag om het budget en de tijdelijke sluiting van de federale overheid. In die tijd leerde de president ook Monica Lewinsky kennen. De Republikeinse revolutionairen hadden een motief. Met het uit deze kennismaking voortvloeiende schandaal kregen zij ook een middel in handen. In het jaar 2000 zal de kiezer de rekening mogen opmaken.