Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

De meest gepolariseerde commissie in het Huis van Afgevaardigden oordeelt in eerste instantie over het lot van Clinton. Voor- en tegenstanders vliegen elkaar nu al in de haren.

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL

WASHINGTON, 18 SEPT. De meest verdeelde commissie in het Amerikaanse Congres is opeens de belangrijkste. Een bonte verzameling uiterst rechte Republikeinen, uiterst linkse Democraten en slechts een handjevol gematigden, moet de komende weken beslissen of er voldoende aanleiding is voor een formeel impeachment-onderzoek tegen president Clinton.

Alle ogen in Washington zijn daarom op de commissie van Justitie van het Huis van Afgevaardigden gericht. Als de commissie tot een formeel impeachment-onderzoek besluit, wat steeds waarschijnlijker wordt geacht, en het voltallige Huis stemt ermee in, dan wordt de commissie met dat onderzoek belast. Zij zal dan hoorzittingen houden en uiteindelijk een of meer aanklachten tegen de president opstellen, zogeheten bills of impeachment. Als het Huis die aanklachten overneemt, kan de Senaat tot afzetting besluiten.

Zover is het nog lang niet. Maar achter gesloten deuren is de commissie wel al druk bezig de fundamenten voor haar werk te leggen. Gisteren vergaderde zij ruim zes uur over de openbaarmaking van de duizenden pagina's aan aanhangsels bij het rapport van Kenneth Starr over de affaire-Lewinsky. De Amerikaanse pers keek vooral reikhalzend uit naar openbaarmaking van de videoband van het verhoor van president Clinton voor de grand jury, op 17 augustus. De rechter in het proces van Paula Jones, Susan Webber Wright, heeft de commissie gisteren ook de beschikking gegeven over de band van Clintons verhoor in díe zaak, op 17 januari, zodat de commissieleden ook tot de openbaarmaking daarvan kunnen besluiten.

Maar gisteren kwam de commissie er niet uit en vandaag zou ze verder praten. Het is de eerste grote test of de Republikeinen en de Democraten in de commissie kunnen samenwerken, zoals ze van te voren plechtig beloofd hebben. Van de 37 leden zijn er 21 Republikeinen en 16 Democraten. De Republikeinen kunnen als meerderheid hun zin gemakkelijk doordrijven. Maar een impeachment-procedure die alleen door één partij gesteund wordt is ondenkbaar, heeft voorzitter Henry Hyde vorige week meteen al gezegd.

Niet alleen uiterst rechts en uiterst links treffen elkaar in deze commissie, maar ook de hardnekkigste tegenstanders van de president en zijn trouwste supporters. Het is een verzameling van strijdlustige politici, waartussen zich maar een paar figuren bevinden die ideologische en partijpolitieke meningsverschillen zonodig aan de kant kunnen zetten.

Een van die figuren is voorzitter Henry Hyde, een Republikein met een lange staat van dienst. Het zal vooral van hèm afhangen of de commissie kan voorkomen dat haar werk uitmondt in partijpolitieke touwtrekkerij. De 74-jarige, boomlange Afgevaardigde uit Illinois, die al sinds 1974 een welvarende voorstad van Chicago vertegenwoordigt, geniet in beide partijen groot respect. Onthullingen deze week over een buitenechtelijke affaire van meer dan dertig jaar geleden hebben daar niets aan afgedaan. Zo groot was de verontwaardiging op Capitol Hill over deze poging om de leider van het impeachment-onderzoek in opspraak te brengen, dat alle bijval die hij kreeg zijn positie misschien zelfs wel versterkt heeft.

Hyde is conservatief, maar hij is niet bang om af en toe tegen de lijn van zijn eigen partij in te gaan. Hij is een uitgesproken tegenstander van het recht op abortus en hij verdedigde de regering-Reagan in het Iran-contra-schandaal. Maar hij stemde voor de Brady-wet, die een wachttijd verplicht stelt bij de aanschaf van vuurwapens, en ook voor Clintons wet die ouders in staat stelt onbetaald verlof te nemen in geval van een medische noodsituatie in de familie. Hij heeft in het openbaar nog geen oordeel geveld over het gedrag van Clinton in de affaire-Lewinsky. De leider van de Democraten in de commissie is een andere veteraan, John Conyers (69) uit Detroit, de enige die al lid was van de commissie ten tijde van het Watergate-schandaal dat president Nixon in 1974 tot aftreden dwong. Conyers, die al sinds 1964 een zetel in het Huis van Afgevaardigden bezet, heeft de afgelopen jaren scherpe kritiek geuit op onafhankelijke aanklager Kenneth Starr, die hij verweet dat hij zijn boekje ver te buiten ging. Hij geldt als een partijman, maar net als Hyde toont hij soms een onafhankelijke geest. Hij stemde tegen president Clintons hervorming van de bijstand.

De belangrijkste spelers naast Hyde en Conyers zijn de juridische adviseurs die beide partijen hebben aangetrokken om het eventuele impeachment-onderzoek te leiden: David Schippers voor de Republikeinen en Abbe Lowell voor de Democraten. Schippers (68) is een oude vriend van Hyde uit Chicago, die dertig jaar geleden als openbare aanklager een belangrijke rol speelde in de strijd tegen de mafia. Als advocaat verdedigde hij onder meer politie-agenten, ambtenaren, een pornosterretje en een seriemoordenaar. Schippers is een Democraat. Hij heeft een team van acht advocaten en medewerkers naar Washington meegebracht, onder wie zijn zoon. Lowell (46) is een insider in Washington, waar hij als advocaat veel in opspraak gebrachte politici heeft verdedigd, zowel Democraten als Republikeinen. In een televisie-uitzending heeft hij gezegd dat Starr alleen uit was op de val van de president.

Doorgaans houdt de commissie voor justitie zich bezig met politiek beladen kwesties als abortus, positieve discriminatie, misdaadbestrijding, terrorisme en het homohuwelijk. Dat zijn onderwerpen die uitgesproken politici aantrekken, en die zitten er dan ook in de commissie. De Republikein Bob Barr uit Georgia bijvoorbeeld, een voormalige openbare aanklager, riep vorig jaar al om het aftreden van Clinton, toen niemand nog van Monica Lewinsky had gehoord. Zijn partijgenoot Lindsey Graham onderscheidde zich vorig jaar door zijn deelname aan een poging om Newt Gingrich af te zetten, omdat de Republikeinse leider in zijn ogen niet conservatief genoeg was.

De Democraat Barney Frank uit Massachusetts is een van de weinige openlijk homoseksuele leden van het Congres. Hij heeft het de afgelopen maanden vaak voor Clinton opgenomen. De Democraat Maxine Waters uit Californië heeft Starr ,,onethisch'' genoemd. Alle leden van de commissie op drie na zijn ervaren juristen. Een van die uitzonderingen is de Republikein Mary Bono, weduwe van zanger Sonny Bono. Tot ze dit jaar in het Congres kwam op de zetel van haar overleden man, had ze alleen professionele ervaring als fitness-trainer.