Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL
WASHINGTON, 15 DEC. De kans dat president Clinton nog aan impeachment kan ontkomen slinkt met de dag. Het Witte Huis slaagt er niet in om gematigde Republikeinen ervan te overtuigen donderdag in het Huis van Afgevaardigden tegen impeachment te stemmen.

Het net sluit zich rond president Clinton. Vijf gematigde Republikeinen die tot nog toe geen standpunt hadden ingenomen, maakten gisteren bekend dat ze voor impeachment zullen stemmen. En twee Republikeinen die zich eerder tegen impeachment hadden uitgesproken, blijken nu te twijfelen.

Onder medewerkers van de president groeit het sombere besef dat het Witte Huis de greep op de gebeurtenissen verliest. Donderdag komt het Huis van Afgevaardigden bijeen om over de impeachment van de president te stemmen. Zonder steun van op zijn minst vijftien Republikeinen kan Clinton niet meer voorkomen dat hij als tweede president in de Amerikaanse geschiedenis door het Congres wordt aangeklaagd, waarna de Senaat een proces zal voeren over zijn afzetting.

In Gaza deed Clinton gisteren nog eens een beroep op de Republikeinse leiders in het Huis om toe te staan dat donderdag ook een voorstel tot berisping in stemming wordt gebracht, waarmee hij aan de macht zou kunnen blijven. De president zei dat hij open staat voor ,,elk redelijk compromis' met het Congres. Maar niets wijst erop dat de Republikeinse top met minder dan impeachment genoegen zal nemen.

In Washington sloeg vice-president Gore een heel wat minder verzoenende toon aan. Hij verweet de Republikeinse leiders dat ze ,,de wijsheid van het Amerikaanse volk' negeren door berisping niet in stemming te brengen. ,,Ze hebben besloten het compromis te verwerpen en alleen een stemming over impeachment af te dwingen, waarmee ze de leden van het Congres de kans onthouden om hun geweten te volgen', aldus Gore. Over een mogelijk aftreden van Clinton zei Gore:,,Dat zal natuurlijk niet gebeuren.'

Het Witte Huis en zijn medestanders blijven koortsachtig lobbyen om zo veel mogelijk stemmen tegen impeachment te verzamelen. Daarbij is hulp van alle vrienden en bondgenoten welkom, van filmster Robert de Niro tot dominee Jesse Jackson en vakbondsvoorzitter John Sweeney. De Niro, die in de film Wag the Dog de rol speelde van een cynische politieke consultant die een Amerikaanse president met een gefingeerde oorlog van een seksschandaal redt, belde een aantal Republikeinse Congresleden op om — vergeefs — te proberen hen overtuigen tegen impeachment te stemmen.

Een opiniepeiling van het televisiestation ABC had een verontrustende uitslag voor Clinton. De meeste Amerikanen (58 procent) zouden vinden dat Clinton moet aftreden als het Huis donderdag voor impeachment stemt. Weliswaar is nog steeds 61 procent tegen impeachment, maar als het Huis daar niettemin toe besluit, dan vindt de meerderheid dat Clinton niet moet aanblijven in de hoop een proces in de Senaat te winnen.

Wat voor strategie het Witte Huis heeft om het tij voor impeachment in het Huis te keren, is niet duidelijk. De uitspraken van Gore verraden een strijdlustige opstelling, waarvan ook Clintons woordvoerder Joe Lockhart blijk gaf. Volgens Lockhart is er ,,een kleine groep Republikeinse leiders, die het tot hun levenstaak hebben gemaakt om president Clinton te verdrijven, misschien tegen de wil van het Huis, en zeker tegen de wil van het Amerikaanse publiek.'

Maar Democraten in het Congres bezweren het Witte Huis zich juist minder agressief op te stellen. Anders zou Clinton niet alleen de gematigde Republikeinen afschrikken die hij juist zo nodig heeft, maar mogelijk ook conservatieve Democraten. In Israel zei Clinton dat hij niet persoonlijk bij Congresleden tegen impeachment zal lobbyen. Voor zijn medewerkers in Washington was die uitspraak ontmoedigend, omdat Clintons gave om mensen in een tweegesprek om te praten legendarisch is.

De argumenten van medestanders van Clinton tegen impeachment zijn teruggebracht tot een overzichtelijk lijstje: de hele procedure is oneerlijk geweest, impeachment zaait verdeeldheid, brengt de financiële markten en daarmee de hele economie uit balans, het vermeende misdrijf is al die ellende niet waard, en een proces in de Senaat kan maanden duren. Geen van die argumenten maakt veel indruk op het groepje de Republikeinen dat zo cruciaal is.

In Washington wordt veel gespeculeerd over de mogelijkheid dat Clinton kort voor het debat, donderdagochtend, nog één keer zal proberen met een dramatische toespraak het gevaar van impeachment af te wenden. Maar tot nu toe hebben al zijn uitlatingen over de affaire-Lewinsky zich tegen hem gekeerd. Bovendien is de grote vraag: wat kan en wil hij nog zeggen over zijn gedrag in der affaire? De zoveelste spijtbetuiging zal zeker niets uithalen, of zelfs de ergernis alleen maar vergroten.

Republikeinen dringen erop aan dat Clinton bekent dat hij meineed heeft gepleegd, of op zijn minst dat hij gelogen heeft. Maar is die aansporing geen valstrik? Sommige gematigde Republikeinen zeggen dat een schuldbekentenis voor hen een teken zou zijn dat de president eindelijk inziet wat hij heeft misdaan, waardoor ze makkelijker tegen impeachment zouden kunnen stemmen.

Maar als Clinton erkent dat hij een misdaad heeft begaan, wat liegen onder ede in een grand jury is, dan zullen andere Congres-leden zich juist genoodzaakt voelen om vóór impeachment te stemmen. Bovendien zou hij daarmee het risico vergroten dat hij wordt vervolgd als hij het Witte Huis eenmaal heeft verlaten.

Bob Dole, die bij de presidentsverkiezingen in 1996 Clintons uitdager was, pleit vandaag in een artikel op de opiniepagina van The New York Times voor een strenge berisping van Clinton door de Senaat — ongeacht of het Huis wel of niet voor impeachment stemt. Die berisping zou de president moeten ondertekenen. Het Congres zou de hele zaak dan uiterlijk 2 januari kunnen afsluiten.