Dossier Clinton

Actueel

Transcriptie van Clintons verhoor voor de Grand Jury (17 aug. 1998). Ook als zip-bestand te downloaden.

Starr Report

Clintons reactie op het Starr Report

Clintons tweede reactie op het Starr Report

Monica Lewinsky

Linda Tripp

Paula Jones

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL
WASHINGTON, 14 JAN. Vandaag houden de aanklagers in het impeachment-proces van president Clinton hun openingsbetoog. Vrijwel niemand in Washington gelooft dat het proces in afzetting zal uitmonden.

De feiten zijn bekend, de argumenten zijn bekend en wat er op het spel staat is bekend. Zelfs de uitslag is volgens vrijwel heel politiek Washington al bekend. Het impeachment-proces van president Clinton zal niet tot zijn afzetting leiden, zo luidt de algemene verwachting, omdat in de Senaat de daarvoor vereiste tweederde meerderheid (67 stemmen) nooit te vinden zal zijn.

President Clinton klonk ook rustig en beheerst toen hij gisteren zei te verwachten dat de Senaat ,,the right thing' zal doen. Volgens The New York Times geloven zelfs de meeste senatoren, die in het proces als juryleden optreden, dat veroordeling van de president uitgesloten is.

Maar het proces is amper begonnen en de onzekerheden over het verloop zijn groot. Hoe onwaarschijnlijk het ook is dat de Senaat wegens de affaire-Lewinsky voor het eerst in de geschiedenis een president naar huis zal sturen, onvoorspelbaarheid is het voornaamste kenmerk van deze affaire gebleken. Keer op keer hebben verrassende wendingen in het schandaal het afgelopen jaar de, zacht gezegd, beperkte waarde van voorspellingen laten zien.

Zwijgend zullen de honderd senatoren/juryleden vanaf vandaag moeten luisteren naar de argumenten van de aanklagers uit het Huis van Afgevaardigden, de zogeheten managers. Volgende week komen de advocaten van de president aan de beurt. Of die presentaties enig effect zullen hebben op de senatoren, valt nog niet te zeggen. Evenmin is te voorzien of het proces verandering brengt in de publieke opinie, die tot nog toe duidelijk tegen afzetting gekant is.

Het Witte Huis hoopt vurig dat de Senaat zal besluiten dat het niet nodig is om getuigen op te roepen. Getuigen zijn onberekenbaar en kunnen de zaak voor Clinton verder compliceren. Mochten er toch getuigen worden gedagvaard, of zelfs maar één getuige, dan zal het proces daardoor grote vertraging oplopen, waarschuwden Clintons advocaten de Senaat gisteren nog eens.

Maar niet alleen getuigen zijn onberekenbaar, ook senatoren zijn dat. De partijdiscipline is in de Senaat nooit erg sterk. En nu hebben de senatoren ook nog eens moeten zweren dat ze ,,zonder partijdigheid' recht zullen doen. Het stemgedrag van althans sommige van de 55 Republikeinen en 45 Democraten wordt daardoor moeilijk voorspelbaar.

Hoe een senator zich in dit uitzonderlijke proces zal opstellen valt ook niet goed af te leiden uit de etiketten conservatief, gematigd of links. Sommige conservatieve Republikeinen sturen aan op een snel en ordelijk proces zonder getuigen, terwijl gematigde partijgenoten tot verrassing van velen juist voor het horen van veel getuigen pleiten. En partijgenoten van de president als Joe Lieberman en Daniel Patrick Moynihan horen tot zijn scherpste critici.

Volgens alle politieke regels zouden de senatoren die bij de volgende verkiezingen hun zetel verdedigen, gevoelig moeten zijn voor de publieke opinie. Maar ook die graadmeter lijkt in dit geval niet betrouwbaar. Rick Santorum uit Pennsylvania bijvoorbeeld, een staat die bij de presidentsverkiezingen van 1996 voor Clinton stemde, spoort zijn meerderheidsleider Trent Lott juist aan om zich hard tegen het Witte Huis op te stellen. Het is belangrijker wat mijn dochtertje over 25 jaar van mijn opstelling vindt, zegt Santorum uitdagend, dan wat de kiezers van Pennsylvania over twee jaar vinden.

De aanklagers in het proces, Henry Hyde en twaalf andere Republikeinse afgevaardigden, zijn vastbesloten om het de president, en de senatoren die hem niet willen afzetten, zo moeilijk mogelijk te maken. Niet alleen verdient Clinton het om veroordeeld te worden voor meineed en tegenwerking van de rechtgang, stellen zij. Als hij niet wordt veroordeeld, dan is daarmee voorgoed onmogelijk om een president uit zijn ambt te zetten voor enig misdrijf dat lichter is dan verraad of omkoping.

Ook het Witte Huis verhoogt de inzet, en waarschuwt de senatoren dat hun vonnis grote gevolgen zal hebben voor de toekomst van het Amerikaanse presidentschap. Als de Senaat een president voor zoiets wegjaagt, stellen de advocaten van Clinton, dan wordt het machtsevenwicht tussen Congres en president op fatale wijze verstoord.

Ook ongebonden waarnemers geloven dat de inzet van het proces groter is dan alleen het politieke lot van Bill Clinton. ,,De belangrijkste vraag is niet of Clinton dit proces overleeft', zei Thomas Mann, politiek directeur van het Brookings Instituut, gisteren op een forumbijeenkomst van die denktank in Washington. ,,De grote vraag is hoe de Senaat deze affaire oplost. Zal na afloop blijken dat impeachment voortaan een nieuw wapen is in de bittere oorlog tussen de twee partijen? Of behandelt de Senaat de zaak zo, dat het prestige en de waardigheid van zowel het presidentschap als het Congres snel weer hersteld kunnen worden?'