Door onze redacteur JOOST ORANJE
AMSTERDAM, 31 OKT.Het openbaar ministerie heeft bij het begin van het beursfraudeonderzoek in 1997 niet voor ogen gehad hoe complex 'Operatie Clickfonds' was. Dat valt op te maken uit vertrouwelijke gespreksverslagen die de toezichthouder op het bankwezen, De Nederlandsche Bank (DNB), heeft opgesteld. Onlangs besliste de rechter dat deze documenten, in het belang van de waarheidsvinding, bij het onderzoeksdossier horen.

In de stukken stelt officier van justitie H. de Graaff eind 1997 dat het onderzoek "nog 2 3 maanden zal duren". In werkelijkheid is de operatie grotendeels pas dit jaar formeel afgesloten. Ook blijkt dat het OM geen duidelijk inzicht had in de zaak van hoofdverdachte E. Swaab. Pas op 20 november 1997, zo staat in de verslagen te lezen, wordt aangekondigd "dat de heer Swaab volgende week zal worden aangehouden". Swaab is dan echter al ontkomen naar Zwitserland, waar hij tot op de dag van vandaag verblijft. Hij heeft naast een Nederlands ook een Zwitsers paspoort. Zwitserland levert geen eigen onderdanen uit.

Justitie koesterde hoge verwachtingen van Operatie Clickfonds, zo blijkt uit de verslagen. De Graaff dacht in 1997 "dat het optreden van justitie de komende tijd diep in (de bovenlaag van) de samenleving zal ingrijpen. Dit zal ook zijn weerslag hebben op financiële instellingen." 'Frontrunnen' (een vorm van voorwetenschap), een van de verdenkingen, werd "maatschappelijk zeer ongewenst" genoemd. Het OM wilde "voor de markt een duidelijk voorbeeld stellen". Onlangs is gebleken dat alle verdenkingen over frontrunnen zijn geschrapt.

Operatie Clickfonds is het grootste Nederlandse onderzoek naar financiële fraude ooit. Het schokte de financiële wereld vanwege zware verdenkingen als misbruik van voorwetenschap, heling, witwassen van criminele gelden en omkoping. Tot nu toe is Clickfonds vrijwel alleen succesvol geweest op het punt van belastingfraude. Raadslieden van verdachten vinden dat het OM onevenredig veel schade heeft toegebracht en dat de beursfraudeaspecten zwaar overtrokken zijn.

De komende weken zal een aantal grotere Clickfonds-rechtszaken dienen.