Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 21 DEC. Huishoudens gaan volgend jaar gemiddeld tien procent meer betalen voor hun elektriciteit, ondanks de tariefverlaging die de energiebedrijven opgelegd hebben gekregen. Dit blijkt uit een gisteren gepresenteerde berekening van de toezichthouder voor de energiemarkt, de DTe.

De hogere energierekening is het gevolg van de belastingherziening op 1 januari 2001, die voorziet in een hogere belasting op 'consumptie'. Zo stijgt de ecotax met 40 procent en gaat de btw omhoog van 17,5 naar 19 procent. Van de ongeveer 34 cent die een huishouden - de DTe rekent met een gezin met twee kinderen - volgend jaar betaalt per kilowattuur zijn de belastingen goed voor ongeveer 15 cent.

De hogere belasting overtreft ruim de kostenverlaging, waartoe de gefaseerde liberalisering van de Nederlandse elektriciteitsmarkt moet leiden.

Om de energiebedrijven inderdaad tot concurreren aan te sporen heeft de Dienst uitvoering en Toezicht energie - zoals de DTe voluit heet - voorwaarden gesteld aan de prijzen die worden berekend. "Het is de bedoeling om de bedrijven prikkels te geven efficiënt in te kopen en te distribueren,"zei DTe-directeur J. de Jong gisteren bij de presentatie van het 'toezichtsysteem'. De DTe doet dit met een korting en de zogeheten yardstick-competion, waarbij bedrijven die het beter doen dan gemiddeld worden beloond en bedrijven die het slechter doen gestraft.

De elektricteitsprijs van 34 cent voor een huishouden bestaat naast belastingen voor 19 cent uit kosten voor het transport en levering van energie. Het transport heeft plaats over de stroomnetten, die in handen zijn van de energiebedrijven afzonderlijk. Omdat hierbij niet tussen de energiebedrijven kan worden geconcurreerd, heeft de DTe gekeken naar het meest efficiënte bedrijf en de minder efficiënte bedrijven een korting opgelegd. Gisteren werd bekend hoe groot die korting in totaal is: 1,1 miljard gulden in de komende drie jaar.

Bij de energielevering wordt de prijs grotendeels bepaald door de inkoopprijs van energie. Het bedrijf dat goedkoper op de markt inkoopt dan de overige bedrijven mag de helft van deze 'winst' houden. Het bedrijf dat duurder inkoopt mag de helft van dit bedrag niet doorberekenen aan de klant en boekt dus verlies. De DTe verwacht dat daardoor "in de loop van 2001 sprake kan zijn van een verlaging van de tarieven". Toch zal deze verlaging samen met de korting de belastingstijging bij lange na niet compenseren.