Vandaag en morgen behandelt de Eerste Kamer het belastingplan. Staatssecretaris Bos moet de senaat tevreden stellen, maar wil het plan niet te veel wijzigen.

Door onze redacteur EGBERT KALSE

DEN HAAG, 8 MEI. Het zal een lastige klus worden voor staatssecretaris Wouter Bos (Financiën). Vandaag en morgen verdedigt hij in de Eerste Kamer, samen met minister Zalm (Financiën), de Belastingherziening 2001, het belastingplan van zijn voorganger Willem Vermeend. En de senatoren hebben al laten weten zich uitgenodigd te voelen het wetsvoorstel op een aantal cruciale punten te wijzigen.

Vooral VVD en CDA, bij monde van respectievelijk Rensema (fiscalist) en Stevens (belastingadviseur), hebben felle kritiek op de plannen. Zij zien in de zogenoemde 'veegwet', die nog moet worden opgesteld 'om de losse eindjes van het plan aan elkaar te knopen', de ideale mogelijkheid nog wat onjuistheden uit het plan te filteren. Die wet wordt met andere woorden door de senatoren beschouwd als een verkapt recht op amendement, op wetswijziging. Maar Bos voelt hier niet veel voor. Al bij de eerste schriftelijke ronde was de toon van zowel de senatoren als de beantwoording van Financiën ongemeen hard. Het maakte de onderlinge sfeer er niet beter op. Een tweede schriftelijke vragenronde was echter iets 'toeschietelijker' van toon. De bewindslieden gaven expliciet aan waar de ruimte kon zitten.

Tussen de regels van de beantwoording door valt te lezen dat de staatssecretaris aan een aantal wensen tegemoet lijkt te willen komen. Zo zal de bekritiseerde meesleep- en meetrekregeling "door voortschrijdend inzicht" wellicht aangepast kunnen worden. Deze regeling bepaalt dat bij de verhuur van een bedrijfspand aan een familielid (gelieerde) de opbrengst van die verhuur onder het progressieve belastingtarief valt.

Aan de systematiek zal niet veel veranderen, wel kan er misschien iets worden gedaan aan de definitie van de term 'gelieerden'. De groep die nu onder de regeling valt is breed, familie in de ruimste zin van het woord. De definitie zal waarschijnlijk wat enger worden, zodat minder mensen onder het progressieve tarief vallen.

Ook grootaandeelhouders krijgen waarschijnlijk alsnog de mogelijkheid een deel van hun verliezen (bij een faillissement) in mindering te brengen op hun inkomsten uit andere bronnen (via het box-hoppen). Een 'aanmerkelijk belang houder' (5 procent of meer aandelen) die failliet gaat, mag nu zijn verlies niet verdelen over de inkomstenboxen. De bewindslieden van Financiën hebben altijd gezegd dat als 'box- hoppen' daar zou worden toegestaan, dat een precedent schept, met als mogelijk gevolg dat de structuur van de boxen wordt aangetast. Bos lijkt nu ondernemers die failliet gaan één keer in hun leven de mogelijkheid te geven hun verliezen toch over te hevelen naar een andere box. Ook de beleggingen in de groenfondsen stuitten op veel kritiek bij de senatoren. Twee weken geleden kondigde Bos al aan 25 miljoen gulden extra uit te trekken voor beleggers in milieuvriendelijke projecten. Zij mogen 2,5 procent van hun belegde vermogen belastingvrij aftrekken van hun inkomsten, zodat het rendement hoger wordt. Bos zal wellicht de 100.000 gulden vrijstelling voor maatschappelijke beleggingen opsplitsen, zodat de groenfondsen niet meer hoeven te concurreren met bijvoorbeeld beleggingen in derde- wereldfondsen.

Al met al zal Bos vooral vandaag en morgen vooral bezig zijn het enthousiasme van de senatoren om veranderingen aan te brengen te temperen: te veel toezeggingen aan de senaat zou in strijd zijn met het primaat van de Tweede Kamer. Die ging immers akkoord met het plan in de huidige vorm. Kleine wijzigingen kunnen mogelijk worden opgevangen in latere, kleinere plannen, maar 'IB 2001' blijft grotendeels ongewijzigd.