De Tweede Kamer stemt morgen in met het nieuwe belastingstelsel. Duizenden belastingadviesbureaus maken zich nu op om hun klanten erover voor te lichten.

Door onze redacteur EGBERT KALSE

DEN HAAG, 2 FEBR. Zomaar een doordeweekse avond, half december vorig jaar. Telefoon. "Goedenavond, met uw belastingadvieskantoor. Bent u op de hoogte van de wijzigingen in de nieuwe belastingwetgeving? Nee? Wij lichten u graag voor." Zelfde maand, zomaar een folder bij de post. "Het belastingstelsel voor de 21ste eeuw: de gevolgen voor uw secundaire arbeidsvoorwaarden."

Het rommelt in de wereld van de belastingadviseurs. De ongeveer achtduizend geregistreerde adviseurs hebben de komende tijd hun handen vol aan het nieuwe belastingstelsel. Wat adviseren we onze klanten over hun vermogen, het eigen huis, de lijfrente, de spaarregeling? En valt er voor ondernemers al wat te regelen, zodat ze makkelijker kunnen 'box-hoppen'?

Technische vragen allemaal. Voor de gewone burger zal de volle omvang van de Belastingherziening 2001 van minister Zalm en staatssecretaris Vermeend (beide Financiën) pas zichtbaar worden als over twee jaar het eerste nieuwe belastingformulier moet worden ingevuld. Maar voor belastingadviseurs is het van cruciaal belang om nu al de ins en outs van het plan te kennen. " Misschien valt er nu, vlak voor de herziening ingaat, nog wat te schuiven. Je moet toch anticiperen", zegt een adviseur.

Grote kantoren als KPMG, Deloitte & Touche en PriceWaterhouseCoopers hebben hun wetenschappers aan het werk gezet om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen. Kleinere kantoren proberen de enorme wet te doorzien, maar zijn afwachtender. Belastingwijzigingen, zeker ingrijpende, betekenen nieuwe klanten.

"Veel grote kantoren houden seminars voor geïnteresseerden en geven brochures uit voor hun cliënten", weet J. van Moorsel, medewerker bij de Nederlandse Federatie van Belastingadviseurs (NFB). De NFB heeft een eigen, gesloten, Internetsite geopend voor haar leden, met daarop cursussen, een discussieafdeling en een kennistoets voor belastingadviseurs. "Door alle wijzigingen van de laatste weken kunnen we met die site eigenlijk wel opnieuw beginnen", zegt Van Moorsel.

De Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB) houdt vanavond de eerste van een drietal 'box-bijeenkomsten', over de verschillende manieren waarop inkomens in het nieuwe stelsel belast worden. Volgens directeur F. Sobels van de NOB, die 3.100 leden telt, werkt de praktijk zich momenteel "een ongeluk" om alle wijzigingen te begrijpen en door te voeren.

Juist die vele recente wijzigingen zijn voor het Haagse bureau Petten, Tideman en Sassen reden de kat even uit de boom te kijken. "We zijn een klein bureau en hebben het met de huidige praktijk druk genoeg. Eerst maar eens zien wat Vermeend doet. En wat de Tweede Kamer doet. Wij wachten met concrete maatregelen tot de wet er ligt", zegt fiscalist K. Stoffels.

De afwachtende houding van enkele kleinere adviesbureaus is de adviseurs van Amkreutz & Donners uit het Limburgse Hulsberg een doorn in het oog. "Studeren of stoppen", luidt het devies daar. Vennoot E. Donners: "Het verheugt mij dat wij horen bij de bureaus die actief met onze klanten meedenken over het nieuwe belastingplan. Het is een heel karwei om alles bij te houden, maar alleen op die manier kunnen we hen nu al van zinnig advies voorzien." De nieuwe belastingproducten en ontduikingsmogelijkheden die Amkreutz & Donners bedenken zullen niet vrijelijk verkijgbaar zijn. De fiscus zit de adviseurs al maanden op de hielen, zo blijkt. "Ik heb laatst een openbare bijeenkomst over de belastingherziening afgezegd, omdat ik hoorde dat er naast adviseurs ook ambtenaren van de belastingdienst in de zaal zouden zitten", vertelt Donners. "We zijn wat voorzichtiger geworden."

Een tipje van de sluier wil hij oplichten. De aflossingsvrije hypotheek met onbeperkte looptijd - aangepakt in het nieuwe plan - wordt een nieuwe trend in de hypotheekrentes, verwacht Donners. "In plaats van tegen een zo laag mogelijke rente een hypotheek af te sluiten, wordt het aantrekkelijker om de eerste dertig jaar van een hypotheek juist een hogere rente te nemen. Als na dertig jaar geen rente meer mag worden afgetrokken, heb je toch een aardige reserve opgebouwd met belastingvrij geld."

Bang voor inkomstenderving zijn de adviseurs niet. Volgens Vermeend zal het plan een einde maken aan de massale belastingontduiking van het huidige stelsel, maar de beroepsfiscalisten weten beter. "Pas als er een vlak-tax komt, één uniform belastingtarief voor iedereen zonder aftrekposten, houdt het voor ons op", stelt Van Moorsel.

Dossier Belastingplan 2001 www.nrc/nl/DenHaag