Handel en musea tegen heffing kunst

Door onze kunstredactie
ROTTERDAM, 13 JAN. Zowel de Nederlandse musea als de kunsthandel hebben zich gekant tegen een nieuwe belastingheffing op particulier kunstbezit, zoals opgenomen in de Belastingvoorziening 2001.

Op kunstvoorwerpen, die als belegging in bezit zijn van particulieren of die via vererving als belegging worden bewaard, moet jaarlijks 1.2 procent belasting worden geheven. Staatssecretaris Vermeend van Financiën wil op deze manier tegengaan dat er oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van het feit dat kunstbezit is vrijgesteld van vermogensbelasting en inkomstenbelasting. Straks dient de eigenaar bij de inspecteur Inkomstenbelasting te bewijzen dat zijn kunstbezit niet als belegging is aangekocht en/of als zodanig wordt bewaard.

De overheid gaat ervan uit dat kunst, net als vermogen, jaarlijks vier procent in waarde toeneemt. Over die vier procent zal, als de Tweede Kamer daar eind januari mee akkoord gaat, dertig procent belasting worden geheven, de zogenoemde Vermogensrendementsheffing. Sinds 1892 zijn voorwerpen van kunst en wetenschap vrijgesteld om zodoende 'het beoefenen van kunst te bevorderen'. De Nederlandse Museumvereniging, de Vereniging Rembrandt en de Stichting NedArt, waarin de grote veilinghuizen, vele kunsthandelaren en galeriehouders zijn vertegenwoordigd, hebben zich schriftelijk 'vierkant' gekeerd tegen de plannen van Vermeend. Het verzamelen van kunst wordt door die nieuwe belastingheffing ontmoedigd, schrijven ze. Er zal minder kunst aan musea worden uitgeleend en particuliere verzamelaars zullen gaan afzien van schenkingen en legaten aan musea. De Nederlandse musea, die vele aanwinsten danken aan particulieren, vrezen dat kunstbezit onzichtbaar wordt, dus ook onbereikbaar voor studie. "De voorgestelde fiscale maatregelen staan niet in verhouding tot het doel dat zij dienen", aldus de Nederlandse Museumvereniging, die er bovendien op wijst dat het onmogelijk is een betrouwbare schatting van datzelfde particulier kunstbezit te maken.

De Stichting NedArt is bovendien bang dat privé-collecties naar het buitenland verdwijnen, dat er een zwart geldcircuit ontstaat en dat Nederlands cultuurgoed verkwanseld gaat worden. De stichting wijst verder op de onduidelijke termen 'belegging', 'aard' en 'hoeveelheid' die in het plan ten aanzien van kunstcollecties worden gehanteerd.

"Mensen kopen kunst niet uit beleggingsoverwegingen, maar met het hart", zegt de Haagse kunsthandelaar W.J. Hoogsteder, die als "kunstminnend persoon" en namens NedArt het woord voert. "Die mensen worden straks dus overgeleverd aan de grillen van een locale belastinginspecteur. Aangezien kunst aan modes onderhevig is, is er ook vaak helemaal geen sprake van waardevermeerdering. Zo'n nieuwe heffing maakt kopschuw en wantrouwend jegens de overheid. En net op een moment waarop musea, kunsthandelaren en particuliere verzamelaars - steeds betere contacten met elkaar onderhouden."