Dossier BSE

Nieuws

Wat is BSE?

Maatregelen Europese Unie

Maatregelen Nederland

BSE in het buitenland

Chronologie

Brits voorbeeld voor Europese actie

Terwijl het Europese continent nu op de achterste benen loopt, heeft Groot-Brittannië al meer dan veertien jaar ervaring met BSE en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob.

Door onze correspondent HANS STEKETEE

LONDEN, 8 DEC. De Europese maatregelen tegen de verspreiding van de 'gekkekoeienziekte' BSE zijn voor het Verenigd Koninkrijk een déj vu. Hier begon de plaag in 1986 en bereikte in 1992 een hoogtepunt met 37.000 gevallen in dat jaar. Meer dan tachtig Britten zijn tot nu toe overleden aan de variant van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob, die veroorzaakt zou worden door het eten van besmet vlees.

Het Europese pakket maatregelen is gemodelleerd naar het Britse regime, dat grotendeels nog steeds van kracht is. Met het verschil dat het laatste stapsgewijs is ingevoerd. In 1988, twee jaar na het eerste Britse geval, verbood de regering het voeren van runderen en schapen met voer waarin eiwit van dode soortgenoten was verwerkt.

Het voerverbod is verder aangescherpt tot het huidige verbod op vleesresten en beendermeel in voer, dat sinds 1996 van kracht is. Overigens met uitzondering van bloed, talg, vismeel, slachtafval van pluimvee, gemalen veren, melk en gelatine. In totaal zijn 4,5 miljoen runderen geslacht en vernietigd: complete kuddes op boerderijen waar BSE is vastgesteld, nakomelingen van BSE-koeien en sinds 1997 ook runderen uit 'verdachte' kuddes, die hebben blootgestaan aan besmettingsgevaar. Koeien ouder dan dertig maanden mogen sinds 1996 niet worden verkocht voor menselijke consumptie. Uitzondering zijn sommige Britse koeienrassen die alleen om hun vlees worden gefokt - BSE komt vaker bij melkvee voor - en importvlees uit Amerika. Het in 1997 ingevoerde verbod op beef-on-the-bone (van ossenstaart tot T-bones), dat Frankrijk nu heeft ingevoerd, werd in 1999 door Londen opgeheven.

De BSE-crisis heeft meer dan vier miljard pond (vijftien miljard gulden) gekost. De Britse exportmarkt (een half miljard pond per jaar) werd tot nul gereduceerd en duizenden boeren zijn aan de gevolgen van BSE failliet gegaan. Intussen eten de Britten zelf tegenwoordig meer rundvlees dan ooit, door de gedaalde prijs en als 'nationale daad'. Een Schots restaurant verkocht vorig jaar nog 'BSE-biefstukken': Best Steaks in Edinburgh.

De nieuwe crisis in Europa komt op het moment dat Britse exporteurs langzaam proberen op te krabbelen. De EU oordeelde in oktober 1999 Brits vlees opnieuw veilig genoeg was om het uitvoerverbod op te heffen, mits het vlees het land via speciale abattoirs verliet. Alleen Frankrijk hield nog eenzijdig Brits vlees tegen.Minister Nick Brown (Landbouw) juichte de EU maatregelen toe. Maar de vleeslobby is boos dat de EU geen exportverbod voor Frans rundvlees instelt. Volgens John Absalom, ondervoorzitter van de Smithfield Tenants' Association, het bestuur van de Londense vleesmarkt, hebben de Britten nu " het veiligste vlees ter wereld". "Waarom moeten we dat in gevaar brengen door dat andere rundvlees binnen te laten?"

Het lijkt echter nog te vroeg voor Londen om met de vuist op tafel te slaan. Want de Britse eilanden gelden als de bron van de huidige BSE- crisis op het continent. "In 1988 waren de Britten gestopt met beendermeel in voer, maar ze gingen wel door met de export ervan", zei professor Gerhard Flachowsky, een Duitse BSE-specialist deze week. "Het is hun schuld."

Ook zonder epidemie in Europa houden de Britten hun eigen BSE-erfenis. Het aantal gevallen is nog steeds hoger dan waar ook: drieduizend in 1999, al blijft dat dalen, terwijl het elders stijgt.

En de dode koeien willen fysiek evenmin weg: verspreid over het land staan tientallen oude vliegtuighangars die zijn gevuld met bergen onverwerkbare as van vernietigde runderen.