Door een onzer redacteuren
AMSTERDAM, 12 AUG. Drie freelance journalisten hebben gisteren voor de rechtbank in Amsterdam geëist dat bij heruitgave van hun artikelen op cd-rom of op Internet toestemming aan de auteurs wordt gevraagd. Ook zou hiervoor een redelijke vergoeding moeten worden betaald.

De columnist J. Mulder, muziekrecensent H. Heg en filmcriticus H. Stam, allen medewerker van de Volkskrant, hebben samen met de journalistenvakbond NVJ het proces aangespannen tegen de Volkskrant B.V. en de Perscombinatie B.V. Het gaat om een proefproces; de uitslag kan consequenties hebben voor de hele uitgeversbranche.

Volgens de de raadsman van de auteurs, B. Hugenholtz, hebben de journalisten slechts toestemming gegeven voor eenmalige publicatie van hun werk in de Volkskrant en niet voor elektronische heruitgaven. ,,Waar tweemaal geëxploiteerd wordt, dient tweemaal betaald te worden'', stelde hij. Dat betekent volgens Hugenholtz overigens niet dat de royalty's moeten worden verdubbeld.

De advocaat van de Volkskrant, W. van Manen, stelde echter dat het gebruik van de artikelen op cd-rom en Internet vergelijkbaar is met het hergebruik van stukken in een documentatieservice. Daartegen hebben journalisten nooit bezwaar gemaakt, aldus Van Manen. De publieke functie van de krant zou in het geding komen als artikelen niet meer zonder nadere toestemming voor documentatiedoeleinden kunnen worden gebruikt.

Ook benadrukte Van Manen dat er met cd-rom nooit winst is gemaakt en dat er dus geen sprake is ongerechtvaardigde verrijking ten koste van de auteurs. Op de Internet-website van de Volkskrant wordt volgens hem zelfs een fors verlies geleden. De elektronische publicaties bevinden zich nog in een experimenteel stadium, waarvan de commerciële mogelijkheden onduidelijk zijn, aldus Van Manen.

Hugenholtz bestreed dit: ,,Cd-rom en Interternet zijn 'blijvertjes'. De Volkskrant kan zich niet achter 'experimenten' blijven verschuilen.'' Ook het argument dat er met de cd-rom en met de website tot op heden niets is verdiend, snijdt volgens Hugenholtz geen hout. Auteursrechten gelden volgens hem voor elke vorm van openbaarmaking en niet alleen voor commerciële exploitatie. Hij bestreed voorts dat Internet en cd-rom vergelijkbaar zijn met archief- en documentatiesystemen, zoals microfiches. Die worden op kleine schaal vervaardigd. De cd-rom uitgave is echter primair ontwikkeld voor de markt, stelde hij. De rechtbank doet 24 september uitspraak.