Muziekverspreiding via internet is schadelijk voor artiest, platenmaatschappij en consument, zegt de platenindustrie. Volgens anderen is dat niet aantoonbaar.

Door ESTHER ROSENBERG

ROTTERDAM, 28 JULI. Wie het meest de dupe wordt van de illegale muziekhandel op internet? "Uiteindelijk de consument", beweert een woordvoerster van de Nederlandse platenindustrie (NVPI). "De luisteraar blijft met de Madonna's en de U2's van deze wereld zitten, want die redden het wel. Een beginnende band als Kane had het niet gered als we ze geen zak geld hadden gegeven en gezegd hadden: ga maar een half jaar touren op onze kosten. "

Iedere minuut verspreiden internetgebruikers 14.000 kopieën van muziekbestanden. De platenindustrie klaagt al jaren over een daling van de verkoop wegens de verspreiding van muziek via internet. In Nederland daalde de omzet van de muziekindustrie in 1999 met 3 procent naar 1,1 miljard gulden. Volgens de NVPI is de illegale internethandel hiervan de oorzaak.

Volgens de IFPI, waarbij 1.400 muziekproducenten en distributeurs in 76 landen zijn aangesloten, kost muziekpiraterij de Europese platenmaatschappijen jaarlijks meer dan 3 miljard gulden (bij een omzet vorig jaar van 25,6 miljard gulden).

Maar uit onderzoek van de Digital Media Association (DiMA) blijkt het tegendeel: internettoegang tot muziek bevordert de verkoop van cd's. Het merendeel (59 procent) van de geïnterviewden (het onderzoek werd uitgevoerd door onderzoeksbureau Jupiter Communication) zei een cd te kopen na de muziek op het internet te hebben gehoord. Bovendien zei 48 procent van de ondervraagden op internet muziek te beluisteren die niet op de radio te horen is. De via internet te beluisteren muziek bevordert volgens dit onderzoek zowel de handel op het net als die in de winkels.

Volgens commercieel directeur E. Benjamin van platenketen Free Record Shop, is het nog helemaal niet duidelijk wat het effect is van de illegale muziekverspreiding via internet. Dat die de legale verkoop kan stimuleren is volgens hem niet uit te sluiten. "We moeten nieuwe vormen van distributie niet bestrijden", zegt hij. "Het is hetzelfde wat je in de jaren zestig en zeventig in Japan zag. De verkoop van cassettes was per hoofd van bevolking het grootst en tegelijkertijd nam de verkoop van LP's daar het snelst toe. Mensen waren veel meer met muziek bezig. Het enige verschil met nu is dat de kwaliteit van de kopieën een stuk beter is."

Een woordvoerster van NVPI beklemtoont dat de detailhandel niet degene is die heeft geïnvesteerd in het product, dat doet de platenindustrie. De platenwinkels lopen mogelijk omzet mis, maar ondervinden volgens haar geen " echte schade". Schade van de illegale distributie van muziek via internet komt voor rekening van de platenindustrie.

Piraterij is altijd al een schrikbeeld voor de platenindustrie geweest: een op de drie verkochte cd's is een illegale kopie, en cd's zijn al jaren makkelijk te kopiëren op cassette of cd-branders. Nu via internet miljoenen muziekbestanden gratis 'op te halen' zijn, slaat de paniek in de platenindustrie toe.

De grote platenmaatschappijen vechten terug: met een digitaal distributiesysteem. Met dat systeem wordt het mogelijk om muziek via betaling van internet binnen te halen. Sony en EMI hebben op hun websites al digitale versies van albums en nummers van artiesten tegen betaling beschikbaar. Een ander idee dat circuleert is om consumenten gratis maximaal twee of drie keer naar de muziek te laten luisteren, daarna moeten ze ervoor betalen.

De platenindustrie is volgens analisten rijkelijk laat met het initiatief. Ze is nog altijd bang haar belangrijkste afnemer, de detailhandel, van zich te vervreemden door zelf cd's te verkopen.

Free Recordshop gelooft niet in het initiatief. "Natuurlijk proberen de platenmaatschappijen uit wat het effect is als ze zelf muziek verkopen op het net. Moeten ze doen. Maar wie weet nou bij welke maatschappij Marco Borsato zit?