Wet van de toe- en afnemende meeropbrengsten

Deze ervaringsregel beschrijft hoe de productie van een onderneming zich ontwikkelt als aan een gegeven productiefactor successievelijk meer eenheden van een variabele productiefactor worden toegevoegd. Eerst zal de totale productie meer dan evenredig stijgen. Voorbij een zeker punt neemt de productie nog wel toe, maar minder dan evenredig. En ten slotte zal de productie zelfs teruglopen. Zie figuur 1.

Het cijfervoorbeeld in de tabel laat zien dat toe- en afnemende meeropbrengsten ertoe leiden dat de variabele kosten per eenheid product, hier uitsluitend arbeidskosten, eerst dalen en vervolgens stijgen, naarmate de productie-omvang toeneemt. In de tabel wordt ervan uitgegaan dat elke eenheid arbeid de werkgever f 200 kost.

Hoeveelheid arbeid	Totale productie in m3	Meeropbrengst in m3	Totale variabele kosten in guldens	Variabele kosten per eenheid product in guldens
0	0	-	-	-
1	0,9	0.9	200	222
2	3,3	2,4	400	121
3	6,8	3,5	600	88
4	10,7	3,9	800	75
5	14,6	3,9	1000	68
6	18	3,4	1200	67
7	20,4	2,4	1400	69
8	21,3	0,9	1600	75
9	20,3	-1,0	1800	88,7