Externe effecten

Er zijn handelingen van consumenten en producenten die buiten de markt om een positief of negatief effect hebben op de behoeftenbevrediging. Voorbeelden van positieve externe effecten zijn: je loopt door een buurt met prachtige tuinen, en geniet daarvan zonder ervoor te hoeven betalen. Of: een bedrijf dat zich vestigt in een gebied waar eerder gevestigde ondernemingen voor een goede infrastructuur, voor geschoolde arbeid en dergelijke hebben gezorgd, profiteert daarvan zonder ervoor te hoeven betalen. Bij negatieve externe effecten gaat het om handelingen waarbij de betreffende consumenten of producent de omgeving, de 'maatschappij' schade toebrengt zonder dat hij die hoeft te vergoeden. De maatschappelijke kosten van zijn handelingen zijn hoger dan de private kosten; dat zijn de kosten die hij zelf calculeert. Het milieuvraagstuk is hiervan een belangrijke voorbeeld.