Na zestig jaar wachten voor de almachtige auto moeten fietsers even wennen aan het idee dat ze vanaf vandaag voorrang krijgen. Mits ze van rechts komen.

Door onze redacteur ARJEN SCHREUDER

BREDA, 1 MEI. Kwaad waren de bewoners van de Bredase wijk Tuinzigt, toen wegwerkers zes dagen geleden "zonder enige aankondiging" haaientanden begonnen te schilderen op de klinkers van de zijwegen van de Meidoornstraat. Een dag later stonden er ineens verkeersborden die waarschuwen dat de Meidoornstraat een voorrangsweg is geworden. "En dat met zo veel spelende en schoolgaande kinderen", zeggen wijkbewoners in het buurtcentrum. , ,Hoe moeten die ooit nog oversteken?" Bij de werkzaamheden zijn er tot drie keer toe auto's op elkaar gebotst, aldus de bewoners. "Uit verwarring over wie er voorrang had."

Bets Timmers, beheerder van de speeltuin, kwam met het idee om een actie op touw te zetten. Er werden plannen gesmeed om de straat te blokkeren voor alle verkeer. Bewoner Leo van Tilburg nam het op zich de politie in te lichten. Die gaf toestemming voor het protest en sommeerde de gemeente afzettingsborden te leveren. Zo bleef vrijdag de helft van de veelvuldig door sluipverkeer geteisterde Meidoornstraat dicht. Bewoners liepen op de zebrapaden heen en weer. Anderen trokken de verkeersborden uit de grond of wisten ze te breken. " Het is gemakkelijker om ze eruit te halen dan om ze te plaatsen", zegt een lachende bewoner. Actievoerder Leo van Tilburg: "Er wonen hier mensen met gewicht." Een doodskist gemaakt van bananendozen symboliseerde het verlies van kinderlevens. "Acties worden spontaan gevoerd. Niks vergaderen. Meteen doen."

Aan de Meidoornstraat botsen de verkeerskundige inzichten van gemeente en bewoners. De gemeente vindt de geasfalteerde straat zó gevaarlijk dat het niet verantwoord zou zijn om vanuit de kleinere en met klinkers bestrate zijstraten fietsers en bromfietsers voorrang te geven. Vandaag immers is de landelijke maatregel ingevoerd dat alle verkeer van rechts op gelijkwaardige kruisingen voorrang heeft. De bewoners geven toe dat de Meidoornstraat gevaarlijk is. Ook vóór de maatregel was het moeilijk om de weg over te steken of vanuit de zijstraten de Meidoornstraat op te rijden. "Maar nu hebben ze er een racebaan van gemaakt." zegt Van Tilburg. Het is vragen om ongelukken, zeggen de bewoners. De gemeente zint op aanvullende maatregelen zoals drempels of voetgangerslichten.

De regel dat alle bestuurders van rechts voorrang hebben, maakt een einde aan een verordening die op 9 december 1941 door de Duitse bezetter werd ingevoerd en die nooit is teruggedraaid. De Duitsers bepaalden dat weliswaar verkeer van rechts voorrang heeft, maar dat behalve trams voortaan ook auto's en motoren zich daar op gelijkwaardige kruisingen niet aan hoeven te houden. De maatregel is vooral uitgelegd als handig voor de Duitse militaire verkeer, dat veel last had van de vele Nederlanders die sinds het verbod op benzinegebruik massaal op de fiets waren gesprongen. Zelf liet de bezetter weten dat de maatregel paste in het moderne verkeer waar de auto een glorieuze toekomst zou wachten. De Fietsersbond heeft vandaag symbolisch de oude verkeersregel in het museum Velorama in Nijmegen gehangen, "waar hij hoort". De ANWB had rond het middaguur nog geen klachten ontvangen. Van meer ongelukken leek geen sprake. Zestig jaar na dato is afschaffing wel even wennen, zo blijkt op de kruisingen met de Croystraat in Breda, getipt als een van gevaarlijkse straten voor fietsers van rechts. Op de doorgaande weg zonder voorrang komen veel kleinere zijstraten uit, het zicht is ook niet overal goed. Fietsers kijken afwachtend naar naderend autoverkeer, onzeker of hun voorrang zal worden verleend. De ene auto stopt wel, de andere niet. Een enkele fietser weet van niets. "Heb ik voorrang", vraagt een vrouw die "verbaasd" is wanneer een auto voor haar stopt. "Goed dat ik het nu weet. Ik dacht nog: vent, rij toch door." Enkele kilomers verderop, in een lommerrijke villawijk, ontwaren we een eenzame fietser die juist de woning passeert van Vader Abraham, de zanger die Nederland in een overheidscampagne duidelijk maakt dat vanaf vandaag zelfs van rechts komende fietsende smurfen voorrang behoren te krijgen. Het is de tachtigjarige Joseph Damen, gepensioneerd medewerker van Van Gend & Loos, die een pleziertochtje maakt op zijn Gazelle Impala. Hij ken de nieuwe regel maar is niet van plan ook maar één keer voorrang te nemen. "Als ik voorrang neem, win ik er een paar seconden mee. Die heb ik helemaal niet nodig."