Niet alleen uit verdriet over de veecrisis, maar ook uit protest tegen de regering hangen vandaag vlaggen in MKZ-gebieden halfstok. In Friesland ging het kaatsen wel door.

Door onze correspondenten

TERWOLDE/EE, 30 APRIL. In Terwolde, hartje 'MKZ-gebied', wint deze morgen de piëteit met de getroffen boeren het van de koningsgezindheid. In de vlaggenmast van molen 'De Ooievaar' hangt een zwarte vlag, halfstok. Even verderop wappert een zwarte vlag in een leeg weiland. 'Majesteit gecondoleerd', staat er op een bord.

Veel vlaggenmasten in het gebied blijven vandaag uit protest leeg. Bij G. Dokter, de kapper uit het dorp Oene, hing de afgelopen weken de vlag halfstok, maar vandaag ligt de driekleur in de kast. "Ik heb lang getwijfeld, ben koningsgezind maar doe het toch niet", zegt Dokter. "Ik wil geen mensen voor het hoofd stoten." Hobbyboer T. Gerritsen uit Twello heeft de vlag wel in top, maar voorzien van een zwarte wimpel. "De vlag hangt er niet voor de koningin", moppert hij. "Want ze doen niets voor ons. Helemaal niets, dit is nog erger dan oorlog."

Voor het gemeentehuis in Twello brengen om negen uur drie plaatselijke muziekkorpsen de jaarlijkse aubade uit. "Op last van de burgemeester", zegt de drummer van muziekvereniging Excelsior. Hij lijkt het er niet mee eens te zijn. Veel activiteiten zijn afgelast. De zeskamp, het koffieconcert, de optocht met praalwagens en het vogelschieten; bijna alles gaat niet door. "Het is niet gepast dat wij feest gaan vieren, als een hoop inwoners in de narigheid zitten", verwoordt secretaris D. Gronouwe van het Oranjecomité uit Wijhe de stemming in het MKZ- gebied. Ook in het Friese Ee, epicentrum van het tweede MKZ-gebied, zijn er weinig mensen op straat. Gevlagd wordt er niet. Zelfs van de dorpskerk wappert vandaag voor het eerst sinds mensenheugenis geen nationale driekleur. Alles is afgeblazen, met één belangrijke uitzondering: de traditionele kaatswedstrijd op Koninginnedag van kaatsvereniging "De Trochsetters" (de doorzetters) gaat wel door. Vanmorgen zetten de jonge bestuursleden de witte lijnen voor de parturen (driemansschap) op het plaatselijke sportveld uit. Organisator M.P. Prins, veehouder en kaatsliefhebber, heeft collega's en de gemeente om raad gevraagd. Iedereen vond dat de Dorpspartij, de opening van het kaatsseizoen in Ee en Oostrum, gespeeld kon worden. Hij belde ook veehouder A. Holwerda, wiens 120 melkkoeien onlangs werden afgemaakt. Ook Holwerda vond dat er gekaatst moest worden. "We moeten de draad weer oppakken. Stilgezeten hebben we genoeg, we moeten weer los."

Ongeveer dertig kaatsliefhebbers uit Ee schreven zich in voor de partij. Niet meer en niet meer minder dan vorige jaren. Prins: "Wat gebeurd is, is gebeurd. Triest, maar het gewone leven moet weer doorgaan. De mensen willen toch weer wat doen." Bestuurslid F. de Haan: "Je moet toch ergens beginnen. Er is behoefte om na al die trieste weken de gedachten even te verzetten." De omlijsting van de kaatspartij is echter sober. De plaatselijke fanfare "Melodia Oranje" is afwezig, zodat het Friese volkslied niet gespeeld wordt voorafgaand aan de wedstrijd. "Er is geen reden tot feestvieren, er is nog veel verdriet", aldus Prins.

Bakker Turkstra in Ee verkocht zaterdag een kleine honderd oranjebollen en soezen. "Je wilt toch iets positiefs doen", zegt hij. De afgelopen weken beleefde de geboren Jister "in een roes". "Voor boeren is de tongblaar een ramp. Het is hier doodstil, iedereen wacht af wat er gaat gebeuren." In het Gelderse Epe wordt opvallend veel gevlagd. De plaatselijke middenstand probeert met oranje wimpels de Koninginnedagsfeer op te wekken, maar slaagt hier niet in. Straten ogen verlaten, net als het plein voor het gemeentehuis. De driekleur hangt aan de mast, maar de Eper Harmonie verzorgt nu geen aubade. "In Epe heeft iedereen er wel begrip voor", zegt een man die met een gevulde boodschappenwagen richting zijn auto loopt. Een protestpamflet tegen het MKZ-beleid is op de achterruit geplakt. "Je wilt niet al die mensen bij elkaar brengen. Veel te gevaarlijk."

Slechts een kinderoptocht in Voorthuizen gaat deze ochtend door. Een bonte stoet van zevenhonderd kinderen, enkele muziekkorpsen en versierde wagens trekt door het dorp. MKZ of niet. "De kinderen kunnen aan deze situatie niets doen", verklaart M. van de Meij van de plaatselijke oranjevereniging. " Bovendien trekken wij geen mensen uit Oene." De inwoners van Oene zitten thuis, net als de afgelopen weken. De plaatselijke Oranjevereniging 'Oranje En Nederland Eén (OENE)' heeft al in een vroeg stadium een streep gehaald door de aubade, de zeskamp en de optocht. Zaterdag zijn er in het geheim in de plaatselijke manege kinderspelen voor de jeugd georganiseerd. Opmerkelijk, omdat de leerlingen van de School met de Bijbel en de Openbare School tot dit jaar ieder hun eigen kinderspelen hadden. "Er moet blijkbaar eerst een ramp gebeuren voordat zoiets kan", zegt voorzitter B. Ozinga van de Oranjevereniging.