Voor het eerst mag heel het volk suggesties doen voor het huwelijkscadeau voor de kroonprins en zijn aanstaande bruid. Wordt het iets politiek gevoeligs, of eerder iets als de gouden sigarettenbeker die Beatrix destijds ontving?

Door een onzer redacteuren

ROTTERDAM, 26 APRIL. De Nederlandse bevolking mag meedenken over een huwelijkscadeau voor kroonprins Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta, zo werd gisteren bekend. Wat de speciaal hiervoor geopende website (www.nationaalcadeau.nl) te wachten staat, bleek gisteren al tijdens de praatradio-programma's die de middag en avond rijk zijn. De meest prominente suggestie: "Geef wat binnenkomt niet aan het bruidspaar, maar aan de moeders van de Plaza de Mayo in Argentinië."

Hoe dergelijke politieke bommetjes straks gedemonteerd worden, moet nog blijken. Voor het huwelijksgeschenk bestaan geen richtlijnen, maar de bedoeling is wel dat het cadeau nog in lengte van jaren gebruikt en tentoongesteld kan worden. Feit is dat de cadeaus uit het verleden verschoond waren van politieke gevoeligheidjes. Traditioneel bestaat zo'n nationaal geschenk uit een toepasselijk cadeau voor het bruidspaar en een schenking aan een charitatief doel.

Het bekendste cadeau is de gouden koets. Wilhelmina kreeg die in 1898 bij haar inhuldiging als koningin. Het rijtuig was geen nationaal cadeau, maar betaald met geld dat was ingezameld onder de inwoners van Amsterdam. Toen de vorstin twee jaar later trouwde met prins Hendrik van Mecklenburg, kreeg zij wél een nationaal huwelijksgeschenk. Dit bestond uit een gouden diadeem, twee bijpassende armbanden en een halssieraad. Uit Nederlands-Indië kreeg Wilhelmina een Indische kamer in paleis Noordeinde. De juwelen heeft ze niet vaak gedragen. Het goud was daarvoor te fragiel. De diadeem liet zij later omsmelten tot oorbellen.

Prinses Juliana kreeg in 1937, toen zij in het huwelijk trad met prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld, van het Nederlandse volk een motorjacht aangeboden, de Piet Hein. Uit Nederlands-Indië kwam een met briljanten bezette armband. Hoewel het bitter koud was op de huwelijksdag, stroopte Juliana de mouwen van haar trouwjapon op, zodat het flonkerende sieraad goed te zien was op de huwelijksfoto's.

In 1949 waren Juliana en Bernhard twaalfeneenhalf jaar getrouwd. De tuinen van Huis ten Bosch lagen er als gevolg van de oorlog kaal bij. Het nationale geschenk bestond uit nieuwe beplanting. In 1959, bij de vijftigste verjaardag van de vorstin, werd voor het eerst gekozen voor een schenking aan een charitatief doel. Met het verjaardagsgeld dat Juliana ontving, richtte zij het Julianafonds op. Als persoonlijke herinnering aan de feestdag kreeg zij een tapijt voor haar werkkamer.

In de jaren vijftig werd het steeds meer traditie om bij koninklijke jubilea geld te schenken aan een 'goed doel', aangevuld met een persoonlijk geschenk. Bij hun zilveren bruiloft, in 1962, ontvingen Juliana en Bernhard geld voor de 'zilveren jeugdcentra', opvangcentra voor jongeren. Het bijbehorende persoonlijke geschenk was een borstbeeld van hun vier dochters, voor de bibliotheek van paleis Soestdijk. Bij volgende gelegenheden kwam er geld binnen voor de stichting Kind in Nood en voor het internationale Jaar van het Kind. Paleis Soestdijk werd verfraaid met een binnenzwembad en met portretten van de vier prinsessen.

Beatrix, verzot op zeilen, kreeg op haar achttiende verjaardag het schip de Groene Draeck. Bij haar huwelijk met Claus von Amsberg werd haar uitzet aangevuld met een eet- en drinkservies en tafelzilver. Het resterende geld dat was ingezameld, kwam ten goede van gehandicapte kinderen in overzeese gebiedsdelen. Uit Suriname kreeg de bruid een gouden sigarettenbeker en de prins-gemaal een gouden drinkbeker, de Antillen stuurden zes zilveren schalen.

Daarna was het uit met de grote cadeaus. Beatrix wilde bij de troonswisseling, in 1980 geen cadeau in ontvangst nemen. Ook bij haar zilveren bruiloft weigerde ze dat. In plaats daarvan riep ze de bevolking op bomen te planten. Het terrein van de voormalige luchtmachtbasis Deelen werd toen omgevormd tot herdenkingsbos voor oorlogsveteranen.

Voor het huwelijksgeschenk van Willem-Alexander en Máxima kan iedereen tot 1 juli suggesties doen, eventueel per e-mail.