NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Misschien heeft de Tweede Kamer te weinig gedaan tegen haar eigen machtsverlies, meent Kamerlid Jan Hoekema (D66). Ook andere volksvertegenwoordigers hebben in Reporter van vanavond ferme kritiek op het instituut, waarvan ze zelf deel uitmaken.

Er worden te veel schriftelijke vragen gesteld (vorig jaar 1.450), waardoor dit instrument van parlementaire controle op bewindslieden nauwelijks meer indruk maakt. Fracties worden te vaak opgeschoond bij verkiezingen, en gestoffeerd met nieuwelingen, waardoor parlementaire ervaring en gezag ontbreken. Er worden te veel moties ingediend (bijna duizend per jaar), waardoor het voor bewindslieden te makkelijk wordt om er schouderophalend aan voorbij te gaan, zelfs wanneer ze worden aangenomen. En tenslotte laat de Kamer zich te vaak op voorhand intimideren door mogelijke politieke gevolgen, en zwakt daarom kritiek af of laat na een parlementaire enquête uit te voeren.

Kamerleden zijn gedwongen de aandacht van de media te zoeken teneinde hun herverkiezing zeker te stellen, zodat de nadruk in hun optreden eerder door overwegingen van publiciteit, dan door het belang van de zaken zelf wordt ingegeven.

Het is allemaal grondige, terechte kritiek, op een orgaan dat het hart vormt van onze parlementaire democratie, en dat dus alle kritiek verdient. Dat het parlement in veel opzichten moeite heeft de eisen van de tijd bij te benen is onmiskenbaar en het siert de geïnterviewde parlementariërs en ex-parlementariërs dus, dat zij het boetekleed aantrekken. Het is dus ook bepaald niet hun schuld, dat deze fraai vormgegeven en gemonteerde aflevering van Reporter toch een ietwat wezenloze indruk achterlaat. Dat komt vooral door het ontbreken van enig referentiekader. Was het met de controle door de Kamer beter gesteld in de tijd waarin er minder vragen werden gesteld, minder moties werden ingediend en Kamerleden een baan voor het leven hadden, omdat de trouwe kiezers in de verzuilde samenleving niet zweefden, en politici dus ook niet hoefden te scoren in de media? Dat valt te betwijfelen. Het afnemend gezag, of functieverlies van de Tweede Kamer dat in Reporter wordt gesignaleerd, hangt mede samen met meer algemene politieke veranderingen, een veranderde verhouding tussen de burger en zijn gekozen vertegenwoordigers. En met een veranderende samenleving, waarbij het voor 150 volksvertegenwoordigers steeds lastiger wordt op te boksen tegen, bijvoorbeeld, de op ministeries van duizenden ambtenaren verzamelde kennis.

Omdat in Reporter echter ook elk historisch perspectief ontbreekt, krijgt de uitzending - onbedoeld, mogen we aannemen - het karakter van een soort anti parlementair manifest. De Tweede Kamer? Allemaal pet! Die conclusie is te bot om geloofwaardig te zijn. En zolang er geen beter hoofdinstrument is bedacht om aan de democratie inhoud te geven, is die conclusie eigenlijk ook niet acceptabel.

Reporter, KRO, Ned.3, 21.20-22.00u.