Enschede niet vervolgd om vuurwerkramp

Door onze correspondent
ALMELO, 20 APRIL. Het openbaar ministerie zal de gemeen te Enschede niet vervolgen voor haar betrokkenheid bij de vuurwerkramp. Evenmin zullen individuele ambtenaren worden vervolgd.

Hoewel de gemeente volgens justitie bestuurlijk tekort is geschoten, en vervolging "niet kansloos" geweest zou zijn, ziet het OM daar op grond van het Pikmeer 2-arrest van de Hoge Raad van af. Deze uitspraak van het hoogste rechtscollege bepaalt dat lagere overheden, zoals een gemeente, niet kunnen worden vervolgd voor taken die zij exclusief - in dit geval het verlenen van vergunningen - verrichten. De gemeente Enschede heeft fouten gemaakt bij onder meer de milieuvergunningen voor S.E. Fireworks. De explosie bij dat bedrijf op 13 mei vorig jaar kostte aan 22 mensen het leven. Omdat de gemeente niet wordt vervolgd, ziet justitie ook af van vervolging van individuele ambtenaren. Dit zou volgens hoofdofficier R. Manschot "onredelijk" zijn. Ook de verantwoordelijke ministers, de brandweer en de provincie worden niet vervolgd. Het onderzoek heeft geen aanwijzigingen opgeleverd dat zij schuld hebben aan of betrokken zijn bij strafbare feiten.

De Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp Enschede noemt de beslissing om de gemeente niet te vervolgen wrang. Zij wil dit bij het gerechtshof in Arnhem aanvechten. Hoofdofficier van justitie mr. R.J. Manschot sprak gisteren bij de toelichting op de tenlastelegging geen waardeoordeel uit over de rol van de gemeente. Wel noemde hij het rechtvaardig dat er in Nederland wordt gediscussieerd over de vraag waarom overheidslichamen níet en private rechtspersonen wél kunnen worden vervolgd voor min of meer vergelijkbare handelingen. Justitie in Almelo had het Pikmeer 2-arrest kunnen negeren, maar zij ziet af van zo'n 'proefproces', omdat de vuurwerkramp met haar 22 dodelijke slachtoffers hiervoor niet passend wordt gevonden.

Volgens justitie zijn de twee directeuren van het bedrijf, Bakker en Pater, medeschuldig aan de ontwikkeling van de brand. Dit omdat er op het bedrijf te veel en te zwaar vuurwerk was opgeslagen en er bovendien onvoldoende veiligheidsmaatregelen waren getroffen. Op grond hiervan is de tenlastelegging tegen de twee directeuren uitgebreid met 'schuld aan brand' en, subsidiair, 'dood door schuld'. De rechtbank moet hiermee nog akkoord gaan. Als dat gebeurt, wordt de strafzaak volgens advocaat G. Meijers van Fireworkseigenaar Pater "de meest ingewikkelde ooit". Justitie moet de ontwikkeling van de brand in beeld kunnen brengen. Het onderzoek van het zogenoemde Tolteam van de politie Twente heeft elf maanden geduurd. In die tijd is er met 2.000 mensen gesproken, zijn 350 tips onderzocht en in 23 landen rechtshulpverzoeken gedaan. Nog altijd zijn 50 rechercheurs met het onderzoek bezig. Het onderzoek heeft aangetoond dat op het terrein van S.E. Fireworks 170 ton vuurwerk lag. Dat is meer dan was toegestaan (138 ton) maar minder dan de commissie- Oosting had becijferd (177 ton).