B E E L D :
Welgemikte ethiek
Maarten Huygen
Zelfs Jan Mulder hield in
Barend en Van Dorp een pleidooi voor zwijgzaamheid van minister
Borst over de euthanasie-pil. "Waarom mag ze haar mening niet geven?",
vroeg Frits Barend telkens. Mulder: "Zij heeft toch een totaal andere
positie dan jij. Wij kunnen er wel over redekavelen. Maar zij is de
minister."
Normaal vraagt Mulder op hoge toon aan een topfunctionaris die hem niet bevalt waarom hij het niet gewoon zegt. Borst had nu
eindelijk eens niet ontweken en haar hart uitgesproken. Maar er bestaat
een vorm van eerlijkheid die Mulder te ver gaat. Een ethische kwestie,
de plooien komen in zijn gezicht, hij gaat preken. Toch was Mulder zwaar
bele digd toen spotprenttekenaar Jos Collignon hem bij een eerder
gesprek een moralist noemde. Wat is daar tegen? Andries Knevel scoort er
hoge kijkcijfers mee en Barend en Van Dorp mag er ook wezen.
Duidelijkheid wordt op prijs gesteld. Barend en Van Dorp moet
eenzelfde effect hebben op de kijkers als het linkse weekblad Vrij
Nederland in zijn succesjaren op lezers in niet-linkse kringen had.
Die kijkers en lezers hebben behoefte om zich ergens tegen af te zetten.
Een steriele, meningloze presentator gaat sneller vervelen. Welgemikte
ethiek doet het niet slecht, zeker in een tijd waar bijna alles op
economische waarde wordt geschat.
Mulder is wel een moralist die zorgvuldig peilt hoe zijn mening valt en
of hij wel getapt blijft bij zijn vrienden. Hij speelt een rotsvaste
overtuiging, begint te roepen en wild te gebaren en dan vlucht hij
plotseling in ironie. Grapje. Nee hoor, hij is geen moralist. Kom toch,
hij speelt in een trio van moralisten. Over de euthanasie-pil waren de
presentatoren het onderling oneens en dat bevalt me beter dan
unanimiteit. Barend bleef twijfelen over de euthanasie-pil maar Van Dorp
kwam er rond voor uit dat hij het met Borst eens was: "Ik heb zelf
ervaren, Frits, dat het soms heel goed kan werken als je het leven kunt
beëindigen."
De rotsvaste leden van de rechts christelijke fracties zijn graag
geziene gasten in de euthanasie-kwestie. Dit zijn hun hoogtijdagen. D.
Stellingwerf van de Christenunie zat bij Barend en Van Dorp het
woord te voeren over Borst. In Den Haag Vandaag zag ik de heilige
frons van zijn christelijke collega G. van der Vlies. De zware, donkere
wenkbrauwen stonden op onweer toen hij sprak: "Ik vond het uiterst
ongelukkig dat (Borst) een kruiswoord gebruikte uit het lijdens-
evangelie "het is volbracht". Wat moet hij genieten. Eindelijk
duidelijkheid. Christenen op de barricade. Ik geef toe dat een debat
over de finesses van de stelselherziening aanzienlijk minder leuke
televisie oplevert.
Helaas slaagt CDA-fractievoorzitter De Hoop Scheffer minder goed in het
overbrengen van een diep gevoelde overtuiging. Hoe hij ook de
wenkbrauwen fronst en met de neusvleugels wipt, je denkt altijd dat hij
thuis voor de spiegel heeft zitten oefenen en dat hij het niet helemaal
meent. Nee, dan is de Christenunie the real thing. Het
discussieprogramma Het Referendum had een andere morele kwestie
voorgelegd aan het publiek. Over jongeren, op wie de eigen tekorten
altijd worden geprojecteerd. Moeten zij geen maatschappelijke
dienstplicht vervullen? Presentator Koos Postema was helemaal in vorm en
bracht de stelling met verve. Toch was er weinig animo bij de gasten in
het programma, zeker niet bij jongeren. Tweede Kamerlid voor het CDA
Gerda Verburg en de voorzitter van de CDA-jongeren dachten alleen aan
het compromis van een maatschappelijke stage bij opleidingen. VVD'er
Henk Kamp vond zo'n dienstplicht te begrotelijk. PvdA-Kamerlid
José Smits vond dat eerst die hard werkende middelbare mannen
meer vrijwilligerswerk moesten doen. Er waren weinig gasten die
uiteindelijk voor stemden. Maar van de kijkers was tweederde voor
dienstplicht. Postema was verbaasd. Ik niet. Het was geen algemene
peiling maar een aardig inkijkje in de hooggestemde moraal van de RVU-
kijker. Waar blijft de bijdrage van de Christen-unie?