Voor de derde keer in korte tijd werd vandaag bij de Nederlandse Spoorwegen gestaakt. Verslag van een reis Nijmegen-Rotterdam met hindernissen.

Door JACQUES DE GROOT

UTRECHT, 12 APRIL. 06.55 uur Het duurde even, maar het is gelukt. De OV-informatiesite produceerde gisteravond twee reisadviezen naar Rotterdam. Vanaf Nijmegen kost dat ruim vier uur met streekbussen. Zes keer overstappen, in Druten, Zaltbommel, Gorinchem enzovoort.

Aantrekkelijker is de route over Arnhem. Die voert langs een aantal NS- stations. Vorige week bleek dat stoptreinen ook op de stakingsdagen reden. Gemoedelijk boemelden ze, halfleeg, één per uur, langs de verstopte snelwegen. Wellicht is dat ook vanochtend het geval. 07.10 uur Station Nijmegen. Op de perrons staat een enkeling te wachten, koffie in de hand. Een stoptrein naar Venlo vertrekt zo, die naar Den Bosch is in aantocht. Perron 1, richting Arnhem, is leeg. Wel staat bus 32 naar Arnhem op het punt te vertrekken. 07.20 uur De chauffeur moet lachen. Natuurlijk, naar Arnhem. Dat is dan zes strippen voor achttien kilometer. Over de omweg, via alle dorpen en buitenwijken, zegt hij niets. Vanuit de verte is de snelweg te zien. Het gangpad staat vol. 08.20 uur Het is opvallend druk op het station in Arnhem. In de hal staan zes NS-ers in gele hesjes reizigers te informeren. Stakende vakbondsleden die hun imago willen verbeteren?

"Nee, ik staak niet, maar verder zeg ik u alleen iets over de treinen die rijden." De eerste mogelijkheid is de stoptrein naar Utrecht. Vertrektijd 09.11 uur. De internationale trein van 08.55 uur is geen optie. "Die zit al bomvol". Alternatief volgens het meegenomen reisadvies: de Interliner naar Ede, van daar die naar Utrecht. Dat schiet ook niet op. Gelukkig is de koffie gratis. 09.05 uur. Een vrouw probeert aan het loket tevergeefs een restitutieformulier te bemachtigen. "Als ik een auto had gehuurd, had ik nu recht op 50 gulden. Waarom geldt dat niet voor de bus?"

Reizigers uit Duitsland hebben er al een busrit vanuit Emmerich opzitten. Zij wisten van niets. 09.25 uur De stoptrein naar Utrecht. Pim Bos uit Zwolle is bijna op zijn bestemming Ede-Wageningen. "Het viel me mee. Bij Zutphen dreigde het even mis te gaan. Maar ook die trein vertrok." Volgens een reiziger die naar Maarssen wil, begonnen de files al op de oprit van de snelweg. Dan toch liever de boemel.

Hebben we dan alleen maar tevreden klanten in de trein? Een medewerkster van NS-klantenservice, die drie kwartier heeft gewacht op het perron, merkt wel degelijk een groeiende irritatie onder de reizigers. "Maar ik wil geen negatieve verhalen verspreiden." 10.10 uur Station Utrecht. Bovenaan de roltrappen heeft zich weer een groepje NS-ers verzameld. Ook zij staken niet, ze pakken alleen geen 'besmet' werk aan. Het noodrooster dat de NS vandaag hanteert, is besmet.

"Net stond een man te schelden naar ons, van een afstandje. Hij moest zijn gal even kwijt", zegt een van de conducteurs. Naam liever niet in de krant, hij heeft een jaarcontract.

Zelf neemt hij waar mogelijk de tijd om boze klanten uit te leggen waar het conflict om draait. "Mensen weten niet dat het rondje om de kerk maar een klein onderdeel is. Agressie, achterstallig onderhoud, er speelt veel meer. Het personeel raakt de motivatie kwijt." 11.02 uur Elke tien minuten, als er weer een trein is aangekomen, stroomt het Utrechtse station even vol. Reizigers spoeden zich naar het midden van de hal, waar NS-medewerkers informatie geven.

"Ik moet naar Groningen."

"Spoor vier of acht, de trein naar Zwolle. Daar moet je overstappen. Luister naar de omroepen."

"Kom ik nog naar Den Bosch?"

"Naar het zuiden rijdt bijna niets. Je kunt het met de Interliner proberen."

"Hoe laat gaat er een naar Amsterdam?"

"Vorig uur ging-ie om zeven over half. Mogelijk is dat dit uur weer zo. Spoor 14. Garantie tot de roltrap."

Vrijwel iedereen blijft vriendelijk, maar een man die naar Den Haag wil, accepteert niet dat hij in Gouda moet overstappen. Hij had begrepen dat er elk uur een directe trein zou gaan. "Rijden jullie soms uit principe niet rechtstreeks naar Den Haag? Dat maakt de leden van de Tweede Kamer alleen maar bozer." Vloekend beent hij weg, terug naar huis.

De NS-er die hem te woord stond, is een FNV-er die vindt dat er bij een dienstverlenend bedrijf eigenlijk niet gestaakt mag worden. Hij houdt zijn hart vast voor de avondspits. "Vorige week donderdag en vrijdag bleek dat er bij de middagploeg veel meer mensen staakten dan bij de ochtendploeg. Nu kunnen nog veel reizigers mee, maar of ze vanavond ook terugkomen?" 11.25 uur De stoptrein naar Rotterdam heeft maar een paar minuten vertraging. De coupé is halfvol. In eerdere treinen wisselden reizigers hun ergernissen en ervaringen uit, nu kijken ze zwijgend uit het raam. Er heerst een gevoel van 'we komen er wel'.