Treinverkeer plat na mislukt overleg

Door een onzer redacteuren
UTRECHT, 12 APRIL. Het treinverkeer heeft vandaag grotendeels plat gelegen, nadat het overleg tussen de directie van de Nederlandse Spoorwegen, de vakbonden en de ondernemingsraad gisteren opnieuw mislukte.

De helft van alle machinisten en conducteurs (de leden van vakbond VVMC) heeft vandaag gestaakt. Deze en volgende week volgen geen verdere treinstakingen, zo hebben de vakbonden gezegd. Mogelijk organiseren de bonden FNV en VVMC volgende week een publieksvriendelijke actie. Dit houdt in dat de conducteurs geen kaartjes van de reizigers zullen controleren.

Minister Netelenbos (Verkeer) heeft vanmorgen alle partijen in het conflict per brief opgeroepen om een afkoelingsperiode van een week in acht te nemen. Volgens de minister dreigt er "een verdere escalatie". Volgens NS reden er vandaag meer treinen dan bij de stakingen van afgelopen donderdag en vrijdag. Een woordvoerster zei dat de stoptreinen op bijna alle trajecten één keer per uur de stations aandoen, soms twee keer per uur. Net als bij de staking vorige week rijden de treinen in het noorden van het land volgens de dienstregeling. Behalve de trein van Schiphol naar Berlijn, die niet rijdt, ondervindt het internationale treinverkeer geen hinder van de staking.

De treinstaking zorgde vanochtend voor extra drukte op de wegen. Om half negen stonden er 44 files op de wegen, met een totale lengte van 270 kilometer. Op een normale donderdag is dit gemiddeld 150 tot 200 kilometer. De wachttijd bij de belcentrales voor reisinformatie 9292 liepen vanochtend op tot gemiddeld tien minuten. NS heeft inmiddels alle reclamecampagnes opgeschort.

Na het mislukken van het overleg reageerden de partijen in de Tweede Kamer boos. Zowel VVD-woordvoerder Hofstra als CDA-fractieleider De Hoop Scheffer spoorde de minister aan om nu de rechter in te schakelen. "Ze moet zich in het belang van de reiziger de benen uit het lijf lopen", aldus De Hoop Scheffer. Ook Netelenbos reageerde verontwaardigd en noemde een nieuwe staking "hoogst onverantwoord". Volgens haar heeft ze als enig aandeelhouder echter weinig mogelijkheden om de zelfstandige NS ergens toe te dwingen. "Het contract dat we met de spoorwegen hebben kan pas achteraf worden getoetst. Het lijkt me beter dat nu of de NS- directie of de Consumentenbond naar de rechter stapt."

Na deze week drie dagen met elkaar onderhandeld te hebben, braken eerst de ondernemingsraad van NS en vervolgens vakbond VVMC het overleg af. FNV wilde wel doorpraten, maar NS zei uitsluitend met alle partijen te willen onderhandelen.

President-directeur Hans Huisinga van NS zei gisteravond na het mislukken van het overleg te willen proberen de partijen toch weer om de tafel te krijgen. Maar volgens een woordvoerster van NS had Huisinga gisteravond en vanochtend nog niet met de bonden gesproken. Eerder deze week waren de bonden en NS overeengekomen dat het nieuwe dienstrooster gewoon per 10 juni zou worden ingevoerd. De vakbonden hebben het 'rondje rond de kerk' inmiddels geaccepteerd. Daarnaast moest een alternatief dienstrooster ontwikkeld worden met daarin meer variatie voor de machinisten en conducteurs. De ondernemingsraad zou daar een rol in spelen. Dat alternatieve rooster zou dan in het najaar in kunnen gaan.

Gisteren moesten deze hoofdlijnen worden ingevuld. Toen bleken de interpretaties ervan te verschillen. NS stelde voor dat de ondernemingsraad zelf een alternatief rooster zou ontwikkelen, dat ongeveer even duur zou zijn als dat van NS. Ook moesten de voorwaarden van het prestatiecontract dat NS met de overheid heeft afgesloten (waaronder een verbeterde punctualiteit), evenzeer realiseerbaar zijn. Een arbitragecommissie met een onafhankelijke voorzitter zou vervolgens de twee roosters met elkaar vergelijken en het meest effectieve rooster laten invoeren.

De bonden en de ondernemingsraad wilden dat de NS-directie samen met de ondernemingsraad aan één nieuw dienstrooster zou werken. NS denkt dat als ze samenwerken met de ondernemingsraad over een nieuw rooster, de ondernemingsraad en de bonden uiteindelijk tóch opnieuw zullen proberen om de procesvereenvoudiging (het 'rondje rond de kerk') geheel van de tafel te krijgen.